Analgezja muzyczna jako sposób na łagodzenie bólu zabiegowego

Krzysztof Basiński z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego już wkrótce rozpocznie badania nad zjawiskiem analgezji muzycznej, czyli łagodzeniem bólu za pomocą dźwięków. Bardzo prawdopodobne jest to, że znajdzie ono zastosowanie w stomatologii – już w latach 60. XX wieku w USA udowodniono, że pacjenci gabinetu stomatologicznego, którzy w trakcie zabiegu słuchali muzyki odczuwali mniejszy ból niż ci, którzy muzyki nie słuchali.

O szerszym zastosowaniu analgezji muzycznej w różnych programach terapeutycznych oraz medycynie już kilka lat temu zaczęli myśleć naukowcy z Wielkiej Brytanii. – Zjawisko to zaczęto badać w latach 60. XX wieku. W piśmie „Science” ukazały się badania, które przeprowadzono na 5 tys. osób – pacjentach stomatologicznych. Pacjenci, którzy w czasie różnych zabiegów stomatologicznych słuchali muzyki, później deklarowali, że bolało ich trochę mniej niż tych, którzy tej muzyki nie słuchali. To była pierwsza wskazówka, że coś może być na rzeczy – powiedział agencji PAP Krzysztof Basiński z Zakładu Badań nad Jakością Życia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Badania naukowe, podejmowane w celu określenia siły oddziaływania muzycznej analgezji i wyjaśnienia przyczyn istnienia tego zjawiska, dają jednak sprzeczne wyniki. Niektóre z badań wskazują na bardzo istotny spadek doznań bólowych w czasie słuchania muzyki zarówno w warunkach szpitalnych: po operacjach, w nowotworach, w bólu przewlekłym, jak i laboratoryjnych. Inne badania pokazują brak istotnego wpływu muzyki na odczuwanie bólu, lub wpływ ten okazuje się porównywalny z innymi oddziaływaniami np. słuchaniem szumów, odgłosów natury, rozwiązywaniem zadań matematycznych. – Problem być może polega nie na tym, czy muzykę słychać czy nie, ale jaka ona jest. Ludzie różnią się pod względem gustów, tzw. preferencji muzycznych. Każdy człowiek inaczej reaguje na muzykę. O tym, czy dany utwór nam się spodoba decydują dość skomplikowane czynniki psychologiczne i społeczne – dodał Basiński.

W projekcie finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki Basiński chce zbadać wpływ indywidualnych gustów na zjawisko muzycznej analgezji. W zaplanowanym przez siebie badaniu zamierza przetestować hipotezę, zgodnie z którą muzyka zgodna z preferencjami pacjenta będzie silniej oddziaływać przeciwbólowo, niż muzyka z nimi niezgodna. Do przeprowadzenia swojego eksperymentu będzie potrzebował ponad stu całkowicie zdrowych ochotników. Podczas badania, kiedy ochotnicy będą słuchali fragmentów różnych rodzajów muzyki, wywoła u nich niewielki ból. Nie ma się jednak czego obawiać – nie będzie on zbyt dotkliwy. – Zadaniem każdego z ochotników będzie włożenie ręki do wanny z zimną wodą i określenie, w którym momencie zaczyna odczuwać ból. W ten sposób określamy próg bólowy badanego. Druga rzecz, którą mierzę, to jak długo badany wytrzyma z ręką w lodowatej wodzie. To jest miara jego tolerancji bólowej – podkreśla.

W tym samym czasie badani usłyszą trwające 15 sekund specjalnie dobrane fragmenty muzyczne, wykorzystywane wcześniej tylko przy okazji różnego rodzaju badań naukowych i wcześniej ochotnikom nieznane. – Badani będą musieli określić, jak bardzo podoba im się muzyka, którą słyszą. Bodźce muzyczne zostaną dobrane tak, aby obejmowały szerokie spektrum gatunków i stylów muzycznych, powodujących różne doznania i skojarzenia emocjonalne – wyjaśnił.

Wyniki projektu mają przyczynić się do powiększenia wiedzy o mechanizmach działania zjawiska muzycznej analgezji. Pozwolą też precyzyjniej przewidywać, jak znaczące będzie działanie przeciwbólowe danego utworu u konkretnej osoby. W dalszej perspektywie – dzięki uzyskanym wynikom – mogą powstać skuteczniejsze metody niefarmakologicznego, uzupełniającego leczenia bólu. Badania Krzysztofa Basińskiego rozpoczną się jesienią br.

Zastosowanie zmiennych pól magnetycznych jako działanie uspokajające dla pacjenta na fotelu dentystycznym? Działanie przeciwbólowe, przyspieszenie czasu założenia koron na implanty – to możliwości, jakie daje stomatologom medycyna fizykalna.

Oprac. AF na podst. PAP
Fot. egonkling, pixabay.com