Październik miesiącem walki z rakiem piersi – pamiętaj o profilaktyce!

Październik to miesiąc walki z rakiem piersi. Dlatego warto przypomnieć o konieczności wykonywania regularnych badań profilaktycznych i roli zdrowego stylu życia w zapobieganiu nowotworom. Asystentko, higienistko – pamiętaj o profilaktyce!

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet w krajach rozwiniętych i rozwijających się. Najnowsze dane epidemiologiczne wskazują, że w Polsce w 2014 r. odnotowano ponad 17 tys. nowych przypadków zachorowań na raka piersi oraz blisko 6 tys. zgonów z tego powodu. Dodatkowo, rak piersi jest drugą – po raku płuca – przyczyną umieralności kobiet w Polsce.

Rak piersi – jakie są przyczyny?

Przyczyny raka piersi ciągle nie zostały do końca poznane. Zostały natomiast określone czynniki, które w znaczący sposób przyczyniają się do zwiększania ryzyka zachorowania na raka piersi. Do najważniejszych należą:

•    czynniki związane ze stylem życia – dieta obfita w tłuszcze nasycone, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu (nawet w niewielkich ilościach), niska aktywność fizyczna,
•    nadwaga i otyłość – w szczególności u kobiet po menopauzie,
•    czynniki hormonalne – długotrwałe stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) w celu łagodzenia objawów menopauzy,
•    czynniki dziedziczne – mutacje genów BRCA1 i BRCA2 (występujące u około 3-5% kobiet i zwiększające ryzyko zachorowania na raka piersi nawet ponad 10-krotnie),
•    obciążenie rodzinne – większe ryzyko u kobiet, w których rodzinach występował rak piersi (matka, siostra, córka),
•    wiek – rak piersi występuje najczęściej u kobiet w wieku od 50 do 69 lat.

Jak można chronić się przed rakiem piersi?

W ograniczaniu ryzyka wystąpienia raka piersi duże znaczenie ma zachowanie zdrowego stylu życia. Co to oznacza?

•    Utrzymywanie odpowiedniej aktywności fizycznej – nawet 30 minut ruchu o umiarkowanym natężeniu dziennie obniża ryzyko raka piersi, dowolne ćwiczenia wykonywane przez 90 minut dziennie mogą obniżać ryzyko raka piersi nawet aż o 25%.
•    Zachowanie odpowiedniej wagi oraz zdrowej diety – unikanie przetworzonego mięsa, spożywanie produktów pełnoziarnistych, warzyw i owoców.
•    Karmienie dziecka piersią – karmienie piersią, oprócz korzyści zdrowotnych dla dziecka, powoduje obniżenie ryzyka zachorowania na raka piersi u matki.
•    Rezygnacja z papierosów i alkoholu.
•    Ograniczenie stosowania hormonalnej terapii zastępczej (HTZ).

Badania profilaktyczne

Jednym z najważniejszych badań profilaktycznych w kierunku raka piersi jest mammografia – nie chroni ona co prawda przed zachorowaniem, ale umożliwia wykrycie zmiany we wczesnej fazie choroby, w której leczenie jest skuteczne. Panie w wieku od 50 do 69 lat raz na 2 lata mogą zgłosić się na bezpłatne badania mammograficzne wykonywane w ramach programu profilaktyki raka piersi. Informację na temat miejsc, gdzie wykonać można bezpłatną mammografię, szukać można na stronach internetowych wojewódzkich oddziałów NFZ.

Panie, które ze względu na wiek nie uczestniczą w programie profilaktycznym, mogą wykonać bezpłatne badanie piersi (mammografię lub USG) na podstawie skierowania wydanego przez lekarza specjalistę (ginekologa, onkologa) przyjmującego w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

Ważnym elementem profilaktyki jest samobadanie piersi. Już od 20. roku życia każda kobieta powinna regularnie badać piersi, a raz w roku takie badanie powinno być wykonane przez ginekologa, chirurga lub onkologa.

Wypadanie zębów i rak piersi mogą mieć ze sobą dużo wspólnego – do takich wniosków doszli szwedzcy uczeni z Instytutu Karolinska, największego w Szwecji ośrodka badawczego w dziadzinie nauk biomedycznych. Przedstawili oni bardzo interesujące wyniki badania klinicznego. Eksperyment dowiódł, że pacjentki, które utraciły zęby i cierpią z powodu przewlekłej choroby dziąseł, były jedenaście razy bardziej podatne na rozwój nowotworu piersi w porównaniu z pacjentkami o zdrowych zębach i dziąsłach.

AF
Fot. laurixnh, pixabay.com