Pandemia COVID-19 nie została odwołana. Panel ekspertów
Pandemia COVID-19 nie została odwołana. Panel ekspertów
Spis treści
COVID-19 nie zniknął, choć nie zbiera już tak śmiertelnego żniwa jak wcześniej – mówili eksperci w przeddzień 3. rocznicy ogłoszenia przez WHO stanu pandemii. Przypominali, że bronią przed tym patogenem nadal są szczepienia, mycie rąk i dystans, a leczenie ciężkiego przebiegu choroby pozostaje dużym wyzwaniem klinicznym.
W przeddzień trzeciej rocznicy ogłoszenia przez WHO pandemii COVID-19 – stało się to 11 marca 2020 r. – w Centrum Prasowym PAP odbyła się konferencja prasowa poświęcona najważniejszym zagadnieniom związanym z COVID-19 i promocji publikacji pt. „COVID – 19 – trzy lata pandemii: nowe warianty, stała konieczność szczepień, narastający post-COVID” wydanej przez inicjatywę „Nauka przeciw pandemii”. Jej pomysłodawcą jest prof. Andrzej M. Fal, prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego i kierownik Kliniki Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych w szpitalu MSWiA w Warszawie. – Co prawda trzecia rocznica pandemii nie jest godna celebrowania, (…) ale warto pamiętać, że do dziś ten stan nie został odwołany i nic nie wskazuje na to, żeby w najbliższych miesiącach został odwołany – podkreślił.
Wskazał, że całkowita liczba przypadków zachorowań na COVID-19 w listopadzie ubiegłego roku wynosiła 646 milionów 581 tys. 461. Natomiast 9 marca 2023 r. zanotowano 30 milionów więcej zakażeń. COVID-19 zniknął więc z pierwszych stron gazet, ale nie zniknął z życia. W Polsce od listopada ubiegłego roku jest również wyraźny progres zakażeń, ale w porównaniu z pierwszymi dwoma latami zdecydowanie mniej jest dramatycznych przebiegów choroby.
Odporność populacyjna
Naukowcy zwracali uwagę na to, że COVID-19 nie sieje już tak śmiertelnego żniwa jak przez pierwsze dwa lata, co zawdzięczamy kilku zjawiskom, m.in. szczepieniom i zyskiwanej w ten sposób przez społeczeństwa odporności, odporności wskutek przejścia zakażenia oraz mutacjom wirusa.
– Każdy, kto przyjął szczepionkę, wziął udział w akcie społecznej odpowiedzialności – podkreślił dr hab. Ernest Kuchar, prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjno-Izolacyjnego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Przypomniał, że szczepienie wprawdzie nie gwarantuje uniknięcia zakażenia, to jednak znacząco redukuje ryzyko jej ciężkiego przebiegu oraz śmierci z powodu COVID-19.
Wskazywał, że choroba przypominająca przeziębienie nie jest niczym przyjemnym, ale nie jest też takim dramatem, jak konieczność leczenia w szpitalu, łącznie z podawaniem tlenu, czasem pobytem na oddziale intensywnej opieki medycznej. – 5 miliardów osób na świecie przyjęło co najmniej dwie dawki szczepionki. Od 2020 r. COVID-19 był trzecią przyczyną zgonów na świecie po wypadkach samochodowych i udarach. Efekt szczepień nie jest cudowny, jeśli chodzi o zakażanie się. Jest on trudniejszy do uzyskania, ale zauważono, że im więcej osób jest zaszczepionych po 60. roku życia, tym więcej zgonów uniknięto w tej grupie wiekowej. Szczepionki zwiększają odporność na wirusa i przebieg choroby jest łagodniejszy. Są treningiem dla układu odpornościowego – mówił prof. Ernest Kuchar.
(…)
Nowe warianty SARS-CoV-2 nieuniknione
Do tej pory laicy z pewnością słyszeli o kolejnych wariantach koronawirusa: alfa, beta, delta, omikron. Niewykluczone, że będzie się ich pojawiać więcej. – Materiałem genetycznym wszystkich koronawirusów jest RNA, co m.in. decyduje o dużej podatności wirusa na zmienność – dochodzi do mutacji – tłumaczył prof. Piotr Rzymski, biolog z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Wirusy, których genom stanowi DNA nie mają cechy tak dużej zmienności.
