Czy stomatolog otwierający prywatną praktykę musi założyć konto firmowe?

Wydawać by się mogło, iż posiadanie firmowego konta bankowego jest prawnym obowiązkiem każdego przedsiębiorcy, niezależnie od rodzaju prowadzonej przez niego działalności. Tak więc stomatolog otwierający prywatną praktykę powinien jak najszybciej się udać do banku i otworzyć w najbliższym oddziale firmowy rachunek.
Tymczasem – co dla wielu osób może być pewnym zaskoczeniem – założenie firmowego konta jest obowiązkowe jedynie dla określonej grupy przedsiębiorców. Znaczna część właścicieli firm – jeśli nie widzi takiej potrzeby – firmowego konta posiadać nie musi.
Aby wyjaśnić powyższe stwierdzenie, sięgnijmy do przepisów prawnych, które odnoszą się do firmowych kont bankowych i przeanalizujmy niektóre zapisy.

Kiedy konto rzeczywiście jest obowiązkowe?
Okazuje się, iż ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje na dwa konkretne przypadki, które obligują przedsiębiorców do otworzenia rachunku. Otóż artykuł 22 ustawy stwierdza, iż "dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:
– stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
– jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji".
Tak więc ustawa jasno precyzuje warunki, w których posiadanie firmowego konta staje się dla właściciela firmy prawną koniecznością: są to rozliczenia z innym przedsiębiorcą oraz transakcje przewyższające kwotę 15 tysięcy euro.
Gdyby odnieść te zasady do prywatnej praktyki stomatologicznej okazałoby się, iż firmowe konto bankowe stanie się obowiązkowe tylko w takim przypadku, gdyby jednorazowa wartość wykonanej przez dentystę usługi przekroczyła kwotę 15 tysięcy euro lub gdyby lekarz wystawiał za leczenie faktury (np. w ramach umowy z prywatnym przedsiębiorcą, fundującym swojej załodze pakiet medyczny).

Firmowe konto bankowe jest konieczne do rozliczania podatków i ZUS-u
Zaskakujące, lecz również i ten pogląd nie znajduje w przepisach większego uzasadnienia. I tak, art.  61 Ordynacji podatkowej stanowi, iż "zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie bankowych rozliczeń bezgotówkowych".
Z podobnym stanowiskiem spotykamy się w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Także i w tej regulacji pojawia się stwierdzenie, iż w rozliczeniach z ZUS-em płatnik jest obowiązany „opłacać należności z tytułu składek, w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek lub obciążenia rachunku płatniczego płatnika w instytucji płatniczej".
Tak więc obie ustawy stwierdzają jedynie, iż wszystkie rozliczenia z Urzędem Skarbowym oraz ZUS-em powinny posiadać charakter bezgotówkowy. Reasumując – sprecyzowana zostaje forma rozliczeń, ale nie sposób ich przeprowadzania. W konsekwencji drobny przedsiębiorca może się rozliczać ze skarbówką i ZUS-em za pomocą prywatnego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, a także za pośrednictwem poczty i okienka bankowego.

Skąd wziął się mit o obowiązkowym koncie bankowym?
Na utrwalenie poglądu, iż każdy podmiot gospodarczy musi obowiązkowo założyć firmowe konto, w największym stopniu wpłynęło postępowanie urzędów skarbowych. Trudno nie dostrzec, iż na każdym zgłoszeniu identyfikacyjnym do celów podatkowych widnieje rubryka, w której przedsiębiorca powinien wpisać numer firmowego rachunku bankowego. Wielu właścicieli firm odbiera ów fakt jednoznacznie – jako sygnał, iż założenie firmowego konta bankowego jest ustawowym wymogiem (na dodatek, egzekwowanym przez urzędy skarbowe).
Jest jednak faktem, iż bez bankowego konta przedsiębiorca może mieć problemy z załatwieniem wielu spraw urzędowych. Dlatego – nawet jeśli firmowe konto pozornie nie jest nam potrzebne – z wielu względów warto je założyć. Powody te opiszemy dokładniej w jednym z kolejnych artykułów poświęconych finansowym apsektom prowadzenia prywatnej praktyki.
 

B.Sz.