Czy rejestr zawodów medycznych ujawnia dane wrażliwe?

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do ministerstwa zdrowia o wprowadzenie zmian w funkcjonowaniu Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego, który – zdaniem RPO – ujawniając informacje o utracie prawa wykonywania zawodu przez daną osobę upublicznia tak naprawdę jej dane wrażliwe. Utrata prawa do wykonywania zawodu może być związana np. ze zdrowiem psychicznym, nałogami, wyrokami karnymi i dyscyplinarnymi. – Rodzi to ryzyko stygmatyzacji, a także naraża te osoby na utrudnienia rozwoju ich ścieżki zawodowej – argumentuje Rzecznik Praw Obywatelskich.

Przypomnijmy – na mocy ustawy o niektórych zawodach medycznych, która weszła w życie 26 marca, uruchomiony został Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Uzyskanie wpisu do Rejestru jest warunkiem dopuszczenia do wykonywania zawodów medycznych wskazanych w ustawie, w tym zawodów asystentki i higienistki stomatologicznej.

Co istotne, Rejestr jest częściowo jawny – każdy może tam sprawdzić np. numer wpisu danej osoby, jej imię i nazwisko czy nazwę i adres miejsca wykonywania zawodu medycznego. Nie budzi to żadnych wątpliwości ekspertów – twierdzą oni, że jest to uzasadnione m.in. z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjentów oraz pracodawców, którzy będą mogli sprawdzić, czy zatrudniona przez nich osoba na pewno może wykonywać dany zawód medyczny.

Problemem jest jednak fakt, że w Rejestrze jawne będą także informacje o zawieszeniu oraz utracie prawa do wykonywania zawodu, a także ich przyczyn. Już w październiku 2023 r. prezydent Andrzej Duda skierował do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli następczej wniosek o zbadanie zgodności tych zapisów ustawy z konstytucją, a Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek przygotował w tej sprawie obszerne stanowisko i wniósł, by przepis ten uznać za niezgodny z art. 47 i art. 51 ust. 2 Konstytucji RP w związku z jej art. 31 ust. 3. Pisaliśmy o tym TUTAJ.

Czy będzie zmiana przepisów?

Teraz Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do ministerstwa zdrowia o wprowadzenie zmian w funkcjonowaniu Rejestru, który – zdaniem RPO – ujawniając informacje o utracie prawa wykonywania zawodu przez daną osobę upublicznia tak naprawdę jej dane wrażliwe. Utrata prawa do wykonywania zawodu może być związana np. ze zdrowiem psychicznym, nałogami, wyrokami karnymi i dyscyplinarnymi. – Przyczyny utraty uprawnień są bowiem ograniczone do czterech enumeratywnie wymienionych sytuacji, z których każda należy do sfery życia prywatnego podlegającej szczególnej ochronie. Informacje te nie podlegają usunięciu z rejestru (będą archiwizowane) – co pogłębia ingerencję w sferę życia prywatnego osób z rejestru – czytamy w komunikacie na stronie RPO.

Co więcej, w ustawie nie przewidziano żadnych gwarancji ochrony danych, takich jak np. ograniczony dostęp do danych albo ograniczony czas ich przetwarzania. – Udostępnienie informacji przy użyciu Internetu powoduje zaś dodatkowo, że informacje te podlegają udostępnieniu nieograniczonej liczbie osób, co wiąże się jednocześnie z ryzykiem posłużenia się tymi danymi w innych celach niż związanych z interesem ogólnym. Rejestr ujawnia bowiem zarówno dane identyfikujące daną osobę, miejsce wykonywania zawodu medycznego, a także przyczyny utraty wykonywania tego prawa – dodano.

W ocenie Rzecznika udostępnienie tak szerokiego zakresu danych, w tym danych identyfikujących wraz z danymi dotyczącymi zdrowia (np. zdrowia psychicznego oraz nałogów), a także wyroków karnych i dyscyplinarnych w jednym miejscu, rodzi ryzyko stygmatyzacji, jak również naraża te osoby na utrudnienia rozwoju ich ścieżki zawodowej. – Ustawodawca w sposób nieproporcjonalny ograniczył prawo do prywatności osób wykonujących zawód medyczny, przewidując zbyt szeroki zakres ujawnionych w rejestrze publicznym informacji o osobach wykonujących zawód zaufania publicznego – zaznaczono.

Rzecznik poprosił minister zdrowia o ustosunkowanie się do tych uwag oraz o rozważenie podjęcia działań w celu przeprowadzenia niezbędnych zmian legislacyjnych, tak aby opisany stan prawny dostosować do standardów wynikających z Konstytucji RP.

Źródło: https://bip.brpo.gov.pl/pl/