Profesor Rzymski wyjaśniał dwa procesy, dzięki którym SARS-CoV-2 się mutuje. – Mutacji punktowych, czyli drobnych zmian w materiale genetycznym, które są rezultatem błędu popełnianego przez enzym namnażający RNA. W wyniku tego powstaje mała zmiana w materiale genetycznym. Takie małe zmiany nie mają znaczenia, ale zdarza się, że wywołują równie drobną zmianę w łańcuchu aminokwasów, które budują konkretne białko wirusa. Niekiedy zmiany są korzystne dla wirusa, szybciej się on namnaża, lepiej się rozprzestrzenia i te zmiany będą się upowszechniać, bo są dla wirusa korzystne, przystosowawcze. To dlatego właśnie SARS-CoV-2 od początku się zmienia – mówił.
– W drodze rekombinacji – tak powstała wersja xbb nazwana przez media krakenem. Dwie wersje wirusa zainfekowały tę samą komórkę, replikowały się, ale doszło do pomieszania materiału genetycznego między nimi i powstała hybryda, naukowo nazywana rekombinatem – dodał.
– To, jak zmienia się patogen w czasie, nie zależy tylko od tempa replikacji, ale też od tego, ile ma szans na rozprzestrzenianie się. SARS-CoV-2 miał dużo. Omikron obecnie nie jest istotny z punktu widzenia klinicznego, bo skumulował ogrom mutacji, ale też dlatego, że zbudowaliśmy poziomy nabytej odporności poprzez przejście infekcji i szczepienia. Złagodziliśmy w ten sposób wirusa – tłumaczył prof. Rzymski.
(…)
Kolejne dawki przypominające?
Na razie można było się zaszczepić w sumie czterema lub trzema dawkami szczepionki (w zależności od preparatu). Ponieważ wirus nie znika, a u osób narażonych na ryzyko ciężkiego przebiegu SARS-CoV-2 jest wciąż dużym zagrożeniem, naturalnym jest pytanie, czy będą kolejne dawki przypominające.
Zdaniem prof. Fala, szczepienia przeciwko COVID-19 są konieczne również dziś, ponieważ wirus nie zniknął i nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jaki będzie nowy wariant.
Zdaniem profesora Kuchara wirus raczej zostanie z nami jak grypa, a dopóki istnieje zagrożenie, dopóty potrzebne są szczepienia. Podobnie jak w przypadku grypy czy krztuśca, odporność poszczepienną mamy na rok – dlatego potrzebne są dawki przypominające.
Long-COVID
Trzecia część ostatniej publikacji inicjatywy „Nauka przeciw pandemii” traktuje o zespole postcovidowym po przebyciu ostrej choroby. Prof. Fal zwracał uwagę, że u ponad 60% pacjentów dolegliwości takie jak zmęczenie, upośledzenie różnych funkcji itp. utrzymują się do dwóch miesięcy, u ponad 30% długoterminowo, czyli powyżej pół roku.
– Chcielibyśmy przygotować algorytm, jak postępować z osobami cierpiącymi na long-COVID, z męczliwością, kłopotami z pamięcią, rozwojem cukrzycy. Najlepszym sposobem na uniknięcie kłopotów jest szczepienie – zapewniał prof. Fal. – Od długiego czasu liczymy na leki celowane przeciw COVID-19. Byłoby wspaniale, gdyśmy przyjmowali tabletkę na COVID-19 i mieli pewność, że będzie dobrze – mówił.
Choć w lutym tego roku EMA dopuściła do leczenia w Europie jeden preparat, leczenie ciężkiego COVID-19 oraz jego powikłań to wciąż wyzwanie kliniczne, a często też organizacyjne. – W dalszym ciągu najważniejsza jest zatem profilaktyka: dezynfekcja, dystans, maseczka i szczepienia – przekonywał profesor.
Podczas pandemii różne były modele walki z nią – od chińskiego „zero COVID” po miękkie zalecenia i obostrzenia w Szwecji.
Paneliści byli zgodni co do tego, że lockdowny z dzisiejszej perspektywy wydają się wielu osobom działaniami na wyrost, ale zwracali uwagę, że nikt przecież nie znał wirusa, były oczekiwania społeczne, żeby jakoś obywateli chronić i chodziło o spłaszczenie krzywej zakażeń, żeby nie zapełnić oddziałów szpitalnych.
