Dlaczego starożytni nie potrzebowali pomocy ortodonty?

Czy dieta oparta na miękkich pokarmach spożywanych już w dzieciństwie w połączeniu ze zbyt niskim poziomem witaminy D może być przyczyną tak powszechnego obecnie zatrzymania zębów mądrości? Tę zależność bada doktorantka z Uniwersytetu Saskatchewan w Kanadzie.

Elsa Van Ankum, doktorantka na Wydziale Anatomii, Fizjologii i Farmakologii Uniwersytetu Saskatchewan, otrzymała fundusze na wykorzystanie próbek archeologicznych do zbadania, czy stopień twardości pokarmów, poziom witamina D oraz kształt szczęk są powiązane z rozwojem trzecich zębów trzonowych.

– Jesteśmy bliżej wyjaśnienia, dlaczego nasze zęby mądrości powodują takie problemy, co może prowadzić do zmiany tego, co jemy jako dzieci, aby zapobiec zatrzymaniu zębów mądrości – napisała Van Ankum.

Populacje przedprzemysłowe nie potrzebowały ortodonty

Doktorantka z Kanady zainteresowała się tym tematem, analizując podczas studiów ludzkie szkielety na stanowiskach archeologicznych w Grecji i Chinach. Zauważyła różnicę, porównując ich proste zęby do swoich – Elsa nosiła wówczas aparat ortodontyczny, a wcześniej usunięto u niej wszystkie cztery trzecie trzonowce. Pomyślała też o tym, że rewolucja przemysłowa, która zmieniła dietę ludzi na bardziej miękką, musiała wywrzeć istotny wpływ na uzębienie. – Zaczęłam zastanawiać się, dlaczego aparaty ortodontyczne i zabiegi usunięcia zębów mądrości są dziś tak rozpowszechnione, i od tego czasu śledzę ten wątek – napisała Van Ankum.

Poprzez eksperymenty laboratoryjne na myszach Van Ankum odkryła, że kiedy zwierzęta spożywały miękką dietę, która nie zaspokajała zapotrzebowania na witaminę D, ich szczęki były zwykle mniejsze i inaczej ukształtowane. Dodatkowo niedobór witaminy D skutkował szerszymi korzeniami zębów, co wpływa na wielkość kanałów korzeniowych.

Badanie szczątków ludzkich

Ponieważ witamina D jest inaczej przetwarzana u ludzi i gryzoni, następnym krokiem Van Ankum jest zbadanie szczątków ludzkich. Kanadyjka planuje udać się do Wielkiej Brytanii, aby zbadać ludzkie szczątki wydobyte ze stanowisk archeologicznych z około 1850 roku. Rok 1850 nie jest przypadkowy, ponieważ służy jako wskaźnik, kiedy zmiany w diecie spowodowane przez rewolucję przemysłową w Anglii stały się widoczne w zębach, szczękach oraz innych kościach ludzkiego organizmu. Elsa wykorzysta dane do oceny, czy tworzenie się zębów mądrości oraz kształt i rozmiar szczęk różnią się w populacjach epoki przedprzemysłowej i poprzemysłowej.

Ponadto doktorantka wykorzysta informacje zebrane podczas badań na ludziach w Wielkiej Brytanii, aby kontynuować badania nad powiązaniem podaży witaminy D z rozwojem zębów u myszy. Celem Elsy jest lepsze zrozumienie, dlaczego w różnych okresach, kulturach oraz u różnych gatunków ssaków mogą występować różnice w wielkości, kształcie oraz czasie wyrzynania się zębów.

Mniej żujemy, a to zmienia nasze uzębienie

W kwietniu 2020 roku dr Peter Ungar, profesor, paleontologii i antropologii stomatologicznej z University of Arkansas (USA), powiedział w rozmowie z portalem DrBicuspid.com, że ludzkie szczęki różnią się dziś od tych u naszych przodków i być może dlatego tak wielu ludzi ma obecnie stłoczone lub krzywe zęby. Zęby nie pasują już do szczęk, ponieważ z biegiem czasu nasza dieta zmieniła się na bardziej miękką, spożywamy więcej przetworzonej żywności, która nie wymaga już tak wiele żucia.

–  W latach 70. leczenie ortodontyczne dorosłych pacjentów stanowiło około 30%. Obecnie w gabinetach prywatnych, które prowadzą leczenie poza refundacją, dominują pacjenci dorośli – mówi prof. dr hab. n. med. Beata Kawala, konsultant krajowy w dziedzinie ortodoncji. – Myślę, że ortodoncja jest wpisana w nasze życie i aparaty ortodontyczne widzimy u wszystkich – dodaje. Jak zmieniło się postrzeganie leczenia ortodontycznego przez pacjentów na przestrzeni lat? Zapraszamy do obejrzenia materiału filmowego. Rozmowa została zarejestrowana podczas Mazowieckich Spotkań Stomatologicznych.

T.H.

źródła: https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=rst&pag=dis&ItemID=332288

https://news.usask.ca/articles/research/2022/childhood-diet-may-contribute-to-impacted-wisdom-teeth,-usask-research-shows.php