Zęby pozwolą zbadać życie wojowników z III tysiąclecia p.n.e.
Zęby pozwolą zbadać życie wojowników z III tysiąclecia p.n.e.
Jak żyli wojownicy w III tysiącleciu p.n.e.? Czym różnili się od mężczyzn, którzy nie trudnili się walką? Co jedli, w jakiej kondycji zdrowotnej kończyli żywot, jakie aktywności wypełniały im czas? Tożsamość społeczną wojownika kultury ceramiki sznurowej z obszaru Małopolski bada mgr Rafał Piotr Skrzyniecki z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pomagają w tym m.in. zachowane w doskonałym stanie zęby.
Doktorant Instytutu Archeologii tłumaczy, że w pradziejowych społecznościach III tysiąclecia p.n.e. funkcjonowały co najmniej dwa różne warianty męskiej tożsamości społecznej, w tym jeden najprawdopodobniej związany z wojną. Świadczą o tym znaczne różnice w męskich pochówkach. Badacz zamierza opisać tożsamość społeczną owej wojowniczości, uwzględniając dwa różne wymiary tożsamości społecznej, tzn. kulturowy – konstruowany za pomocą określonych kategorii kultury materialnej oraz fizyczny – związany z kondycją, stanem zdrowia oraz budową człowieka.
W kulturze ceramiki sznurowej zmarłych chowano w pozycji skurczonej – mężczyzn na prawym, a kobiety na lewym boku. Ciała najczęściej ułożone były w linii wschód-zachód. W grobach znajdowane były naczynia, najczęściej puchary i amfory. Mężczyźni na ostatnią drogę wyposażani byli w broń – najczęściej kamienne topory.
Skrzyniecki porówna wiek pochówków, sposób ułożenia zwłok, orientację ciała względem stron świata oraz to, co wkładano zmarłym do grobów. Na tej podstawie wydzieli zestawy przedmiotów związanych wyłącznie z domniemanymi wojownikami i spróbuje odtworzyć role, jakie walczący mężczyźni pełnili w pradziejowej społeczności.
Aby odtworzyć fizyczne aspekty „wojowniczości” doktorant zastosuje bioarcheologiczne metody analizy wybranych cech szkieletu. Zbada geometrię przekrojów kości długich i na tej podstawie oceni, jakie formy aktywności zmarły przejawiał za życia. – Dzięki temu będzie można ocenić, czy broń, z którą chowano niektórych mężczyzn, była przez nich faktycznie wykorzystywana, czy też może stanowiła jedynie materialny wyznacznik przynależności np. do elitarnej podgrupy społecznej – zapowiada archeolog.
Z kolei na podstawie badania zębów można zrekonstruować ogólną kondycję zdrowotną człowieka oraz wnioskować o jego diecie. Skrzyniecki porówna ogólny stan zdrowia i nawyków żywieniowych wojowników i mężczyzn, którzy nie trudnili się walką.
W ocenie doktoranta nikły stan wiedzy o wojownikach kultury ceramiki sznurowej z obszaru Małopolski może dziwić, gdyż właśnie stamtąd pochodzi najliczniejsza w skali kraju próba pochówków związanych z tą tradycją kulturową. Substancja kostna zachowała się w stanie dobrym, co umożliwia prowadzenie wieloaspektowych badań. – Postać wojownika pojawiała się jak dotąd w różnych publikacjach, jednak zazwyczaj na marginesie rozważań nad przeobrażeniami struktury społecznej lub jako kategoria porządkująca typologię pochówków – stwierdza Skrzyniecki.
Jego zdaniem, odtworzenie tożsamości wojownika w obu jej wymiarach – kulturowym i fizycznym – a następnie ocena stopnia, w jakim oba jej aspekty korespondują ze sobą, stanowi możliwy do zrealizowania, a przy tym niezwykle intrygujący problem badawczy.
Kiedy zauważono zależność między spożywanymi posiłkami a stanem zdrowia jamy ustnej? Jak w średniowieczu tłumaczono próchnicę? Dzieje dentystyki przedstawia prof. Jerzy Supady, autor książki „Historia dentystyki w zarysie”.
Oprac. AF na podst. PAP – Nauka w Polsce
Fot. elianemey, pixabay.com
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Nie brakuje przedstawicieli naszego środowiska gotowych dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem klinicznym także poza praktyką, w której pracują na co dzień. Niektórzy z nich niosą pomoc w miejscach bardzo odległych geograficznie i kulturowo (m.in....
Przeprowadzone w USA badanie wykazało, że niższe spożycie cukru w ciągu pierwszego 1000 dni od poczęcia dziecka zmniejsza ryzyko wystąpienia u niego problemów zdrowotnych w późniejszym okresie życia. W badaniu posłużono się danymi osób urodzonych w o...
Jak wynika z badania opublikowanego 29 grudnia w czasopiśmie naukowym „Addiction”, wypalenie jednego papierosa może skrócić oczekiwaną długość życia średnio o 20 minut. To znacznie więcej w porównaniu z wcześniejszymi szacunkami, które sugerowały, że...
Na początku kwietnia weszło w życie zarządzenie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące leczenia stomatologicznego. Wzrosły m.in. stawki za wypełnienia, dodatkowo świadczenia chirurgiczne i związane z chorobami przyzębia będą rozliczane w pakie...
Przy okazji organizowanej w tym miesiącu w Wielkiej Brytanii kampanii pod nazwą Bezalkoholowy Styczeń („Dry January”) o zmianach, jakie przyniosło pokonanie nałogu mówiła w portalu Dentistry.co.uk Eszter Janusek, asystentka stomatologiczna z Londynu....
Od kilku miesięcy gotowe jest zarządzenie zwiększające wyceny świadczeń stomatologicznych, m.in. w zakresie stomatologii zachowawczej i chirurgii. NFZ wciąż go jednak nie opublikował, więc tak naprawdę nie wiadomo, czy i kiedy wejdzie w życie. Tymcza...
Palenie papierosów to nałóg bardzo szkodliwy dla całego organizmu człowieka – nie wyłączając jamy ustnej. Substancje zawarte w dymie tytoniowym niszczą szkliwo, prowadzą do chorób przyzębia, a także są jedną z głównych przyczyn nowotworów jamy ustnej...
Zespół kilkudziesięciu lekarzy ze Szpitala Matki Polki w Łodzi przez siedem tygodni walczył o życie 29-letniej kobiety, u której na skutek leczenia kanałowego bez zabezpieczającej antybiotykoterapii doszło do poważnej infekcji bakteryjnej serca. 29-...
BBC donosi o mieszkance Bury St Edmunds na wschodzie Anglii, która przez dłuższy czas nie była w stanie uzyskać dostępu do dentysty Narodowej Służby Zdrowia. Wskutek zaawansowanej postaci nieleczonej choroby periodontologicznej 42-latka utraciła kilk...
84-letnia dentystka z Środy Wielkopolskiej zmarła w szpitalu na skutek obrażeń odniesionych podczas włamania do jej domu. 48-letni syn kobiety walczy o życie. Policja zatrzymała podejrzanego 48-letniego obywatela Mołdawii. Znaleziono przy nim rzeczy ...
Wiceprezes prezydium i szef komisji stomatologicznej NRL Paweł Barucha poinformował na łamach „Gazety Lekarskiej”, że w lipcu mają wejść w życie nowe wyceny świadczeń protetycznych na NFZ. Przypomnijmy – w grudniu 2022 r. Agencja Oceny Technologii M...
