Oddychanie przeponowe u dzieci zwalczy dentofobię?

W artykule opublikowanym 13 lutego w czasopiśmie naukowym „International Journal of Pediatric Dentistry” podano, że dzieci zmagające się ze strachem przed leczeniem stomatologicznym mogą zapewnić sobie lepszy nastrój i w mniejszym stopniu odczuwać dolegliwości bólowe dzięki zastosowaniu prostej techniki oddychania podczas leczenia.

W badaniu poddano ocenie korzyści płynące z tzw. oddychania przeponowego, inaczej brzusznego, w którym angażuje się przeponę, aby brać głębsze oddechy. Ten rodzaj oddychania może dodatkowo skrócić czas wizyty dziecka w gabinecie stomatologicznym.

Czym jest oddychanie przeponowe?

Obawa przed wizytą u dentysty to duże wyzwanie w stomatologii, szczególnie u dzieci, które często wykazują zachowania destrukcyjne, utrudniające lub nawet uniemożliwiające leczenie. Chociaż istnieją techniki ograniczające strach u dzieci, niewiele z nich zostało poddanych należytej ocenie. Oddychanie przeponowe lub brzuszne to technika, w której zmniejszona częstość oddychania ma wpływ na wymianę gazową poprzez zaciskanie przepony. Jak podano, pogłębienie wdechu i wydechu może ograniczyć stres.

– Oddychanie przeponowe stanowi obiecujące narzędzie do ograniczania stresu psychicznego i fizjologicznego u dzieci, które doświadczają strachu podczas leczenia u dentysty – napisali naukowcy z zespołu dr Martiny Levi i dr. Maurizio Bossù z Uniwersytetu Sapienza w Rzymie.

Czas na badania nad skutecznością tej techniki u dzieci

Wykazano, że ten rodzaj głębokiego oddychania zmniejsza strach przed leczeniem stomatologicznym u osób dorosłych, jednak zastosowanie tej techniki u dzieci nie zostało dotychczas odpowiednio zbadane. Aby przetestować skuteczność oddychania przeponą u dzieci z lękiem stomatologicznym, włoscy naukowcy przebadali 20 młodych pacjentów (11 chłopców i 9 dziewczynek) w wieku od 7 do 13 lat (średnia wieku 9,2). Dzieci z grupy badawczej nauczono techniki oddychania przeponą podczas leczenia, a pozostałych uczestników nie.

Gdy dzieci usiadły na fotelu dentystycznym, poddano je badaniu EKG, a do oceny poziomu emocji każdego dziecka, w tym bólu, strachu i szczęścia, zastosowano wizualną skalę analogową VAS. Następnie uczestników przydzielonych do grupy badawczej poinstruowano jak oddychać przeponą. Leczenie stomatologiczne rozpoczęto dopiero wtedy, gdy przeszkolone dzieci potrafiły właściwie stosować tę technikę oddechową. W ocenie autorów leczenie stomatologiczne u uczestników z tej grupy przeprowadzono szybko i sprawnie.

Po zakończeniu leczenia dzieci zostały poproszone o pozostanie na fotelu przez kolejne 3 minuty, podczas których ponownie przeprowadzono ocenę w skali VAS. Analiza wykazała istotną interakcję czas × stan. Wykazano, że strach narastał od czasu przed wizytą u dentysty do czasu po wizycie tylko u dzieci z grupy kontrolnej. W przypadku dzieci, które stosowały technikę oddechową, uczucie smutku zostało znacznie obniżone po wizycie u dentysty, podczas gdy dzieci z grupy kontrolnej nie odczuwały redukcji smutku.

Jeśli chodzi o ból, u młodych pacjentów z grupy kontrolnej odnotowano znaczny jego wzrost od początku wizyty do czasu po jej zakończeniu. Jednocześnie, jak podali autorzy, oddychanie przeponowe u dzieci z grupy badawczej pomogło skutecznie tłumić dolegliwości bólowe.

Skrócony czas wizyty w gabinecie stomatologicznym

Dodatkowo oddychanie brzuszne pozwoliło na skrócenie czasu wizyty młodych pacjentów o kilka minut. Dzieci, które brały głęboki oddech, siedząc na fotelu dentystycznym, spędzały w gabinecie średnio 37,9 minuty, w porównaniu do 42,5 minuty w przypadku pacjentów z grupy kontrolnej.

Jak zauważyli autorzy, główną zaletą badania było to, że zostało ono przeprowadzone w gabinecie dentystycznym, a nie w warunkach eksperymentalnych, takich jak laboratorium. Levi, Bossù i wsp. napisali, że w celu sprawdzenia uzyskanych przez nich wyników przyszłe randomizowane badania kliniczne powinny być przeprowadzone na większej liczbie pacjentów z bardziej kontrolowanymi schorzeniami.

– Oddychanie przeponowe, które jest techniką tanią, łatwą do wdrożenia i odpowiednią w codziennej praktyce dentystycznej, stanowi obiecujące narzędzie do zmniejszania negatywnych emocji, stresu i strachu dzieci przed leczeniem stomatologicznym, potencjalnie prowadząc do lepszej współpracy z lekarzem oraz skrócenia czasu wizyt – podsumowali autorzy pracy pt. „Wydychanie strachu przed dentystą: studium wykonalności dotyczące skuteczności oddychania przeponowego u dzieci siedzących na fotelu dentystycznym” (Breathing out dental fear: A feasibility crossover study on the effectiveness of diaphragmatic breathing in children sitting on the dentist’s chair).

Wybór odpowiedniego gabinetu, przygotowanie do wizyty i cierpliwość – to klucz do sukcesu w leczeniu stomatologicznym dzieci. O szczegółach opowie lekarz dentysta Dorota Grodecka z Łodzi.

T.H.

źródła: https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=apm&pag=dis&ItemID=330063

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/ipd.12958