Jak dżuma wpłynęła na współczesny mikrobiom jamy ustnej
Jak dżuma wpłynęła na współczesny mikrobiom jamy ustnej
Z opublikowanego przed dwoma tygodniami badania naukowców z USA i Australii wynika, że pandemia „czarnej śmierci” (prawdopodobnie dżumy) w XIV-wiecznej Europie wymusiła modyfikację diety, która mogła doprowadzić do zmian w mikrobiomie jamy ustnej. Jak zakładają autorzy badania, nie pozostało to bez wpływu na zdrowie współcześnie żyjących ludzi, w tym choroby ogólnoustrojowe, na które zapadamy.
DNA wyodrębnione z próbek zębów dawnych mieszkańców Wielkiej Brytanii ujawniło istnienie dwóch odrębnych zbiorowisk bakterii: Streptococcus, wywołujących choroby przyzębia występującego u współcześnie żyjących ludzi, oraz Methanobrevibacter, gatunku beztlenowych archeonów, występujących także współcześnie.
Jak napisali autorzy, badając historię tych grup bakteryjnych, stwierdzono, że prawie 11% z nich można wytłumaczyć zmianami, jakie zaszły w pewnym okresie, w tym wraz z pandemią „czarnej śmierci”, co może świadczyć o nieoczekiwanych, długoterminowych konsekwencjach chorób układu oddechowego.
– Mikrobiomy osób żyjących w epokach przedindustrialnych były bardziej zróżnicowane, niż wcześniej sądzono, co pogłębiło naszą wiedzę o pochodzeniu przewlekłych chorób niezakaźnych w populacjach uprzemysłowionych – napisali autorzy z zespołu kierowanego przez prof. Laurę S. Weyrich z Wydziału Antropologii Uniwersytetu Pensylwanii.
Próbki kamienia nazębnego osób żyjących na przestrzeni 4000 lat
Aby dokładniej zbadać związek między pandemią „czarnej śmierci” (wskutek której w latach 1346-1353 zmarło od 30% do 60% mieszkańców Europy) a mikrobiomem jamy ustnej współczesnego człowieka, wykorzystano 235 próbek kamienia nazębnego od osób mieszkających w Wielkiej Brytanii pomiędzy rokiem około 2200 p.n.e. a 1853 rokiem n.e., w tym 127 dorosłych zamieszkujących teren współczesnego Londynu. Próbki te posłużyły do odtworzenia historii drobnoustrojów bytujących w jamie ustnej ówczesnych mieszkańców Wielkiej Brytanii.
W swoim badaniu naukowcy wykazali istnienie 954 różnych gatunków drobnoustrojów, które podzielono na dwie odrębne grupy bakterii. Bakterie z grupy zdominowanej przez Streptococcus wykazywały cechy funkcjonalne silnie powiązane ze współczesną dietą bogatą w węglowodany i nabiał, a ubogą w błonnik, a także związek z występowaniem chorób przyzębia. Autorzy badania dodali, że obecność choroby przyzębia może prowadzić do rozwoju chorób układu oddechowego, reumatoidalnego zapalenia stawów, choroby wieńcowej oraz wahań poziomu cukru we krwi u osób chorych na cukrzycę.
Z kolei w przypadku grupy zdominowanej przez Methanobrevibacter wykazano brak cech powiązanych ze spożywaniem nabiału i cukru – cech częściej łączonych z dietą osób żyjących w epokach przedprzemysłowych, ale także z markerami chorób (np. patologii stawów). Chociaż postępujące z czasem zmiany przyczyniły się częściowo do modyfikacji składu mikrobiomu jamy ustnej, do zmian mógł doprowadzić również postęp w higienie jamy ustnej, kulturze i żywieniu po pandemii „czarnej śmierci”.
