Badanie zębów sprzed 500 lat. „Praktycznie bez próchnicy”

Sześć czaszek ze średniowiecznego cmentarza odkrytego przed kilkoma laty w Gliwicach zostanie przebadanych przez współczesnych dentystów w Katowicach z wykorzystaniem nowoczesnego sprzętu i technologii 3D. – Już dzisiaj możemy powiedzieć, że próchnica u nich praktycznie nie występowała, albo ubytki były bardzo małe – mówi lek. dent. Marta Szymańska-Pawelec.

Przypomnijmy – stomatolodzy z Katowic przebadają zęby z czaszek pochodzących z odkrytego w 2013 r. cmentarzyska w Gliwicach. Było to jedno z najgłośniejszych w ostatnich latach znalezisk archeologicznych w Polsce. Okazało się ono być nekropolią osób odrzuconych przez społeczeństwo. Kilkanaście nietypowych grobów należało do skazańców ściętych mieczem przez kata, którym następnie – tak jak w pochówku antywampirycznym – umieszczono głowy między nogami. Pisaliśmy o tym TUTAJ.

Teraz dodatkowe światło na życie tych osób mogą rzucić badania stomatologiczne. – Liczymy na to, że będziemy mogli się dowiedzieć dosyć dużo, bo zęby zachowały się w całkiem niezłym stanie, podobnie jak kości – powiedziała podczas wtorkowej konferencji prasowej w Katowicach lek. dent. Marta Szymańska-Pawelec z Dentim Clinic Medicover.

„Nie zapowiada się, by były to wampiry”

Jej zdaniem badania mogą przynieść informacje nie tylko na temat próchnicy czy paradontozy, na które mogli chorować badani za życia, ale też o ich codziennej diecie, nałogach, wieku badanej osoby, urazach, poziomie higieny 500 lat temu, ówczesnych praktykach stomatologicznych, zwyczajach ozdabiania zębów czy poziomie stresu za życia, o którym mogą świadczyć np. silnie starte zęby. – To wszystko zostawia bowiem trwałe ślady, nieraz niewidoczne dla gołego oka – podkreśla dentystka.

– Raczej się nie zapowiada, by były to wampiry – na pierwszy rzut oka kły nie wyglądają inaczej niż u statystycznego pacjenta. Wiadomo, że miano wampirów przylgnęło do naszych dzisiejszych pacjentów ze względu na sposób pochówku, ale już po wstępnych oględzinach możemy potwierdzić, że kły wyglądają zupełnie normalnie – żartował specjalista chirurgii stomatologicznej Sebastian Pawelec.

– Wczoraj wstępnie obejrzeliśmy czaszki i już dzisiaj możemy powiedzieć, że próchnica u nich praktycznie nie występowała, albo ubytki były bardzo małe w porównaniu z dzisiejszą sytuacją. Nie ma praktycznie pacjenta w wieku dorosłym, który nie ma przynajmniej jednego ubytku, a często ma ich więcej. Myślę, że duże znaczenie ma tu dieta – wiemy, że ludzie ze średniowiecza jedli zupełnie inaczej. Dziś spożywa się dużo więcej cukru, to ma bardzo duży wpływ – dodała Marta Szymańska-Pawelec.

„Pacjenci” już z kartą

Każdemu z nietypowych pacjentów katowickiej kliniki założono kartę. Oprócz tradycyjnego przeglądu, każda z czaszek będzie miała wykonane panoramiczne zdjęcie RTG, a także zaawansowaną tomografię komputerową szczęk, co pozwoli zajrzeć do wnętrza kości i poszukać schorzeń niewidocznych gołym okiem. Następnie z pomocą skanera 3D w parę minut wykonane zostanie kilka tysięcy zdjęć uzębienia. W ten sposób zostanie ono cyfrowo odtworzone na ekranie komputera. Dzięki temu dentyści przyjrzą się m.in. budowie struktur anatomicznych zębów, ewentualnym zmianom w kościach szczęk, skali ubytków, wadom zgryzu, a także kształtowi zębów. Badania z użyciem lasera, który przenika ząb pozwolą ustalić, czy pozornie zdrowe uzębienie nie było zajęte przez próchnicę wewnątrz.

– Dla nas to nowe doświadczenie – powiedziała kierowniczka Działu Archeologii Muzeum w Gliwicach Monika Michnik. To właśnie gliwickie muzeum odpowiadało za prace wykopaliskowe. – Mamy oczywiście jakąś wiedzę na temat patologii występujących u tych osób, natomiast może zobaczymy to, co jest niewidoczne gołym okiem. Wiadomo, że wiedza, sprzęt i doświadczenie państwa pomogą uzyskać nowe informacje. Zobaczymy, jakie będą wyniki tej pracy. Jeśli będzie taka możliwość, to postaramy się jako muzeum pokazać na wystawie wyniki pracy zarówno archeologów, jak i stomatologów – zapowiedziała.

Sprzęt stomatologiczny i medyczny to niezbędny ekwipunek dzisiejszego stomatologa. Odszukaliśmy zdjęcia, które przedstawiają instrumenty sprzed wieków. Warto zobaczyć co się zmieniło i jak kiedyś pojmowano ergonomię.

Źródło: https://naukawpolsce.pl/

Fot. Radosław Kaźmierczak, http://muzeum.gliwice.pl/