4 lutego – obchodzimy Światowy Dzień Walki z Rakiem

W czwartek 4 lutego obchodzony jest 21. Światowy Dzień Walki z Rakiem. Został on ustanowiony w 2000 r. podczas Światowego Szczytu Walki z Rakiem w Paryżu. W tym roku w związku z pandemią COVID-19 nie odbędą się wydarzenia stacjonarne, jak np. dni otwarte w gabinetach stomatologicznych, ale członkowie zespołów dentystycznych nie mogą zapominać o swojej bardzo ważnej roli w profilaktyce oraz wczesnej diagnostyce nowotworów szyi i głowy, a przede wszystkim – jamy ustnej.

W ostatnich latach, zarówno w Polsce, jak i w całej Europie obserwuje się dynamiczny wzrost zachorowań na nowotwory głowy i szyi. Obejmują one szereg chorób onkologicznych zlokalizowanych w rozmaitych częściach głowy i szyi, np. języka, nosa, ucha czy krtani. Nowotwory głowy i szyi zaliczane są do grupy nowotworów, których leczenie jest bardzo trudne. Jest to związane przede wszystkim z lokalizacją guza.

Obecnie co roku rozpoznaje się około 11 tys. nowych przypadków raka szyi i głowy. W ciągu dekady jest wzrost o około 25%. Ryzyko zachorowania jest największe między 45. a 64. rokiem życia. Mężczyźni chorują na nowotwory głowy i szyi pięciokrotnie częściej niż kobiety.

Nowotwory szyi i głowy – czynniki ryzyka

Do głównych czynników ryzyka rozwoju nowotworów szyi i głowy zalicza się:

– palenie papierosów,

– nadużywanie alkoholu,

– nieleczone choroby zębów i dziąseł,

– zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (znanego szerzej jako wirus HPV).

Nowotwory szyi i głowy – objawy

Wśród objawów, które powinny zaniepokoić znajdują się:

– pieczenie języka,

– niegojące się owrzodzenia w jamie ustnej,

– czerwone lub białe naloty w jamie ustnej,

– ból gardła,

– przewlekła chrypka,

– ból w trakcie przełykania i problemy z połykaniem,

– guz na szyi,

– jednostronna niedrożność nosa,

– krwawy wyciek z nosa.

Warto pamiętać, że ze względu na specyfikę swojej pracy, wiele z tych objawów już na wczesnym etapie rozwoju są w stanie wykryć lekarze dentyści, asystentki oraz higienistki stomatologiczne. W takiej sytuacji należy zalecić pacjentowi jak najszybszą wizytę u specjalisty.

Ogólnopolski program profilaktyki nowotworów głowy i szyi

Ogólnopolski program profilaktyki pierwotnej i wczesnego wykrywania nowotworów głowy i szyi skierowany jest do osób w wieku 40–65 lat znajdujących się w grupie ryzyka (m.in. wieloletnich palaczy, osób nadużywających alkoholu, osób z podwyższonym ryzykiem zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego oraz tych, u których przez ponad 3 tygodnie występuje jeden z objawów niezwiązanych z infekcją górnych dróg oddechowych).

Aby wziąć udział w programie, wystarczy zgłosić taki zamiar w przychodni (u lekarza POZ) biorącej udział w realizacji programu. Szczegółowe informacje oraz listę placówek biorących udział w programie można znaleźć na stronie https://www.pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne.

Materiały edukacyjne dla specjalistów i pacjentów

Przy okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem specjalny komunikat dotyczący nowotworów szyi i głowy wystosowała do mediów Fundacja „Z uśmiechem przez życie”. Na swojej stronie internetowej http://www.zusmiechem.org.pl/ Fundacja zamieściła także zasady samokontroli jamy ustnej oraz ulotkę do pobrania. – Apelujemy o wszystkich stomatologów i higienistek – propagujcie i uczcie samokontroli jamy ustnej swoich pacjentów. Apelujemy do wszystkich potencjalnych pacjentów – dbajcie i kontrolujcie swoje zdrowie, zwłaszcza w czasach utrudnionego dostępu do usług medycznych – podkreśliła Fundacja w komunikacie.

Prof. dr hab. Jan Zapała – kierownik Kliniki Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej Instytutu Stomatologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego – opowiada o trudnościach diagnostycznych w nowotworach głowy i szyi.

Źródła:

http://www.zusmiechem.org.pl/

http://www.nfz-kielce.pl/