Jak zapobiegać powstawaniu wad zgryzu u dzieci?

Przyczyny wad zgryzu można podzielić na ogólne oraz miejscowe. W przypadku czynników ogólnych trudno zapobiec powstawaniu nieprawidłowości, ponieważ są spowodowane m.in. chorobami genetycznymi, wewnątrzwydzielniczymi, ogólnoustrojowymi lub też nieprawidłowym ułożeniem płodu. Jednak wielu wadom, których przyczyny są miejscowe, można zapobiec. Tutaj dużą rolę odgrywa świadomość rodziców, ponieważ już od najmłodszych lat życia dziecka mogą dbać o jego prawidłowy rozwój i w ten sposób zniwelować ryzyko wystąpienia wad zgryzu.

Na co należy zwracać uwagę?

Prawidłowe ułożenie dziecka podczas snu jest ważne już od pierwszych chwil po urodzeniu. Niemowlęta śpią przez znaczną ilość dobry, a ich kości w ciągu pierwszych miesięcy życia intensywnie się rozwijają. Dlatego bardzo ważna jest pozycja, w jakiej dziecko śpi oraz rozmiar poduszki. Najlepiej, jeśli jego kręgosłup będzie ułożony płasko, a główka będzie spoczywać na niewielkiej poduszce.

Zbyt wysokie lub zbyt niskie ułożenie główki dziecka podczas snu może skutkować nieprawidłowym ułożeniem żuchwy i zaburzeniem czynności mięśni oraz stawu skroniowo-żuchwowego. Zbyt wysoka poduszka może przyczynić się do wysunięcia żuchwy do przodu i powstania przodozgryzu. Natomiast jeśli główka będzie odchylona nadmiernie do tyłu, to powstaje ryzyko wystąpienia wad dotylnych.

Ważne jest także odpowiednie karmienie dziecka butelką. Najlepiej jeśli dziecko jest karmione piersią. Główka niemowlęcia jest wtedy ułożona w prawidłowej pozycji, a mięśnie szczęki i żuchwy pracują podczas ssania, dzięki czemu mogą się prawidłowo rozwinąć. Niestety matki nie zawsze mają możliwość karmienia piersią. W takim przypadku należy zwrócić uwagę na kilka czynników.

Przede wszystkim smoczek powinien być zbliżony kształtem do kobiecego sutka, a więc szeroki u podstawy i wąski na końcu. Nie powinien mieć także zbyt szerokich dziurek. Zbyt szerokie dziurki, przez które mleko samo wypływa, powodują, że dziecko nie ma potrzeby ssania, a więc mięśnie szczęki i żuchwy nie pracują odpowiednio. Najlepiej jeśli po odwróceniu butelki do góry dnem mleko kapie powoli albo nie wycieka w ogóle. Butelka powinna być również dostosowana do wieku dziecka.

Nie należy także zbyt długo karmić dziecka butelką, aby zapobiec powstawaniu zgryzu otwartego. Do picia z kubeczka można przyzwyczajać już niemowlęta w drugim półroczu życia. Dzięki temu dziecko zacznie uczyć się połykania somatycznego, w którym szczęki będą zamknięte, a język znajdzie się w prawidłowej pozycji (w przeciwieństwie do połykania trzewnego, charakterystycznego w pierwszych miesiącach życia, kiedy niemowlę połyka przy rozchylonych szczękach i z koniuszkiem języka wsuniętym pomiędzy wały dziąsłowe).

Kolejną rzeczą, na jaką trzeba zwracać uwagę, aby zgryz rozwinął się prawidłowo, jest stopniowe wprowadzanie do diety dziecka pokarmów stałych, które będą wymagały gryzienia i żucia. Już 8-10 miesięczne dzieci mogą jeść pokarmy nie do końca roztarte, z miękkimi kawałkami warzyw i owoców.

Na zgryz negatywnie wpływają także złe nawyki, takie jak ssanie palca, policzka, wargi lub smoczka. U dzieci do pierwszego roku życia ssanie jest czynnością fizjologiczną, jednak w późniejszym okresie życia jest już szkodliwe. Może doprowadzić do powstania różnego rodzaju wad, jak np. wypchnięcia zębów siecznych, zwężenia szczęki, zgryzu otwartego lub tyłozgryzu.

Innym nawykiem, na który należy zwracać uwagę i starać się odzwyczajać od niego dzieci, jest obgryzanie paznokci lub ołówków, długopisów itp. Może to być przyczyną powstania zgryzu otwartego, wad dotylnych lub asymetrii zgryzu.

Niezwykle ważne jest zapobieganie pojawieniu się próchnicy u dzieci już od najmłodszych lat życia. Rozległa próchnica może doprowadzić do utraty zębów (mlecznych i stałych), przez co ulegnie obniżeniu płaszczyzna zgryzu, co może doprowadzić do powstania zgryzu głębokiego, zaburzenia funkcji żucia, a także przesunięcia się zębów (w przypadku przedwczesnej utraty zębów mlecznych zarażonych próchnicą), co w rezultacie prowadzi do utraty przestrzeni dla zębów stałych.

Kluczową rolę w zapobieganiu powstawania wad zgryzu pełni dbanie o prawidłowy rozwój narządu żucia dziecka oraz higiena jamy ustnej. Aby jednak tak się stało, konieczna jest edukacja rodziców, uświadamianie ich o negatywnych skutkach ich zaniedbań oraz przeprowadzanie instruktarzy, np. na temat prawidłowego czyszczenia zębów dzieci.

Źródła:

"Zarys współczesnej ortodoncji" prof. dr hab. n. med. Irena Karłowska

mjakmama24.pl

KeL