Air Abrasion

1. Jak długo metoda Air Abrasion jest już stosowana?

Abrazja powietrzna została wynaleziona w latach 40. naszego stulecia, jako alternatywa dla wiertarek wolnoobrotowych. Technika ta cieszyła się przez pewien czas dużą popularnością, jednak po wynalezieniu wirnika powietrznego Bordena w latach 50., pierwsza końcówka na turbinę powietrzną z czasem zastąpiła urządzenia wykorzystujące system strumieniowo-ścierny.

2. Jakie są kliniczne zastosowania techniki Air Abrasion?

Technikę abrazji powietrznej stosuje się najczęściej do:

• opracowania ubytków wszystkich klas,
• opracowania powierzchni zęba przed lakowaniem,
• usuwania i naprawy wypełnień kompozytowych,
• usuwania zamków ortodontycznych,
• oczyszczania i przygotowania zębiny przed zacementowaniem stałych prac protetycznych,
• usunięcia popękanej porcelany i odsłonięcia metalu w celu naprawienia licówki,
• piaskowania koron stalowych i wnętrza koron i wkładów typu onlay.

Zastosowania kliniczne techniki abrazji powietrznej rozszerzą się, kiedy stomatolodzy nabiorą doświadczenia w stosowaniu tego systemu.

3. Czy technika Air Abrasion eliminuje konieczność znieczulenia miejscowego?

Przy właściwym stosowaniu, w większości przypadków można pracować bez znieczulenia miejscowego. Jednak lekarz musi wziąć pod uwagę różne czynniki, które są specyficzne dla każdego przypadku. Ostatnie badania kliniczne wskazują, że około 90% pacjentów nie wymaga znieczulenia przy opracowaniu ubytku.

4. Czy technika Air Abrasion całkowicie zastępuje wiertło?

Piaskowanie jest metodą z wyboru do usuwania zębiny próchnicowej, opracowania ubytków, usuwania wypełnień kompozytowych i glasjonomerowych, oczyszczania bruzd przed lakowaniem, do selektywnego usuwania popękanej porcelany i do piaskowania metalu.

Metoda ta nie jest odpowiednia do usuwania amalgamatu, czy opracowywania pod korony, czy wkłady typu onlay, czy też usuwania dużych powierzchni miękkiej zębiny próchnicowej. Końcówka do piaskowania powinna być uzupełnieniem tradycyjnej końcówki turbinowej.

5. Czy technika abrazji powietrznej jest wolniejsza niż praca turbiną?

Piasek usuwa szkliwo i zębinę tak samo szybko jak końcówka turbinowa. Zależy to oczywiście od nastawienia parametrów piaskarki. Ponieważ w tej metodzie znieczulenie jest rzadko wykonywane, to możemy mówić o istotnej oszczędności czasu.6. Czy można techniką strumieniowo-ścierną usunąć małe wypełnienia amalgamatowe?

W czasie piaskowania amalgamatu wydzielają się toksyczne opary rtęci i dlatego nie powinno się stosować tej metody.

7. Czy wciąż konieczne jest wytrawianie powierzchni zęba po piaskowaniu?

Tak. Jest wiele doniesień naukowych, które podkreślają konieczność wytrawiania po piaskowaniu. Ominięcie wytrawiania zawsze zmniejsza siłę adhezji.

8. Czy tlenek glinu jest toksyczny?

Tlenek glinu nie zawiera siarki i nie jest traktowany jako substancja toksyczna, lecz uważany jest raczej za umiarkowanie dokuczliwy kurz. Ilość unoszącego się w powietrzu tlenku glinu wyzwalanego w czasie opracowywania ubytku przez piaskowanie jest znacznie niższa od przyjętych norm bezpieczeństwa.

9. Czy możemy stosować różny rozmiar piasku?

Na podstawie przeprowadzonych klinicznych badań porównawczych, określono, że najbardziej odpowiedni jest piasek o średnicy drobin 27 mikronów. Wynik ten został oparty na wydajności pracy przy jak najniższym ciśnieniu.

10. Czy drobniejszy piasek jest lepszy w zastosowaniu?

Przez kilkanaście lat produkowany był piasek o różnej wielkości drobin, w zależności od preferencji użytkowników. To lekarze praktycy stosujący na co dzień tę metodę zdecydowali o średnicy drobin piasku 27 mikronów. Drobiny tlenku glinu o średnicy 27 mikronów są najbardziej efektywne przy najniższym ciśnieniu, kiedy nie ma jeszcze wrażliwości tkanek (jest bezpośrednia korelacja pomiędzy ciśnieniem piasku a wrażliwością tkanek).

11. Czy piaskowanie uszkadza otaczające tkanki miękkie?

Jedną z najbardziej znaczących korzyści zastosowania energii kinetycznej jest to, że miękkie, sprężyste materiały absorbują energię kinetyczną i powodują jej zwolnienie. Tkanka miękka może zostać uszkodzona, kiedy przez kilka sekund całe ciśnienie będzie bezpośrednio skierowane na nią. Ponieważ jest ona sprężysta, to rzadko ulega uszkodzeniu przez okazjonalny kontakt z piaskiem.