Autorzy artykułu wskazali, że potrzebne są dalsze badania, które pozwolą poznać inne czynniki przyczyniające się do nieobecności grupy zdominowanej przez Methanobrevibacter, w tym zmiany w opiece medycznej i nowoczesnej stomatologii. – Co ważne, badanie to pomaga nam lepiej zrozumieć współcześnie występujące przewlekłe choroby niezakaźne – dodał Weyrich.
Praca pt. „Ancient dental calculus reveals oral microbiome shifts associated with lifestyle and disease in Great Britain” została opublikowana 29 listopada w czasopiśmie naukowym „Nature Microbiology”.
T.H.
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Prowadzone badania potwierdzają, ze stres jest istotnym czynnikiem podwyższającym poziom kortyzolu w ślinie. W nowym badaniu naukowcy z Iranu sprawdzili, czy do przenoszenia depresji i stanów lękowych przyczyniać się może mikrobiom jamy ustnej. W ba...
Obecnie już w 24 stanach USA oraz w stołecznym Dystrykcie Kolumbii dozwolone jest posiadanie i używanie marihuany rekreacyjnej przez osoby dorosłe, a 38 stanów dopuściło stosowanie marihuany medycznej. Naukowcy z uczelni medycznych w Karolinie Połudn...
Palenie tytoniu może wpływać na mikrobiom jamy ustnej w taki sposób, że niektóre bakterie zyskują dominację, a tym samym sprzyjają rozwojowi pewnych chorób jamy ustnej i schorzeń ogólnoustrojowych. Taki wniosek płynie z pracy naukowców z Republiki Po...
Nowe badania naukowców z King’s College London dowodzą, że u pacjentów z marskością wątroby dochodzi do istotnych zmian w mikrobiomie jamy ustnej i jelit. Patogenne bakterie nie tylko zyskują zdolność do migracji między tymi obszarami, ale również wy...
Zdrowie jamy ustnej ma ogromne znaczenie nie tylko w kontekście możliwości normalnego spożywania posiłków czy procesu artykulacji, ale również dla ogólnego stanu zdrowia organizmu. Zaniedbanie codziennej higieny może prowadzić do rozwoju próchnicy, c...
Mniejsza różnorodność mikrobiomu jamy ustnej może wskazywać na nasilenie objawów depresyjnych. Oznacza to, że ocena bakterii zasiedlających jamę ustnej ma potencjał, by wspierać diagnozowanie depresji. Tematyka ta został podjęta w badaniu, które ukaz...
Higiena jamy ustnej to kluczowy element profilaktyki chorób zębów i dziąseł. Składa się na nią szczotkowanie zębów, oczyszczanie przestrzeni między zębami oraz języka, a także płukanie jamy ustnej. Usta można płukać zwykłą wodą, ale lepszym wyborem s...
Błona śluzowa jamy ustnej to wyściełająca ją tkanka, która pełni wiele funkcji, m.in. ochronną i sensoryczną. Z jednej strony, jej złożona budowa i wszechstronność sprawiają, że odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia ogólnego, z drugiej – pod wzg...
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez kanadyjskich naukowców, skład mikrobiomu ludzkiego organizmu – w tym mikrobiomu jamy ustnej – może mieć wpływ na powstawanie kamieni nerkowych. Wyniki badania opublikowano na łamach czasopisma „Microbiome”. ...
Naukowcy z Włoch i Stanów Zjednoczonych przyjrzeli się bliżej mikrobiomowi jamy ustnej mężczyzn i kobiet z zapaleniem przyzębia i mają nadzieję na wykorzystanie uzyskanych wyników w spersonalizowanym leczeniu pacjentów. Artykuł ukazał się we wrześniu...
Poparzenia jamy ustnej to dość częsty problem – delikatna błona śluzowa jest szczególnie podatna na uszkodzenia termiczne, chemiczne czy mechaniczne. Z punktu widzenia pacjenta zaraz po wystąpieniu urazu kluczowe jest właściwe postępowanie, które moż...
