W centralnej Polsce odkryto cztery zęby plezjozaurów
W centralnej Polsce odkryto cztery zęby plezjozaurów
Cztery zęby sprzed około 148 mln lat należące do plezjozaurów odkryli naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Polskiej Akademii Nauk w kamieniołomie Owadów-Brzezinki w gminie Sławno w województwie łódzkim. Jak podają, to pierwsze skamieniałości tych wodnych gadów z tego stanowiska paleontologicznego.
Plezjozaury to jedne z najpowszechniejszych morskich drapieżników, które zamieszkiwały Ziemię od czasów późnego triasu do późnej kredy (około 237 mln – 145 mln lat temu). Zazwyczaj miały od 3,5 do 5 metrów długości, a ich cechami charakterystycznymi były długa, smukła szyja, krótki tułów i ogon oraz dwie pary płetw. Ich główne pożywienie stanowiły ryby.
Kamieniołom Owadów-Brzezinki jest jednym z najciekawszych stanowisk paleontologicznych w Polsce, znanym z wyjątkowo dobrze zachowanych późnojurajskich skamieniałości morskich i lądowych organizmów, w tym ostrogonów (szczególnie rzadko spotkanych w zapisie kopalnym skrzypłoczy), owadów oraz licznych kręgowców, takich jak ryby promieniopłetwe, żółwie, krokodylomorfy oraz ichtiozaury.
Cztery wyjątkowo dobrze zachowane zęby
Jednym z najnowszych znalezisk z tego stanowiska są cztery zęby. – To wyjątkowo dobrze zachowane zęby. Ich charakterystyczny wygląd: wydłużony, stożkowaty kształt, zakrzywienie pod odpowiednim kątem oraz widoczne bruzdy na powierzchni pozwoliły nam założyć, że należą one do plezjozaurów, prawdopodobnie z rodziny Cryptoclididae zamieszkującej głównie dzisiejsze tereny północnej Europy, szczególnie Anglii – wyjaśnił w rozmowie z Nauką w Polsce Łukasz Weryński, doktorant w Instytucie Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Największy z tych czterech zębów ma długość 5 cm. Zęby nie należą do jednego osobnika – zostały bowiem znalezione w różnych miejscach kamieniołomu, na przestrzeni dwóch lat.
Jak podał Weryński, zazwyczaj plezjozaury miały od około 20 do 50 zębów w żuchwie i podobnie w szczęce górnej. Na razie nie wiadomo, z jakiej części szczęki pochodziły znalezione zęby. – Określenie tego jest dość problematyczne, ponieważ w zależności od rodzaju plezjozaura występuje uzębienie homodontyczne tzn. jednolite albo heterodontyczne, czyli zróżnicowane w kształcie, w zależności od pozycji w szczęce. Bez dodatkowego materiału pozostaje to w wymiarze spekulacji – wskazał.
Naukowiec podał, że to pierwsze skamieniałości plezjozaurów z tego stanowiska. – Raczej nie spodziewamy się odnalezienia kompletnego szkieletu plezjozaura, bo pełne szkielety tak dużych zwierząt wyjątkowo rzadko się zachowują, jednak liczymy na odkrycie kolejnych skamieniałości – powiedział Weryński.
Największy z tych czterech znalezionych zębów można oglądać – obecnie na wystawie czasowej w Muzealnej Izbie Górnictwa Kruszcowego w Miedziance (gmina Chęciny, woj. świętokrzyskie), a docelowo w Geoparku Owadów-Brzezinki w Sławnie.
Sprzęt stomatologiczny i medyczny to niezbędny ekwipunek dzisiejszego stomatologa. Odszukaliśmy zdjęcia, które przedstawiają instrumenty sprzed wieków. Warto zobaczyć co się zmieniło i jak kiedyś pojmowano ergonomię.
Źródło: https://naukawpolsce.pl/
POWIĄZANE ARTYKUŁY
W 2023 r. w Polsce wystawiono 495,1 mln recept, czyli o 41,8 mln więcej niż rok wcześniej. 96,6% miało postać elektroniczną, co stanowi wzrost o 0,8% w porównaniu do 2022 r. – wynika z raportu „Sprzedaż leków na receptę w 2023 r.” opublikowanego prze...
W Polsce działają 132 uczelnie akademickie, 69 instytutów badawczych, 77 instytutów PAN, 26 instytutów sieci Łukasiewicz. Badaczy jest ponad 72 tys. – wynika z nowego raportu „Nauka w Polsce 2023”, opublikowanego przez OPI. Wśród wszystkich badaczy w...
Według najnowszych danych, roczna liczba zachorowań na nowotwory w naszym kraju wzrosła do 185 tys. Liczba zgonów sięga prawie 100 tys. – poinformował we wtorek prezes Polskiej Unii Onkologii dr Janusz Meder. Zapewnił zarazem, że zwiększa się skutecz...
Od początku roku do połowy listopada odnotowano ponad 26 tys. zachorowań na krztusiec. Tylko w ciągu ostatnich czterech tygodni zachorowało ponad 5 tys. osób – wynika z najnowszych danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Aktualizowane co dw...
W lipcu 1928 r. Aleksander Fleming zapoczątkował badania, które doprowadziły do odkrycia penicyliny. Wydarzenie to jest przypominane, gdyż na świecie narasta oporność bakterii na antybiotyki. W lipcu 1928 r. szkocki bakteriolog Aleksander Fleming ...
– Już u 3-latków wskaźnik próchnicy wynosi około 40%. Potem jest tylko gorzej: ponad 90% 18-latków w Polsce ma próchnicę – ostrzega dr n. med. Maciej Nowak, mazowiecki konsultant wojewódzki z dziedziny periodontologii. Zaznacza, że częstym problemem ...
Jeden z wiodących producentów sprzętu medycznego w Azji zamierza w najbliższych miesiącach uruchomić w Europie, w tym także w Polsce, sprzedaż miniurządzenia do diagnostyki RTG, które może zrewolucjonizować rynek aparatury rentgenowskiej. Dzięki up...
Zęby mądrości, czyli tzw. ósemki, stanowią ostatnie zęby trzonowe, które zazwyczaj wyrzynają się pomiędzy 17. a 25. rokiem życia. Choć ich obecność może być całkowicie bezproblemowa, to w wielu przypadkach prowadzą do licznych komplikacji – od stanów...
Śląski oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia ogłosił cztery konkursy dotyczące leczenia stomatologicznego, m.in. doraźnej pomocy stomatologicznej w subregionie centralnym. Pierwszy z ogłoszonych konkursów dotyczy świadczeń ogólnostomatologi...
Palenie papierosów to nałóg bardzo szkodliwy dla całego organizmu człowieka – nie wyłączając jamy ustnej. Substancje zawarte w dymie tytoniowym niszczą szkliwo, prowadzą do chorób przyzębia, a także są jedną z głównych przyczyn nowotworów jamy ustnej...
Na przełomie czerwca i lipca br. ma ruszyć pilotaż centralnej e-rejestracji, na razie w trzech obszarach: kardiologii, programu profilaktyki raka szyjki macicy (cytologia) i programu profilaktyki raka piersi (mammografia). Wdrożenie centralnej e-re...