12. Jak można sprawdzić wrażliwość zębiny?

Okazało się, że wrażliwość tkanek związana jest z ciśnieniem piasku. Jeśli pacjent zgłasza wrażliwość w czasie zabiegu, to niewielkie zmniejszenie ciśnienia zwykle eliminuje te dolegliwości. Należy unikać długotrwałego piaskowania w jednym miejscu.13. Czy są jakieś ograniczenia stosowania Air Abrasion, jeśli chodzi o głębokość ubytku?

Wielu klinicystów potrafi opracowywać ubytki w dużej bliskości miazgi bez wrażliwości tkanek. Zależy to zarówno od doświadczenia klinicysty, jak i progu bólu danego pacjenta. Klinicyści wraz ze wzrostem doświadczenia zgłaszali znaczne zmniejszenie potrzeby znieczulenia przy opracowywaniu głębszych ubytków z zastosowaniem mniejszego ciśnienia piasku.

14. W jaki sposób można kontrolować głębokość ubytku w zębinie?

Prędkość cięcia jest kontrolowana ciśnieniem, stopniem przepływu piasku i czasem działania. Zabieg techniki strumieniowo-ściernej powinno się wykonywać poruszając końcówką krótkimi przerywanymi ruchami. Miejsce, gdzie końcówka jest trzymana w jednym miejscu, zostanie głębiej opracowane.

15. Jaką technikę należy stosować w przypadku rozległych ubytków z miękką zębiną próchnicową?

Tego typu próchnicę najlepiej jest usunąć eskawatorem lub wiertłem na kątnicy wolnoobrotowej.

16. Jaka jest różnica pomiędzy piaskarką do Air Abrasion a Microetcher?

Piaskarka jest precyzyjnym narzędziem, gdzie strumień piasku jest skupiony i kontrolowany. Natomiast Microetcher ze względu na mniejszą precyzję pracy można stosować tylko w laboratorium.

17. Czy można stosować abrazję powietrzną w rozpoznawaniu próchnicy?

Tak. Jest to największą zaletą piaskowania. Air Abrasion oferuje nowe możliwości w diagnozowaniu próchnicy i jej leczeniu. Każdy zauważony defekt może być oczyszczony techniką strumieniowo-ścierną, odkrywając próchnicę pod organiczną płytką nazębną.

18. Czy urządzenia do Air Abrasion są już powszechnie dostępne?

Biuletyn CRA opublikował ostatnio porównanie ośmiu takich urządzeń. Niektóre z nich są już dostępne w Polsce. Producenci ciągle udoskonalają te urządzenia i prawdopodobnie metoda abrazji powietrznej znajdzie na stałe swoje miejsce w gabinetach stomatologicznych jako system wspomagający tradycyjne techniki stomatologiczne.

• wyobraź sobie technologię, która z rozmachem wkracza w stomatologię,
• wyobraź sobie narzędzie, które umożliwia Ci pod całkowitą kontrolą usunąć nawet najmniejsze zmiany próchnicowe, oszczędzając jednocześnie zdrowe tkanki zębów,
• wyobraź sobie zadowolonego pacjenta, który uniknął znieczulenia i rutynowego opracowania ubytku końcówką turbinową,
• wyobraź sobie pacjentów z radością oczekujących na wizytę u stomatologa jak nigdy przedtem.

1. Black, RBI. Airbrasive: Some fundamentals. JADE 1950:41(6):701-10.

2. Epstein, S. Analysis of airbrasive procedures in dental practice. JADE 1951:43(5):578-82.

3. Goldberg, MA. Airbrasive: Patient reactions. Dentures 1952:31(4):504-5.

Myers, GE. The Airbrasive technique: A report. Br Dent J 1954:97(11):291-5.

4. White, HD, Peyton, FA. Effects of air abrasive in prophylaxis. JADA 1954:49(2):155-63.

5. Peyton, FA, Henry, EE. The effect of high speed burs, diamond instruments and air abrasive in cutting tooth tissue. JADA 1954:49(4)426-35.

6. Black, RB. Application and revaluation of air abrasive technic. JADA 1955:0(4):408-14.

7. Burbach, G. Micro-invasive cavity preparation with an airbrasive unit. GP 1993:2(4) :55-8.

8. Anderson, MH, Bales, DJ, Omnell, K. Modern management of dental caries: the cutting edge is not the dental bur. JADA 1993:124(6):37-44.

9. Goldstein, RE, Parkins, F. Air-abrasive technology: Its new role in restorative dentistry. JADA 1994:125(5):551-7.

KALENDARZ LEKARZA STOMATOLOGA PRAKTYKA ROK 2000

Tomasz Maria Kercz