Dieta Polaków daleka od ideału – jemy za dużo mięsa i za mało warzyw

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH) przedstawił najnowsze dane na temat sposobu żywienia i stanu odżywienia mieszkańców Polski. Okazuje się, że w latach 2010-2018 o 20% wzrosła ilość zjadanych przez Polaków wyrobów cukierniczych. Wciąż jemy zbyt dużo czerwonego mięsa oraz przetworów mięsnych, a za mało warzyw i owoców.  

– Wyniki badań sposobu żywienia oraz stanu odżywienia pozwalają na rozpoznanie najczęstszych błędów żywieniowych i tym samym ocenę narażenia populacji kraju na występowanie przewlekłych chorób niezakaźnych, w tym zwłaszcza chorób sercowo-naczyniowych, niektórych nowotworów, cukrzycy typu 2, osteoporozy czy też chorób wynikających z niedoboru różnych składników odżywczych – piszą eksperci NIZP-PZH.

Jemy dużo mięsa i słodyczy, mało warzyw i owoców

I tak w latach 2010-2018 ilość zjadanego pieczywa i mąki różnego rodzaju zmniejszyła się o ponad 30%, a spożycie warzyw i ich przetworów – o blisko 6%. W 2018 r. zjedliśmy za to nieco więcej owoców i ich przetworów (o 6%) w porównaniu do 2010 r. Biorąc jednak pod uwagę zalecenia ekspertów WHO odnośnie spożycia warzyw i owoców, które powinno wynosić co najmniej 400 g dziennie na osobę (licząc bez ziemniaków), to okazuje się, że powinniśmy ich jeść w Polsce znacznie więcej (łączna ich konsumpcja w naszym kraju w latach 2017-18 wynosiła bowiem jedynie 313-315 g).

Choć generalnie w latach 2010-2018 zmniejszyła się konsumpcja mięsa, podrobów i ich przetworów (łącznie o 6%), to jednak w niektórych kategoriach produktowych z tej grupy nastąpił istotny wzrost spożycia. Choć diety roślinne zyskują na popularności, to ogółem mieszkańcy Polski w tym czasie zwiększyli spożycie wędlin z mięsa czerwonego aż o 120%. Optymizmem nie napawają też dane o spożyciu ryb i ich przetworów. Okazuje się, że w omawianym okresie ilość zjadanych przez nas produktów z tej grupy spadła aż o 40%.

W latach 2010-2018 o 20% wzrosła ilość zjadanych przez Polaków wyrobów cukierniczych. Ponadto, mocno zwiększyła się też konsumpcja tzw. pieczywa chrupkiego, wafli ryżowych i innych wysokoprzetworzonych wyrobów piekarskich.

Wiele istotnych niedoborów w diecie Polaków

– Analizując udział energii z poszczególnych makroskładników w 2018 r. odnotowano bardzo wysoki odsetek energii z tłuszczu – 38,4%, przekraczający zalecane 20-35%. Stosunkowo niski był udział energii z węglowodanów – 47,8%. Mieścił się on wprawdzie w zalecanym przedziale 45-65%, ale był bliski dolnej jego granicy. W przypadku tłuszczu, niekorzystna była również struktura pochodzenia tego składnika z produktów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego – czytamy w analizie.

Eksperci wskazują jednocześnie na spadek udziału w diecie Polaków np. błonnika oraz witaminy C, której spożycie w 2018 r. stanowiło 90,5% spożycia odnotowanego 8 lat wcześniej. Z innych badań cytowanych w raporcie NIZP-PZH w kontekście sposobu żywienia Polaków wynika, że w naszej współczesnej diecie występuje wiele istotnych niedoborów. O jakie składniki konkretnie chodzi? – Stwierdzano niedobory niektórych składników mineralnych i witamin, zwłaszcza wapnia, magnezu, potasu, witamin D i C, folianów, a w przypadku dzieci i młodzieży również żelaza. Jednocześnie nadmierna była zawartość sodu w diecie – czytamy w podsumowaniu analizy.

Warto pamiętać, że nadmierne spożycie cukru jest jednym z głównych czynników rozwoju próchnicy. Do zachowania zdrowia jamy ustnej konieczna jest też odpowiednia ilość w diecie wapnia, witaminy C i D.

Jakie produkty warto jeść, aby mieć zdrowe zęby? Wyjaśnia psychodietetyk Anna Schroeder z Poradni Nutri Centrum w Łodzi.

Źródło: https://zdrowie.pap.pl/dieta/