Światowy Dzień Cukrzycy – o związkach cukrzycy ze zdrowiem jamy ustnej

14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy. Został ustanowiony w 1991 r. przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (IDF) oraz Światową Organizację Zdrowia (WHO) jako odpowiedź na wyzwania związane z rosnącą liczbą przypadków cukrzycy na całym świecie. Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, której objawy i powikłania widoczne są także w obrębie jamy ustnej.

Światowy Dzień Cukrzycy obchodzony jest 14 listopada – tego dnia w 1891 r. urodził się Frederick Banting – wraz Charlesem Bestem jako pierwszy sformułował on wnioski, które doprowadziły do odkrycia przez niego insuliny w 1922 r. (rok później otrzymał za to Nagrodę Nobla). Został ustanowiony w 1991 r. przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (IDF) oraz Światową Organizację Zdrowia (WHO) jako odpowiedź na wyzwania związane z rosnącą liczbą przypadków cukrzycy na całym świecie. Od tego czasu jego popularność wzrosła – w obchodach uczestniczą osoby ze środowisk opiniotwórczych, lekarze i oczywiście pacjenci.

Głównym celem Światowego Dnia Cukrzycy jest zwiększenie świadomości społeczeństwa odnośnie przyczyn, objawów, sposobu leczenia i powikłań związanych z cukrzycą. Liczba przypadków cukrzycy na całym świecie dynamicznie wzrasta – szacuje się, że choruje na nią ponad 420 mln osób, a u kolejnych 179 mln choroba nie została jeszcze zdiagnozowana.

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną. Według danych WHO, jest ona główną przyczyną ślepoty, niewydolności nerek, zawałów serca, udaru mózgu i amputacji kończyn dolnych. Jest też siódmą najczęstszą przyczyną zgonów. Nie można zapominać, że cukrzyca daje również szereg objawów i powikłań w obrębie jamy ustnej, a pacjenci-diabetycy stanowią szczególne wyzwanie dla zespołów stomatologicznych.

O czym powinien wiedzieć lekarz dentysta w kontekście cukrzycy, pacjentów-diabetyków, potrzeb leczniczych i higienizacyjnych takich osób? Oto przegląd najważniejszych doniesień naukowych z ostatnich miesięcy!

Wyniki badania opublikowanego w czasopiśmie naukowym „Diabetology International” potwierdziły, że osoby w wieku powyżej 30 lat cierpiące na cukrzycę i ze słabą kontrolą glikemii są bardziej narażone na utratę zębów niż zdrowi pacjenci. Naukowcy wykazali, że liczba zachowanych zębów była mniejsza u osób z wyższym poziomem HbA1c i glukozy we krwi w każdej grupie wiekowej starszej niż 30 lat. Osoby z grupy wiekowej 40 i 60 lat z prediabetycznym poziomem glukozy we krwi również miały mniej zębów niż pacjenci, u których poziom glukozy był prawidłowy.

Czytaj: Poziom glukozy we krwi a braki w uzębieniu pacjenta

Dobre nawyki dotyczące zdrowia jamy ustnej, obejmujące – poza szczotkowaniem i nitkowaniem zębów – również oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych, przekładają się na lepszą kontrolę glikemii u osób z cukrzycą typu 2. Wyniki badania zostały zaprezentowane na 66. spotkaniu naukowym Japońskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Wykazano, że z punktu widzenia lepszej kontroli glikemii w przypadku osób z cukrzycą typu 2 ważne są również regularne wizyty u dentysty. Potwierdzono, że prawidłowa pielęgnacja jamy ustnej pomaga zapobiegać utracie zębów.

Czytaj: Cukrzyca typu 2, higiena jamy ustnej a poziom glukozy

Jak wynika z badania przeprowadzonego przez naukowców z East Tennessee State University, mężczyźni chorujący na cukrzycę są bardziej narażeni na wystąpienie paradontozy niż kobiety-diabetyczki. Co więcej, wyleczenie paradontozy może przynieść u nich pozytywne skutki w postaci ustabilizowania poziomu cukru we krwi.

Czytaj: Mężczyźni z cukrzycą bardziej narażeni na wystąpienie paradontozy

Badanie przeprowadzone przez naukowców z Queen Mary University w Londynie dowiodło, że pacjenci z cukrzycą mają gorszą jakość śliny niż osoby zdrowe. Jest ona rzadsza i zawiera mniej bakteriobójczych białek, przez co diabetycy są bardziej narażeni na rozwój chorób jamy ustnej.

Czytaj: Pacjenci z cukrzycą mają gorszą jakość śliny niż osoby zdrowe

Jak wynika z badań opublikowanych na łamach BMC Oral Health, aż 2/3 dzieci z cukrzycą typu 1 ma próchnicę. Zaleca się, by pozostawały one pod stałą kontrolą dentysty i przykładały dużą uwagę do codziennej higieny jamy ustnej. Co ciekawe, ryzyko próchnicy związane jest także z poziomem glikemii. U cukrzyków z dobrą, wyrównaną glikemią próchnica występuje u 47% dzieci. Wśród małych pacjentów z niewyrównanym poziomem cukru we krwi próchnicę zanotowano u 66% z nich.

Czytaj: Cukrzyca typu 1 u dzieci znacznie zwiększa ryzyko próchnicy

Choroba przyzębia i cukrzyca wpływają na siebie nawzajem. Właściwe leczenie periodontologiczne może istotnie wpłynąć na wykładniki cukrzycy. Na temat związku cukrzycy z chorobą przyzębia podczas panelu naukowego rozmawiali przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego.