Profilaktyka fluorkowa – fluoryzacja endogenna

O tym, że fluor pomaga zapobiegać rozwojowi próchnicy, wiadomo od dawna. Potwierdzają to badania, jak i lata doświadczeń. Dlatego, jeśli nie ma zagrożenia przedawkowania fluoru, warto podejmować się profilaktyki fluorkowej. Działania profilaktyczne tego typu dzielą się na endogenne i egzogenne.

Fluoryzacja endogenna jest działaniem ogólnoustrojowym. W takim przypadku dawki fluoru przyjmuje się z wodą pitną, pożywieniem oraz w formie tabletek lub kropli przyjmowanych przez dłuższy czas. Do podejmowanych działań profilaktycznych można zaliczyć między innymi.

Fluoryzacja wody pitnej

Działanie to jest uznawane za jedno z najskuteczniejszych i najtańszych sposobów walki z próchnicą. Badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych dowiodły, że w regionach, gdzie pita jest woda fluorowana, występowanie próchnicy u dzieci do 6. roku życia spada nawet o 50-70%. Dlatego też Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleciła fluoryzacja wody pitnej w regionach, gdzie zachorowalność na próchnicę jest wysoka, występuje niedobór związków fluoru w wodzie pitnej, a jednocześnie nie ma zanieczyszczeń przemysłowych.

W Polsce fluorowano wodę między końcem lat 60., a początkiem lat 90. Wśród miast, które przystąpiły do tego programu, były m.in. Szczecin i Wrocław. Późniejsze badania wykazały, że w tych rejonach nastąpiła redukcja próchnicy, ale jednocześnie zaczęły pojawiać się przypadki łagodnej fluorozy.

Choć obecnie w Polsce nie stosuje się fluoryzacji wody, to poziom związków fluoru w wodzie pitnej bywa różny w różnych regionach. Stąd nadal w niektórych miejscach zauważa się zwiększoną zachorowalność na fluorozę. W celu uzyskania informacji na temat zawartości fluoru w wodzie pitnej, warto skontaktować się z terenową stacją sanitarno-epidemiologiczną (lub odwiedzić jej stronę internetową i odnaleźć odpowiednie raporty).

Więcej na temat fluorozy: Fluor nie zawsze korzystny

Fluoryzacja tabletkowa

Jest to metoda równie skuteczna, jak fluoryzacja wody pitnej. Ważne jednak, aby tabletki fluorkowe były podawane dzieciom regularnie od 1. roku życia. Stosowanie tej metody może być zalecone przez lekarza. WHO zaleca, aby ilość fluorków podawanych w ten sposób uzależnić od wieku dziecka oraz zawartości związków fluoru w wodzie pitnej i powietrzu.

Dzieciom najmłodszym można podawać tabletki rozpuszczone w wodzie lub w soku (nie może być to mleko!). Można również podawać im krople. W przypadku starszych dzieci zaleca się ssanie tabletek i połykanie śliny, aby fluor miał szansę zadziałać już miejscowo w jamie ustnej. W Polsce można dostać tabletki Zymafluor 0,25 mg i 1 mg fluoru oraz krople Zymafluor 0,114% (4 krople = 0,25 mg fluoru).

Tego typu profilaktyka może być przeprowadzana indywidualnie przez rodziców lub w żłobkach, przedszkolach i szkołach pod opieką pielęgniarki lub higienistki i na wyraźne zalecenie lekarza.

Dopuszczalne dawki fluoru dla dzieci w wieku:

od 6 miesięcy do 2 lat – 0,25 mg przy stężeniu fluoru w wodzie pitnej poniżej 0,3 mg/l;

2-4 lata – 0,5 mg przy zawartości 0,5 mg/l fluoru w wodzie pitnej oraz 0,25 mg przy zawartości fluoru w wodzie pitnej w granicach 0,3-0,6 mg/l;

powyżej 4 lat – 1 mg przy stężeniu fluoru niższym niż 0,3 mg/ w wodzie pitnej i 0,5 mg przy zawartości fluoru w wodzie pitnej w granicach 0,3-0,6 mg/l.

Oprócz powyższych metod, w niektórych krajach stosuje się fluoryzowanie produktów spożywczych, m.in. stoli kuchennej, cukru, mleka oraz wód mineralnych.

Za tydzień więcej na temat fluoryzacji egzogennej.

Źródło: „Stomatologia wieku rozwojowego”

KeL