Stomatologia arabska w okresie średniowiecza
Stomatologia arabska w okresie średniowiecza
Spis treści
Średniowieczna medycyna arabska była jedną z najbardziej rozwiniętych gałęzi nauki w epoce, którą Europa zna jako „wieki ciemne”. Dzięki tłumaczeniom prac greckich, perskich i indyjskich oraz oryginalnym badaniom i obserwacjom, arabscy uczeni odegrali bardzo istotną rolę w rozwoju wielu dziedzin medycyny – w tym także stomatologii.
Arabska stomatologia okresu średniowiecza była silnie zakorzeniona w tradycji grecko-rzymskiej – antyczne dzieła Galena czy Hipokratesa były tłumaczone i komentowane. Arabscy lekarze nie tylko przechowywali tę wiedzę, ale znacznie ją rozwinęli. Leczenie chorób jamy ustnej traktowano jako część szerszej praktyki medycznej, w której zdrowie całego organizmu miało związek ze stanem uzębienia i całej jamy ustnej.
Zwracano uwagę na higienę jamy ustnej, dietę, a także na wpływ czynników środowiskowych i emocjonalnych na zdrowie zębów. Znane były już wtedy takie problemy jak próchnica, stany zapalne dziąseł oraz złamania zębów.
Mieszanki ziołowe i gałązka z drzewa arakowego
W dawnej arabskiej stomatologii stosowano szeroką gamę naturalnych środków leczniczych – dostępnych na terenach zamieszkiwanych przez tę grupę etniczną. Popularne były mieszanki ziołowe o właściwościach antybakteryjnych i przeciwbólowych – stosowano w nich m.in. mirrę, cynamon, anyż oraz goździki. Do czyszczenia zębów używano miswaka – patyczka z drzewa arakowego (Salvadora persica) o właściwościach antybakteryjnych i ścierających. Miswak, stosowany do dziś, wykazuje działanie porównywalne ze współczesnymi pastami do zębów.
W przypadkach bólu zębów stosowano miejscowe okłady z ziół lub maści, a ekstrakcje wykonywano przy użyciu specjalnych narzędzi, zwykle wykonanych z metalu. Zachowały się nawet opisy sposobów stabilizacji luźnych zębów czy uzupełnień protetycznych przy użyciu złota lub drucianych opasek.
Abulcasis i Awicenna
W historii światowej medycyny, w tym stomatologii, poczesne miejsce zajmują żyjący przed tysiącem lat dwaj arabscy lekarze.
Pierwszy z nich, pochodzący z dzisiejszej Hiszpanii Abu al-Qasim al-Zahrawi (936–1013), znany był w Europie jako Abulcasis. Był on lekarzem, chirurgiem i autorem dzieła „Al-Tasrif”, w którym jeden z tomów poświęcony jest chirurgii – w tym chirurgii jamy ustnej. Abulcasis szczegółowo opisał zabiegi ekstrakcji zębów, metody leczenia ropni oraz sposoby unieruchamiania szczęki po złamaniach. Zamieszczone ryciny instrumentów chirurgicznych były wykorzystywane przez europejskich lekarzy przez kilka kolejnych wieków.
Z kolei pochodzący z terenu współczesnego Uzbekistanu Ibn Sina (980–1037) przeszedł do historii jako Awicenna. Także on pozostawił po sobie podręcznik – pracę pod nazwą „Kanon medycyny” (arab. Al-Qanun fi al-Tibb), w którym opisał choroby zębów i całej jamy ustnej, przyczyny bólu zębów oraz stosowanie płukanek i środków przeciwbólowych.
Leczenie holistyczne
Charakterystyczną cechą średniowiecznej stomatologii arabskiej było nieznane przez wieki w Europie holistyczne podejście do leczenia – uzębienie traktowano jako integralny element zdrowia całego organizmu. Zwracano przy tym uwagę na dietę, równowagę humoralną (wywodzącą się z medycyny greckiej) oraz czystość jamy ustnej jako czynniki wpływające na ogólne samopoczucie.
Źródło: https://www.cambridge.org/
POWIĄZANE ARTYKUŁY
System opieki stomatologicznej w Słowacji łączy obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne z rozbudowanym segmentem usług prywatnych. Publiczne świadczenia obejmują tylko przeglądy, proste ekstrakcje, podstawowe wypełnienia oraz protezy w najtańszym warianc...
Na kilka dni przed wyborami parlamentarnymi w Wielkiej Brytanii nadawca publiczny – BBC – przybliża problem wielu Brytyjczyków, który może przyczynić się do porażki rządzącej przez ostatnie kilkanaście lat Partii Konserwatywnej. Ten bolesny problem w...
Leczenie dentystyczne na Litwie, a zwłaszcza w jej stolicy – Wilnie, zyskuje na popularności wśród zagranicznych pacjentów. Choć systemy opieki zdrowotnej w Polsce i w Republice Litewskiej wykazują pewne podobieństwa ze względu na wspólną historię i ...
Leczenie dentystyczne w Republice Czeskiej od lat cieszy się znacznym zainteresowaniem pacjentów z zagranicy, w tym Polaków, przede wszystkim mieszkańców terenów przygranicznych. Powodem jest nie tylko wysoka jakość usług, ale też konkurencyjne ceny ...
Dokładnie za tydzień – we wtorek 18 kwietnia o godz. 20:00 – hig. stom. Karolina Kopciewicz-Kozicka podczas organizowanego przez firmę Philips Sonicare webinaru przedstawi najważniejsze wytyczne i standardy opieki stomatologicznej nad kobietami w cią...
– Profilaktyka próchnicy u dzieci powinna rozpoczynać się naprawdę bardzo, bardzo wcześnie, bo już na etapie ciąży. Mama powinna zadbać o swoje uzębienie, ale powinna również wiedzieć, jak zadbać o uzębienie dziecka – mówi prof. dr hab. n. med. Dorot...
Firma Align Technology zaprasza do udziału w bezpłatnym webinarze, w którym zostanie podjęta problematyka szybko zmieniających się oczekiwań i potrzeb leczniczych pacjentów w okresie wzrostu. Wydarzenie to odbędzie się w dniu 17 maja (środa) o godzin...
Już 18 kwietnia o godz. 20:00 odbędzie się organizowany przez firmę Philips Sonicare webinar „Pacjentka w ciąży i w okresie laktacji – standardy opieki stomatologicznej”, który poprowadzi dypl. hig. stom. Karolina Kopciewicz-Kozicka. Udział w webinar...
Mimo że Polska nie graniczy bezpośrednio z Republiką Austrii, warto w naszym cyklu przyjrzeć się temu, jak system opieki stomatologicznej funkcjonuje nad Dunajem. A jest sprawny, wydajny, choć też niepozbawiony wad, do których należą przede wszystkim...
Cywilizacji chińskiej – jednej z najstarszych na świecie – zawdzięczamy wynalezienie m.in. papieru, druku, papierowego pieniądza, prochu strzelniczego, jedwabiu, kompasu czy zegara w formie klepsydry. Mieszkańcy Chin epoki przedimperialnej mają znacz...
Niemiecka stomatologia od lat kojarzy się z jakością usług, nowoczesnym sprzętem, ale również z wysokimi cenami. System opieki zdrowotnej w Republice Federalnej, podobnie jak w Polsce, oparty jest na obowiązkowym ubezpieczeniu zdrowotnym, jednak w pr...