– To pewnie nie jest ostatnia pandemia w tym wieku. Pojawią się nowe patogeny odzwierzęce. W Azji wciąż kwitnie handel dzikimi zwierzętami. Ponadto mamy zwierzęta skupione w dużych hodowlach. Jeśli chcemy uniknąć pandemii, ochrona środowiska nie powinna być traktowana jak truizm. Musimy monitować wirusy zwierzęce i czynić pewne działania, by któryś z nich nie pokonał bariery międzygatunkowej – mówił prof. Rzymski.
Pulmonolodzy zauważają u pacjentów po przebytym COVID-19 zmiany w płucach. O długoterminowych powikłaniach COVID-19 informują reumatolodzy. Jak to wygląda w jamie ustnej? Podczas Mazowieckich Spotkań Stomatologicznych zapytaliśmy o to specjalistów periodontologii.
Źródło informacji: Serwis Zdrowie
POWIĄZANE ARTYKUŁY
W sobotę 27 maja odbędzie się debata online "Biomateriały. Przyszłość jest teraz", organizowana przez firmę Septodont, poświęcona aktualnie rekomendowanym procedurom nowoczesnego leczenia biologicznego w stomatologii zachowawczej, stomatologii dzieci...
Prof. Adam Mariański - prezes Krajowej Izby Doradców Podatkowych - przygotował poradnik podatkowy dla lekarzy i lekarzy dentystów w związku z wchodzącym w życie z nowym rokiem tzw. Polskim Ładem. Jest on dostępny bezpłatnie na stronie Naczelnej Izby ...
Dziewięć zaleceń mogących wpłynąć na ograniczenie zakażeń wirusowych dróg oddechowych przedstawionych zostało podczas konferencji prasowej w Naczelnej Izbie Lekarskiej. Odniesiono się m.in. do kwestii dostępności do szczepień, ostrożności w kontaktac...
Blisko 29% Polaków pali papierosy codziennie. Wynik ten ma tendencję zwyżkową względem lat poprzednich, dlatego eksperci z Polskiej Akademii Nauk apelują m.in. o zwiększenie podatku od wyrobów tytoniowych oraz eliminację ich reklamy i promocji. Reko...
Grupa ekspertek z zakresu stomatologii dziecięcej, pediatrii, neonatologii oraz farmakologii przygotowała rekomendacje dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności składników obecnych w środkach medycznych używanych podczas ząbkowania u dziecka. Wśród ek...
Invisalign i portal Dentonet.pl zapraszają na webinar "Czy musisz być ekspertem, aby leczyć nakładkami? Moc systemu Invisalig Go" prowadzony przez dr Camillę Morisson, absolwentkę Birmingham Dental School i członkinię British Academy of Cosmetic Dent...
Statystyki pokazują, że Polska nie może równać się z państwami, w których akcja szczepień przeciw COVID-19 przebiega najszybciej. W naszym kraju w pełni zaszczepionych jest obecnie 43% obywateli, a dodatkowo 4% jest po pierwszym szczepieniu dwudawkow...
21 wybitnych osobowości świata medycznego powołanych zostało do Rady Ekspertów utworzonej przez Naczelną Radę Lekarską. Założeniem tej inicjatywy jest merytoryczne wzmocnienie głosu środowiska lekarskiego i działań samorządu związanych z ulepszaniem ...
Naczelna Izba Lekarska zorganizowała drugie spotkanie dotyczące aktywności lekarzy i lekarzy dentystów w social mediach. Wśród poruszonych tematów znalazły się m.in. znaczenie wypowiedzi medyków w mediach społecznościowych, ich merytoryczna poprawnoś...
Blisko 10% lekarzy dentystów w Polsce nie zamierza przyjmować szczepionki przeciwko COVID-19. To oczywiście uśredniony wynik - np. w Małopolsce z tej możliwości nie chce skorzystać 14% stomatologów. Na Mazowszu natomiast szczepić się chce 100% stomat...
- Nawyk mycia rąk przyczynił się do zmniejszenia częstości występowania tzw. chorób brudnych rąk - mówi dr Tomasz Dzieciątkowski, wirusolog, którego zapytaliśmy o to, co pandemia może zmienić w naszym życiu, kiedy już uda nam się ją skutecznie opanow...