Starzejące się społeczeństwo: czy higienistki są gotowe?

Dane demograficzne są nieubłagane – w społeczeństwach zachodnich szybko przybywa osób z najstarszych grup wiekowych. Ludzie obecnie żyją nie tylko dłużej, ale też częściej niż dekady temu zachowują własne zęby. Ale czy jako higienistki stomatologiczne jesteśmy przygotowane na takich pacjentów w naszych gabinetach? Czy jesteśmy gotowe zapewnić im najlepsze działania z zakresu profilaktyki? Na te pytania próbuje odpowiedzieć Brooke Crouch, autorka artykułu opublikowanego w amerykańskim portalu Dentistry IQ.

W USA średnia długość życia wzrosła obecnie do 81 lat u kobiet oraz 76 lat u mężczyzn. Przewiduje się, że w 2034 roku liczba starszych Amerykanów (65+) po raz pierwszy w historii przewyższy liczbę dzieci. O ile w 2018 roku liczba osób w wieku 65 lat i starszych wynosiła nieco ponad 52 miliony, przed 2040 rokiem wzrośnie do 80 milionów, co stanowić będzie 21% populacji Stanów Zjednoczonych.

Jakie kroki mogą podjąć higienistki?

Czy jesteśmy na to gotowe? Bo starszych osób będzie więcej wszędzie – także w gabinetach stomatologicznych i gabinetach higieny. A wraz z nimi specyficzne dla tego wieku wyzwania, takie jak powszechna kserostomia, próchnica korzeni czy próchnica wtórna wokół obecnych uzupełnień. Do tego dochodzą większe trudności z zachowaniem prawidłowej higieny przez starszych pacjentów, czego efektem jest zwiększone gromadzenie się płytki nazębnej i kamienia. W przypadku Stanów Zjednoczonych wyzwaniem jest również brak ubezpieczenia zdrowotnego wielu seniorów – szacuje się, że ponad 17 milionów starszych Amerykanów żyje poniżej federalnej granicy ubóstwa.

Brooke Crouch wspomina w serwisie Dentistry IQ, że jej zainteresowanie najstarszą grupą wiekową to pokłosie lat spędzonych w publicznej służbie zdrowia, w tym pracy w domu opieki. Autorka pisze: – Zostałam zatrudniona przez Federalnie Kwalifikowane Centrum Zdrowia, aby rozpocząć szkolny program stosowania sealantów, czym zajmowałam się przez poprzednie 5 lat. Był to styczeń 2020 roku… i COVID zmusił mnie do zmiany planów. Wówczas trafiłam do domu opieki z pacjentami, z którymi wcześniej miałam bardzo ograniczony kontakt.

– Ale nauczyło mnie to wielu rzeczy, przede wszystkim tego, z jakimi trudnościami zmagają się ci pacjenci. Pokazało mi to również, że musimy myśleć o tej populacji z innym nastawieniem – nastawieniem na profilaktykę. Wielu z tych pacjentów ma już bardzo duże potrzeby stomatologiczne, ale wciąż mamy wiele możliwości, aby zapobiegać dalszym chorobom – kontynuuje Brooke Crouch.

Dalej amerykańska higienistka przekonuje, że oferowane przez higienistki usługi w zakresie leczenia i profilaktyki powinny być możliwie przystępne cenowo. Sugeruje, by w celu ograniczania rozwoju próchnicy i skutecznej profilaktyki zachęcać pacjentów do stosowania lakierów fluorowych, rekomendować stosowanie 2 razy dziennie pasty do zębów 5000 ppm (gdzie 1 g pasty zawiera 5 mg fluoru w postaci fluorku sodu, co odpowiada 5000 ppm fluoru), a także przekazywać zalecenia dotyczące łagodzenia objawów kserostomii. Brooke Crouch przypomina też o zaletach częstego stosowania fluorku srebra diaminy (SDF) oraz zachęca, by weryfikować oferowane pacjentom produkty, ponieważ nie wszystkie z nich są sobie równe, zwłaszcza te na suchość jamy ustnej.

„Musimy wyprzedzić chorobę”

W tekście nie zabrakło przy tym słów otuchy. Pisząc, że wiele starzejących się osób jest zagrożonych wystąpieniem w przyszłości chorób zębów, Crouch przypomina, że higienistki mają odpowiednie kompetencje, aby temu przeciwdziałać. Ale do tego higienistki stomatologiczne potrzebują edukacji, która jest podstawą ich pracy. Crouch zauważa, że najstarsza grupa wiekowa pacjentów potrzebuje tego, by higienistki były kreatywne i innowacyjne w zakresie oferowanych rozwiązań.

– Jeśli poczekamy, aż pod koroną lub mostem pojawi się próchnica lub zacznie się zmiana klasy V, będzie już za późno. Musimy wyprzedzić chorobę. W tym miejscu niezwykle korzystne jest profilaktyczne stosowanie fluorku srebra diaminy (SDF), większa podaż fluoru i ksylitolu poprzez zalecanie produktów pomagających zwalczać suchość w jamie ustnej. Starzenie się jest wyzwaniem dla higienistek stomatologicznych, a my mamy możliwości, aby pomóc naszym pacjentom zapobiegać przyszłym chorobom, a tym samym poprawić jakość ich życia – napisała.

– Według mnie najlepszym sposobem na to, aby przekonać najbardziej opornych pacjentów do regularnego oczyszczania wszystkich powierzchni zębów razem z przestrzeniami międzyzębowymi jest pokazanie im tego, co znajduje się na ich zębach. Najprostsza metoda to wybarwienie płytki – mówi o motywowaniu pacjentów do prawidłowej higieny jamy ustnej mgr dypl. hig. stom. Anna Makówka, higienistka stomatologiczna, technik dentystyczny oraz specjalistka promocji zdrowia.

T.H.

Źródło: https://www.dentistryiq.com/dental-hygiene/clinical-hygiene/article/14300874/the-aging-population-and-oral-disease-prevention-are-dental-hygienists-ready