Powikłania próchnicy – koniecznie informuj o nich pacjentów!

Próchnica jest w Polsce chorobą społeczną – z danych ministerstwa zdrowia wynika, że przeciętny dorosły Polak ma prawie 13 zębów zainfekowanych próchnicą. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że schorzenie to nie dotyczy jedynie jamy ustnej, a powikłania próchnicy mogą być bardzo niebezpieczne. Podczas instruktażu higieny jamy ustnej pacjentów należy informować o tych zagrożeniach.

Jak informuje Rzecznik Praw Dziecka, zepsute zęby w Polsce ma ponad 85% 6-latków oraz 95% 18-latków. Z kolei z danych ministerstwa zdrowia wynika, że przeciętny dorosły Polak ma około 13 zębów objętych próchnicą, zaś blisko 40% Polaków w wieku 65-74 lata w ogóle nie posiada już własnych zębów. Te przerażające statystyki oznaczają, że próchnica jest w naszym kraju chorobą społeczną. Niestety, większość Polaków nie dość, że nie dba w odpowiedni sposób o higienę jamy ustnej, to dodatkowo nie zdaje sobie sprawy, że powikłania próchnicy mogą być bardzo groźne dla organizmu. Podczas instruktażu higieny jamy ustnej warto więc o nich informować pacjentów.

Najczęstsze powikłania próchnicy

Jama ustna jest specyficzną częścią organizmu, otwierającą szkodliwym drobnoustrojom dalszą drogę do struktur wewnętrznych ludzkiego ciała. Dopóki bakterie wywołujące próchnicę, a bytujące m.in. w osadzie i kamieniu nazębnym, kieszonkach dziąsłowych oraz zainfekowanych tkankach przyzębia znajdują się jedynie w obrębie jamy ustnej, sytuację można opanować poprzez leczenie stomatologiczne. O wiele bardziej poważna jest już sytuacja, gdy bakterie przedostają się do krwiobiegu i razem z krwią wędrują po całym organizmie.

Bakterie próchnicowe stanowią zagrożenie właściwie dla każdego narządu wewnętrznego. Jeśli dotrą do trzustki i ją zainfekują, mogą spowodować zaburzenia jej pracy, a w konsekwencji – doprowadzić do rozwoju cukrzycy. Jeżeli drobnoustroje zaatakują nerki, możliwe jest wystąpienie ich kłębuszkowego zapalenia. W przypadku, gdy drobnoustroje zainfekują serce, niewykluczone stają się stany zapalne serca lub osierdzia. Bardzo niebezpieczna jest również sama wędrówka bakterii próchnicowych po organizmie. Badania naukowe jednoznacznie udowodniły, że w naczyniach krwionośnych drobnoustroje te są traktowane jako ciała obce i wówczas atakują je płytki krwi oraz przeciwciała. Cząsteczki te oblepiają bakterie, sprawiając, że stają się one coraz większe i cięższe, a w konsekwencji – osiadają na ścianach naczyń krwionośnych, co zmniejsza ich przepustowość. Skutkiem tego jest powstawanie blaszek miażdżycowych, które niekiedy odrywają się od ścian naczynia i powodują jego zatkanie. Stąd już prosta droga do udaru lub zawału.

Próchnica a alergie

Coraz większa liczba naukowców sądzi, że bakterie powodujące próchnicę mogą również wywoływać lub potęgować reakcje alergiczne organizmu. Drobnoustroje przemieszczające się po organizmie aktywują bowiem jego odpowiedź immunologiczną, co może przyspieszać rozwój alergii. Dodatkowo, coraz częściej podkreśla się ich negatywną rolę w powstawaniu nadciśnienia, owrzodzeń jelit i żołądka, a także chorób skóry.

Jeśli powikłania próchnicy to przedwczesna utrata zębów, szybko odbija się to na jego układzie pokarmowym. Już pojedyncza luka w uzębieniu utrudnia prawidłowe odgryzanie i żucie pokarmów, a to może skutkować problemami z trawieniem, stanami zapalnymi żołądka oraz chorobą refluksową.

Całkowity wpływ próchnicy na zdrowie organizmu nie jest jeszcze znany – branżowe media co kilka miesięcy informują o kolejnych odkryciach naukowców dotyczących negatywnego oddziaływania bakterii wywołujących próchnicę. Dlatego pacjenci podczas instruktażu higieny jamy ustnej powinny być informowani także o możliwych konsekwencjach zaniedbywania stanu jamy ustnej i zębów.

Proces powstawania próchnicy na zębach mlecznych przebiega szybciej niż w przypadku zębów stałych. Próchnica „mleczaków” może skutkować próchnicą na zębach stałych. A jakie są powikłania próchnicy na zębach mlecznych? Wszystkie te zagadnienia porusza prof. dr hab. Joanna Szczepańska, wojewódzki konsultant ds. stomatologii dziecięcej w Łodzi.

AF