Dlaczego pacjenci nienawidzą wizyt u dentysty?

Dr Joe Bulger, specjalizujący się w stomatologii estetycznej i prowadzący klinikę w Toronto, od 25 lat pracuje z pacjentami cierpiącymi na dentofobię. Postanowił przeprowadzić eksperyment, który mógłby wytłumaczyć, dlaczego ludzie tak panicznie boją się stomatologów. Nie chodziło o psychologiczne uzasadnienie lęku, ale bardziej o odkrycie czynników, które bezpośrednio wpływają na reakcje pacjentów.

Dr Bulger prowadził swój eksperyment przez lata praktyki. Pacjentom, którzy odwiedzali jego gabinet, zadawał pytanie: Jaka jest jedna rzecz, której najbardziej nienawidzisz u dentysty? W ten sposób powstała lista 10 powodów, dla których ludzie nienawidzą wizyt u dentysty. Zaczynamy!

Powód 1: igły
Jak się okazuje, na czele listy doktora Bulgera jest strach przed igłami oraz ukłuciem. U wielu osób jest on tak silny, że nawet samo oglądanie zdjęcia, na którym pokazane są strzykawki i/lub igły, może wywołać reakcję lękową. Z tego powodu niektórzy pacjenci wolą być leczeni nawet bez znieczulenia, byle tylko ich nie kłuć.
Dobrym rozwiązaniem na ten lęk jest przedstawienie pacjentowi innych możliwości zredukowania bólu podczas zabiegu. Wielu z nich nie wie o tym, że zastrzyk ze znieczuleniem to tylko jedna z opcji i nie zawsze musi być ono w ten sposób podawane.

Powód 2: ból
„Czy będzie bolało?” to jedno z najczęściej zadawanych przez pacjentów pytań. Zęby oraz jama ustna są silnie unerwionym i bardzo wrażliwym miejscem w ciele człowieka, więc podczas zabiegu istnieje spore ryzyko pojawienia się bólu. Dlatego też zapobieganie bólowi jest jednym z najważniejszych zadań współczesnej stomatologii.

Powód 3: niepokój
Niepokój, lęk, strach – to negatywne emocje, które często spędzają sen z powiek pacjentom przed wizytą u stomatologa. Nierzadko również powodują, że ktoś przez długi czas odwleka decyzję o podjęciu leczenia. Lęk może sprawić, że mimo zastosowania środków zapobiegawczych, wizyta w gabinecie stomatologicznym nadal będzie traumatycznym przeżyciem dla pacjenta.

W takich przypadkach konieczna jest ciągła kontrola zachowania pacjenta, ponieważ może się zdarzyć, że zemdleje on ze strachu na fotelu. W skrajnych przypadkach warto polecać pomoc psychologów specjalizujących się w leczeniu lęków i nerwic.

Powód 4: wiertarka
Dźwięk wiertarki stomatologicznej jest jednym z najbardziej znienawidzonych dźwięków. Do tego dochodzą wibracje i płyn, za którymi pacjenci także nie przepadają. Na szczęście współczesne urządzenia są znacznie bardziej ciche, niż te używane kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu. W przypadku wyjątkowo silnego lęku można zastosować np. sedację wziewną w celu uspokojenia pacjenta.

Powód 5: inwazyjność
Stomatologa wymaga ingerencji w najbliższą przestrzeń pacjenta – bez tego nie da się przeprowadzić leczenia. Pacjenci muszą się z tym pogodzić, bo inaczej czeka ich rozwój choroby, co może doprowadzić do poważnych komplikacji. Jednak ten dyskomfort można złagodzić poprzez łagodne i pełne szacunku podejście do pacjenta – taka postawa z pewnością pomoże mu podejść z lepszym nastawieniem do leczenia.

Powód 6: dźwięki i zapachy
Lęk, jaki pacjenci odczuwają na myśl o wizycie u dentysty, powoduje, że stają się oni wyjątkowo wrażliwi na bodźce z otoczenia. Poza nieprzyjemnymi dźwiękami, wielu z nich bardzo nie lubi zapachu środków używanych do dezynfekcji. To można dość łatwo zniwelować dzięki przyjemnej muzyce oraz stosowaniu środków zapachowych.

Powód 7: koszty
Choć w porównaniu do cen zagranicznych, w Polsce opieka stomatologiczna jest stosunkowo tania, to i tak ponad 40% pacjentów boi się rachunków za leczenie. Oczywiście cena leczenia jest uzależniona od różnych czynników. Kluczową sprawą jednak wydaje się być nastawienie pacjentów – czy leczenie zębów jest dla nich wystarczająco ważne, żeby np. zamiast zagranicznej wycieczki wybrać tańszy urlop albo odłożyć zakup nowszego telewizora na później? (oczywiście ta sytuacja nie dotyczy wielu osób, które ledwo znajdują środki na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych).

Powód 8: pouczanie
Poczucie winy może doprowadzić do myślenia typu: „jestem beznadziejny”. Wiele osób właśnie tego boi się najbardziej przed wizytą u stomatologa – że zostaną dobici prawdą na temat swojego stanu uzębienia i zaniedbań higienicznych. Oczywiście, pacjent powinien być świadomy tego, że sam jest odpowiedzialny za swoje problemy. Lepiej jednak pozytywnie go motywować, niż wpędzać w niepotrzebne poczucie winy, które może się przyczynić do tego, że przez długi czas nie powróci do gabinetu stomatologa.

Powód 9: kiepska obsługa
W przypadku pacjentów wszystko się liczy, a pierwsze wrażenie po wejściu do gabinetu może zaważyć o ich opinii i decyzji o podjęciu leczenia. Dlatego ważne jest zwracanie uwagi zarówno na jakość komunikacji z pacjentem, jak i na wizerunek gabinetu. Jeśli jesteśmy sympatyczni i profesjonalni, a gabinet jest schludny i sprawia dobre wrażenie – to zawsze pozytywnie wpłynie na reakcję pacjenta.

Powód 10: złe wspomnienia
Znaczna ilość pacjentów (jak również stomatologów i personelu medycznego) ma nieprzyjemne wspomnienia z dzieciństwa w związku z leczeniem dentystycznym. Z tego powodu, kiedy wchodzą do gabinetu, od razu mają przed oczami najgorsze wspomnienia. Nie jest to jednak powód, żeby się wycofywać. A zadaniem personelu stomatologicznego jest skuteczne uświadomienie pacjentowi, że nic złego mu nie grozi.

Bez względu na to, z którą sytuacją mamy do czynienia z danym pacjentem, ważne jest ustalenie źródła jego lęku i w miarę możliwości zastosowanie metod, które nie będą zwiększały stresu. A jeśli to niemożliwe, zróbmy wszystko, co w naszej mocy, by pacjent czuł się jak najlepiej – dzięki temu z każdą wizytą strach może się zmniejszać, podobnie jak ryzyko, że pacjent zrezygnuje z leczenia przez swoje lęki. Pamiętajmy również, że niektóre sytuacje są na tyle skomplikowane, że mogą wymagać konsultacji z psychologiem. Warto nawiązać kontakt ze specjalistą, którego usługi można w razie potrzeby polecić pacjentowi opanowanemu przez dentofobię.

Artykuł powstał w oparciu o informacje ze strony: hatedentists.com

KeL