Farmakologiczne i niefarmakologiczne metody leczenia kserostomii prawdziwej
Farmakologiczne i niefarmakologiczne metody leczenia kserostomii prawdziwej
Kserostomia prawdziwa to choroba spowodowana zmniejszonym wydzielaniem śliny przez ślinianki. Może ona być objawem chorób ogólnoustrojowych lub skutkiem przyjmowania niektórych leków. Współczesna stomatologia oferuje wiele skutecznych metod leczenia kserostomii – zarówno farmakologicznych, jak i związanych z wypracowaniem przez chorego pewnych nawyków dotyczących diety oraz higieny.
Według statystyk, na kserostomię prawdziwą cierpi około 10% populacji, przy czym liczba chorych wzrasta w grupie osób powyżej 65. roku życia – w tym przypadku odsetek wynosi nawet 25%. Kserostomia prawdziwa jest efektem zaburzeń w pracy ślinianek, a te mogą być spowodowane m.in. chorobami ogólnoustrojowymi (np. cukrzyca, sarkoidoza, toczeń, niewydolność nerek) oraz długotrwałym przyjmowaniem niektórych leków (moczopędnych, przeciwdepresyjnych, przeciwhistaminowych). Objawem schorzenia jest sucha i blada błona śluzowa w jamie ustnej, zapalenie kącików ust oraz spękany, zaczerwieniony język.
Leczenie kserostomii prawdziwej polega przede wszystkim na eliminacji jej przyczyn. Jeśli jest spowodowana chorobami ogólnoustrojowymi, zadowalające efekty przynosi już zazwyczaj terapia nadrzędnego schorzenia. W przypadku kserostomii wynikającej z przyjmowanych leków skuteczne jest ich odstawienie lub zamiana na inne.
W wielu przypadkach zwalczanie kserostomii jest wspomagane odpowiednią terapią farmakologiczną. Wykorzystywane w niej środki dzieli się na miejscowe (substytuty śliny i lubrykanty) oraz ogólnoustrojowe (pobudzające produkcję śliny). Do środków miejscowych zalicza się m.in. działające nawilżająco wazelinę i glicerynę oraz sztuczną ślinę, która ma na celu zwilżanie jamy ustnej. Zazwyczaj ma ona postać tabletek do rozpuszczania, roztworu, żelu lub sprayu. Do najczęściej stosowanych środków farmakologicznych pobudzających produkcję śliny zaliczają się natomiast pilokarpina, cewimelina oraz betanechol.
Równie ważne w leczeniu kserostomii jest wykształcenie u pacjenta prawidłowych nawyków dotyczących diety oraz higieny jamy ustnej. Jeśli chodzi o higienę (jest ona niezwykle ważna, gdyż zmniejszone ilości śliny sprzyjają powstawaniu owrzodzeń błony śluzowej oraz rozwojowi próchnicy), chorzy powinni myć zęby co najmniej dwa razy dziennie przy użyciu miękkiej szczoteczki oraz pasty do zębów o delikatnym smaku i niskim współczynniku ścieralności. Codzienna higiena musi być uzupełniona o stosowanie nici dentystycznych, płukanek z chlorheksydyną w składzie oraz miejscowe używanie preparatów fluorkowych zaleconych przez dentystę.
W leczeniu kserostomii pomocne jest również wprowadzenie określonych nawyków żywieniowych. Pacjenci powinni w ciągu dnia bardzo często popijać wodę lub napoje bez cukru, ssać kostki lodu, żuć bezcukrową gumę, spożywać bezcukrowe, ziołowe cukierki do ssania oraz unikać kawy i herbaty. Jeśli chodzi o jadłospis, warto wyeliminować z niego potrawy bardzo słone, kwaśne i ostre. Ważna jest również rezygnacja z alkoholu i papierosów. Wszystkie te wskazania powinny znaleźć się w profesjonalnym instruktażu dla pacjentów z kserostomią.
Wielu mieszkańców Czarnobyla nie wierzyło, że niewidoczne promieniowanie może zabijać. Wielu polskich stomatologów wciąż nie przyjmuje do wiadomości, że źródła zakażenia mogą kryć się w każdym zakamarku gabinetu. Gdyby tylko ślina była czerwona…
AF
POWIĄZANE ARTYKUŁY
– Istnieje wiele metod leczenia dolegliwości bólowych mięśni żucia. Najważniejszą z nich i stosowaną od dawna jest szynoterapia, którą czasami uzupełnia się o metody dodatkowe: iniekcje z zastosowaniem kolagenu, osocza bogatopłytkowego, toksyny botul...
Periimplantitis to wywoływany przez infekcję bakteryjną przewlekły stan zapalny tkanek wokół implantu, który rozwija się wskutek nieprawidłowej higieny jamy ustnej, przeciążeń okluzyjnych lub predyspozycji pacjenta. Nieleczony może prowadzić do utrat...
Złamanie zęba to uraz, który może wydarzyć się nagle – podczas gry w piłkę, jazdy na rowerze, wypadku komunikacyjnego czy nawet przy gryzieniu orzechów lub innych twardych produktów. Choć może wydawać się jedynie defektem estetycznym, w rzeczywistośc...
Ukruszenie zęba to dość częsty uraz, który może przytrafić się każdemu, bez względu na wiek – u dzieci bywa efektem m.in. urazów podczas zabawy czy uprawiania sportu, u dorosłych – wypadków komunikacyjnych i przypadkowych upadków. Warto pamiętać, że ...
W mediach społecznościowych co rusz pojawiają się nowe, rzekomo skuteczne metody wybielania zębów polecane przez samozwańczych influencerów. Należy na nie mocno uczulać pacjentów, przede wszystkim ze względu na związane z nimi zagrożenia. – Według mn...
Rozchwiane zęby to sygnał poważnych problemów zdrowotnych jamy ustnej. Nie wolno ich bagatelizować – jeśli w porę nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie, może dojść do przedwczesnej utraty zębów. Jakie są przyczyny rozchwiania zębów? Jak można je ...
Dzisiejsza ortodoncja znacząco różni się od tej sprzed lat. Tradycyjne aparaty ortodontyczne, choć skuteczne, często były uciążliwe dla pacjentów. Współczesne rozwiązania, takie jak Invisalign, oferują alternatywę łączącą efektywność, komfort i estet...
Zespół alergii jamy ustnej (OAS – Oral Allergy Syndrome) to specyficzna reakcja alergiczna, która może znacząco wpływać na komfort życia codziennego. Objawy pojawiają się nagle, najczęściej po spożyciu surowych owoców, warzyw lub orzechów. Czy można ...
Pulsujący ból zęba to wyjątkowo uciążliwa dolegliwość będąca sygnałem, że w jamie ustnej dzieje się coś niepokojącego. Może świadczyć o głębokiej próchnicy, rozwijającym się stanie zapalnym lub innych problemach wymagających pilnej interwencji stomat...
Stłoczenia zębów stanowią jedną z najczęstszych nieprawidłowości zgryzu. Co ciekawe, zdaniem niektórych naukowców wada ta jest diagnozowana o wiele częściej w krajach wysoko ro......
Poszerzony otwór wierzchołkowy stanowi dla lekarzy dentystów spore wyzwanie podczas leczenia endodontycznego. Sposób rozwiązania tego problemu różni się w zależności od stopnia poszerzenia. – W przypadku dość szerokich otworów wierzchołkowych powinni...
