Zęby „wampirów” z Gliwic zbadane przez dentystów

Dentyści z Katowic przebadali sześć czaszek ze średniowiecznego cmentarza odkrytego przed kilkoma laty w Gliwicach. Jak się okazuje, zęby „wampirów” były w całkiem dobrym stanie, a uszkodzenia pojawiały się częściej z powodu starcia niż próchnicy.

Przypomnijmy – stomatolodzy z Katowic przebadali zęby z czaszek pochodzących z odkrytego w 2013 r. cmentarzyska w Gliwicach. Było to jedno z najgłośniejszych w ostatnich latach znalezisk archeologicznych w Polsce. Okazało się ono być nekropolią osób odrzuconych przez społeczeństwo. Kilkanaście nietypowych grobów należało do skazańców ściętych mieczem przez kata, którym następnie – tak jak w pochówku antywampirycznym – umieszczono głowy między nogami. Pisaliśmy o tym TUTAJ.

Jak wyglądały badania? Oprócz tradycyjnego przeglądu, każda z czaszek miała wykonane panoramiczne zdjęcie RTG, a także zaawansowaną tomografię komputerową szczęk, co pozwoliło zajrzeć do wnętrza kości i poszukać schorzeń niewidocznych gołym okiem, np. zmian nowotworowych. Z pomocą skanera 3D w parę minut wykonanych zostało kilka tysięcy zdjęć uzębienia. W ten sposób cyfrowo zostało ono odtworzone na ekranie komputera. Dzięki temu dentyści przyjrzeli się m.in. budowie struktur anatomicznych zębów, dziąseł, skali ubytków, wadom zgryzu, a także kształtowi zębów. Wykonano również badania laserowe.

Hipoplazja szkliwa i zmiana torbielowata przy korzeniu

Jak się okazuje, zęby „wampirów” były w całkiem dobrym stanie, a uszkodzenia pojawiały się częściej z powodu starcia niż próchnicy. – U dwóch osób zaobserwowaliśmy tzw. hipoplazję, czyli niedorozwój szkliwa, prawdopodobnie o charakterze wrodzonym. Powstaje w wyniku długotrwałych braków witaminowych czy niedoborów żywieniowych, jak również ekspozycji na szkodliwe czynniki w okresie prenatalnym. Sugerowany jest też wpływ chorób zakaźnych w wieku wczesnodziecięcym m.in. ospy, odry czy różyczki. Niedobory mogą rozwinąć się na skutek chorób układu pokarmowego powodujących niedostateczne wchłanianie mikroelementów z pożywienia, czy też zaburzeń endokrynologicznych. Innym prawdopodobnym powodem jest też ograniczona dostępność odpowiednich produktów. W konsekwencji szkliwo jest słabsze i bardziej podane na próchnicę – powiedział prowadzący badania lek. dent. Sebastian Pawelec, chirurg stomatologiczny z Dentim Clinic Medicover w Katowicach.

 – Na podstawie diagnostyki radiologicznej można wnioskować, że wskutek nieleczonej próchnicy u jednego z pacjentów powstała zmiana torbielowata przy korzeniu zęba trzonowego. Osoba ta nie mogła widocznie liczyć na żadną pomoc chociażby cyrulika, więc pozostawiony, zainfekowany korzeń spowodował destrukcję ograniczeń kostnych i przewlekły stan zapalny błony śluzowej zatoki szczękowej – dodał.

Mocne starcie zębów i zdrowy zgryz

Charakterystyczne jest także mocne starcie badanych zębów. – Zęby niektórych osób były bardzo starte, aż widoczne były odsłonięta zębina i miazga. Wynikać to może z charakteru spożywanych produktów, które były twarde, włókniste, a w chlebie mogły znajdować się okruchy kamienia z młyna. Obecnie starcie zębów przypisujemy stresowi, który wyzwala często nieświadome zgrzytanie zębami. Czy wtedy tak bardzo też się stresowano? Pewnie tak, choć powody były zupełnie inne – powiedziała lek. dent. Marta Szymańska-Pawelec z Dentim Clinic Medicover.

Co ciekawe, badania nie wykazały nieprawidłowości w obrębie zgryzu pochowanych na cmentarzu osób. – W tych przypadkach, w których mieliśmy taką możliwość, czyli były zachowane szczęka i żuchwa, stwierdzaliśmy prawidłowe warunki zgryzowe (zgryz eugnatyczny). To również może być zasługą diety. Żucie i gryzienie twardych, włóknistych produktów sprzyja prawidłowemu rozwojowi kości szczęki oraz żuchwy, a tym samym właściwemu ustawieniu się zębów. Nie bez znaczenia może być też fakt braku smoczków dla dzieci, które -zbyt długo używane sprzyjają wadom zgryzu. Dzieci wtedy karmiono piersią, a dieta nie zawierała aż tylu miękkich, papkowatych produktów – dodała.

Sprzęt stomatologiczny i medyczny to niezbędny ekwipunek dzisiejszego stomatologa. Odszukaliśmy zdjęcia, które przedstawiają instrumenty sprzed wieków. Warto zobaczyć co się zmieniło i jak kiedyś pojmowano ergonomię.

Źródło: https://twojezdrowie.rmf24.pl/

Fot. R. Kaźmierczak, http://muzeum.gliwice.pl