Czy tworzenie rejestrów medycznych jest zawsze legalne?
Czy tworzenie rejestrów medycznych jest zawsze legalne?
Trybunał Konstytucyjny 18 grudnia br. stwierdził, że przepis ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia (art. 20 ust. 1) jest sprzeczny z konstytucją. Przepis ten umożliwia ministrowi na dowolne tworzenie rejestrów, bez określenia, w jakim celu takie rejestry mają być tworzone oraz kogo mają dotyczyć (chorych na jakie choroby). Jednakże dotychczas utworzone rejestry (cztery), które w głównej mierze dotyczą chorych na różnego rodzaju nowotwory – nie stracą swojej mocy (dotychczas było odwrotnie – jeśli Trybunał uznał, że dany przepis jest niezgodny z konstytucją). Natomiast nowe rejestry, które są dopiero w przygotowaniu, będą mogły powstać dopiero po poprawieniu ustawy.
To rzecznik praw obywatelskich zaskarżył ustawę do Trybunału Konstytucyjnego. Dlaczego? Ponieważ jego zdaniem konstytucja zezwala tylko ustawą ograniczać prawo do prywatności i zakaz gromadzenia przez władzę informacji o danej jednostce innych niż niezbędne. Tymczasem zaskarżana ustawa odsyła do rozporządzenia, ale nie daje jasnych wskazówek.
Trybunał Konstytucyjny podzielił to zdanie częściowo. Sędzia sprawozdawca Stanisław Biernat jest zdania, że wyłączność ograniczenia ustawą nie oznacza, że wszystko co obejmuje prywatność i autonomię informacyjną jednostki musi być opisane w ustawie. Natomiast powinna ona określać przedmiot rejestru, zakres i rodzaj zawartych w nim danych.
Mirosław Wróblewski (dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego RPO) uznaje, że to fatalna praktyka, iż minister zdrowia wiedział już od kilku lat, jakie stanowisko zajmuje RPO oraz GIODO, a jednak nie podjął kroków, aby ustawę znowelizować, ale tworzył kolejne rejestry (władza wykonawcza nie poprawia błędów na bieżąco, ale czeka aż wyrok Trybunału Konstytucyjnego ją do tego przymusi).
RPO i GIODO podjęły inicjatywę, z którą wystąpiły do rządu, aby przepisy, które są tworzone na nowo, przechodziły obowiązkowo test zgodności z zasadą prywatności – z uwagi na to, że coraz więcej obszarów życia dotyczy prywatności (i należy wziąć to pod uwagę na etapie tworzenia przepisów).
RPO i GIODO zauważają, że obecnie powstaje wiele rejestrów (np. oświatowych), które zawierają tzw. dane wrażliwe. Nie ocenia się ich pod względem niezbędności i nie zawsze tworzenie takich rejestrów jest uwzględnione przez przepisy. Stanowi to ogromne zagrożenie dla prywatności. Co więcej – rejestry takie narażone są na włamania oraz na wykorzystywanie zawartych w nich danych w celach innych niż ustalone (np. dane dotyczące osób zarażonych wirusem HIV mogą być użyte do ich stygmatyzacji).
Dyr. Wróblewski zauważa, że obecnie przepisy są często tworzone pod kątem możliwości technicznych i rozwiązań technologicznych, a nie niezbędności gromadzenia danych.
BZ
Źródło: "Gazeta Wyborcza"
POWIĄZANE ARTYKUŁY
– Nie każde recesje dziąsłowe wymagają leczenia i zabiegów chirurgicznych. Oceniamy to na podstawie ilości dziąsła skeratynizowanego oraz ilości dziąsła przyczepionego nad wyrostkiem kostnym – mówi lek. dent. Aneta Furtak, absolwentka Uniwersytetu Ja...
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) to kluczowa instytucja w polskim systemie ochrony zdrowia, odpowiedzialna za ocenę technologii medycznych i taryfikację świadczeń zdrowotnych. Dzięki swojej działalności wspiera podejmowanie...
Ilu specjalistów pracuje w poszczególnych zawodach uwzględnionych w ustawie o niektórych zawodach medycznych? Liczbę osób wykonujących określone profesje – w tym asystentki i higienistki stomatologicznej – można precyzyjne określić dzięki Centralnemu...
Raport „Pacjent w telefonie” pokazuje, że ponad połowa lekarzy wspiera pacjentów poza godzinami pracy, często kosztem własnego odpoczynku. Medycy, którzy decydują się być w kontakcie ze swoimi pacjentami deklarują, że robią to najczęściej, by móc odp...
Leczenie implantoprotetyczne bywa często uznawane za optymalne w przypadku konieczności odbudowy utraconego zęba. Są jednak sytuacje kliniczne, w których lepszym rozwiązaniem może okazać się most lub proteza ruchoma. – To wcale nie są rzadkie sytuacj...
Bydgoska Izba Lekarska przygotowała aplikację mobilną BDO app wspomagającą proces tworzenia sprawozdań z ilości wytworzonych odpadów medycznych w systemie BDO. Jak czytamy na stronie Bydgoskiej Izby Lekarskiej, BDO app służy do wspomagania procesu t...
Ministerstwo zdrowia przedstawiło listę dziewięciu rekomendowanych przedsięwzięć uczelni medycznych, które otrzymają ze środków KPO łączną kwotę 1,7 mld zł. Uczelnie przeznaczą pieniądze projekty inwestycyjne związane z modernizacją i doposażeniem ba...
Choć stomatologia cały czas dynamicznie się rozwija i pozwala w wielu przypadkach ratować nawet bardzo mocno uszkodzone i zniszczone zęby, to jednak zdarza się, że koniecznością jest ekstrakcja. Zabieg usunięcia zęba przeprowadzony przez doświadczone...
Nowoczesne metody leczenia wad zgryzu, takie jak przezroczyste nakładki ortodontyczne, cieszą się coraz większą popularnością. Jednak – jak przypomina Rzecznik Praw Pacjenta – nawet najnowocześniejsze technologie nie mogą zastępować kompetencji stoma...
Liczne prowadzone od wielu lat badania potwierdzają negatywny wpływ spożycia cukru na zdrowie, co ma swoje przełożenie na naszą dietę, jak i ofertę handlową wielu producentów żywności. Jednak także substancje stosowane w miejsce cukru nie są wolne od...
– Dobrze, że jest projekt ustawy, a nie ustawa, bo wydaje mi się, że istnieje tam wiele luk i niedopatrzeń. Przede wszystkim jednak projekt sprawia na mnie wrażenie bardzo restrykcyjnego. Nie nadaje praktycznie żadnych praw, a dużo obowiązków – mówi ...
