Higienistki chcą przenieść kształcenie w zawodzie na poziom szkolnictwa wyższego

Higienistki stomatologiczne zrzeszone w Ogólnopolskim Związku Zawodowym Higienistek Stomatologicznych oraz Sekcji Profilaktyki i Promocji Zdrowia Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego chcą wiedzieć, czy możliwe jest pełne przeniesienie kształcenia w ich zawodzie na poziom szkolnictwa wyższego (licencjackiego). Pismo w tej sprawie trafiło do ministerstwa zdrowia.

Dyskusja o zawodzie higienistki stomatologicznej rozgorzała na nowo kilka tygodni temu, po opublikowaniu rozporządzenia Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2025 r. w sprawie listy czynności zawodowych higienistek. Choć co do zasady w rozporządzeniu pozostawiono nadzór lekarza dentysty nad pracą higienistek, to jednak znalazły się w nim m.in. zapisy pozwalające higienistkom na wykonywanie wstępnych badań stomatologicznych oraz prowadzenie działań rehabilitacyjnych bez zlecenia lekarza. Wzbudziło to sprzeciw Naczelnej Rady Lekarskiej – zdaniem samorządu, w rozporządzeniu przyznano zbyt szerokie uprawnienia osobom bez odpowiedniego przygotowania medycznego, co może prowadzić do zagrożenia dla pacjentów. Pisaliśmy o tym TUTAJ.

O złożoności kwestii kompetencji higienistek wcześniej mówił również dr n. med. Dariusz Paluszek, przewodniczący Komisji ds. Lekarzy Dentystów OIL w Warszawie, członek Komisji Stomatologicznej NIL. – To jest obecnie największy problem higienistek stomatologicznych w Polsce – brak jednolitego systemu kształcenia. Oczywiście są higienistki po studiach, z tytułem magistra, wysoko wykwalifikowane, ale nie zapominajmy, że wiele przedstawicielek tego zawodu kończy w trybie weekendowym szkoły o – nie bójmy się tego powiedzieć – bardzo niskim poziomie kształcenia. I to właśnie w tym kierunku powinny zmierzać starania środowiska, aby ujednolicić i podnieść poziom przygotowania do pracy w zawodzie – podkreślał w rozmowie z portalem Dentonet.

Higienistki chcą kształcenia uniwersyteckiego

Pierwsze kroki, które być może doprowadzą do ważnych zmian w tym zakresie podjęły higienistki stomatologiczne zrzeszone w Ogólnopolskim Związku Zawodowym Higienistek Stomatologicznych oraz Sekcji Profilaktyki i Promocji Zdrowia Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. W piśmie wystosowanym do ministerstwa zdrowia zapytały, czy jest możliwe rozpoczęcie procedury przeniesienia kształcenia higienistek stomatologicznych na poziom szkolnictwa wyższego (licencjackiego) – zgodnie z europejskimi standardami kształcenia oraz aktualnymi potrzebami rynku usług zdrowotnych w Polsce.

– Obecnie kształcenie higienistek stomatologicznych odbywa się dwutorowo: w szkołach policealnych, co – mimo dużego zaangażowania kadry dydaktycznej – nie w pełni odpowiada rosnącym wymaganiom zawodu, zakresowi wykonywanych świadczeń oraz potrzebom pacjentów, a także studiów wyższych (co niestety nie jest najczęściej wybieraną formą kształcenia). Higienistki coraz częściej nie tylko wykonują zabiegi profilaktyczne, ale też odgrywają kluczową rolę w edukacji zdrowotnej, profilaktyce interdyscyplinarnej (z dietetyką, logopedią, fizjoterapią), a nawet wspierają procesy terapeutyczne w gabinetach stomatologicznych – czytamy w piśmie, które trafiło również do naszej redakcji.

Przedstawicielki obu organizacji podkreśliły, że w wielu krajach Unii Europejskiej – m.in. w Szwecji, Finlandii, Niemczech i Holandii – kształcenie higienistek odbywa się na poziomie uniwersyteckim, co przekłada się nie tylko na lepsze przygotowanie praktyczne i teoretyczne, a także na większy prestiż zawodu, rozwój kariery naukowej i dydaktycznej oraz uznawalność kwalifikacji w systemach międzynarodowych. – Zależy nam na wspólnym dążeniu do podniesienia jakości opieki stomatologicznej w Polsce, z jednoczesnym wzmocnieniem pozycji zawodowej i edukacyjnej higienistek stomatologicznych – zaznaczono.

Czy będzie posiedzenie Rady ds. Rozwoju Stomatologii z udziałem higienistek?

Drugie pismo OZZHS i Sekcji Profilaktyki PTS-u trafiło do Rady ds. Rozwoju Stomatologii. Poproszono w nim o możliwość udziału przedstawicielek higienistek stomatologicznych w obradach Rady i przedstawienia ich stanowiska w sprawie podniesienia kompetencji zawodowych oraz stopnia kształcenia.

– Uważamy, że (…) w Polsce nadszedł czas na otwartą dyskusję o potrzebie przeniesienia kształcenia higienistek na poziom wyższy (studia licencjackie). Zależy nam, aby ta rozmowa nie toczyła się w atmosferze napięcia czy podziału, lecz z poszanowaniem wspólnych celów: dobra pacjenta i profesjonalnej współpracy zespołu stomatologicznego – czytamy w piśmie.

Jednocześnie – zauważając rosnące napięcie m.in. w mediach społecznościowych, dotyczące głównie kompetencji higienistek – przedstawicielki OZZHS i Sekcji Profilaktyki PTS-u zadeklarowały gotowość do współpracy i dialogu. – Wierzymy, że wspólna dyskusja – nie przeciwko sobie, lecz ze sobą – jest jedyną drogą do mądrej i odpowiedzialnej zmiany. Będziemy wdzięczne za rozważenie naszej prośby oraz możliwość uczestniczenia w najbliższych obradach – podsumowano.

– Nowa ustawa przesądziła, że asystentka i higienistka stomatologiczna są w pełni zawodami medycznymi. Ponoszą więc te same ryzyka, co lekarze dotychczas odpowiadający na różnych polach wobec swoich pacjentów – mówi o ustawie o niektórych zawodach medycznych mec. Paweł Strzelec, radca prawny, specjalista w zakresie prawa medycznego. Która zmiana wprowadzona na mocy ustawy jest – okiem eksperta – najważniejsza? Jak można zabezpieczyć się przed roszczeniami pacjentów? Czy w dobie obowiązywania ustawy o niektórych zawodach medycznych asystentkom i higienistkom może przydać się ubezpieczenie? Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego!