Rola higienistek stomatologicznych w profilaktyce onkologicznej
Rola higienistek stomatologicznych w profilaktyce onkologicznej
Łatwość badania jamy ustnej pozwala na szybkie wykrycie stanów nowotworowych w najwcześniejszym stadium rozwoju. Bardzo ważną rolę w profilaktyce onkologicznej odgrywają higienistki stomatologiczne, które podczas wykonywania zabiegów higienizacyjnych mogą rozpoznać niepokojące zmiany w obrębie jamy ustnej pacjenta.
Według statystyk, nowotwory zajmują w naszym kraju drugie miejsce wśród przyczyn przedwczesnych zgonów, zaraz po chorobach serca i układu krążenia. Nowotwory jamy ustnej, szczęki oraz twarzy stanowią około 3% wśród wszystkich chorób nowotworowych. Niestety, wiele z nich kończy się śmiercią pacjentów, gdyż zmiany w obrębie jamy ustnej są przez nich najzwyczajniej w świecie niezauważane oraz lekceważone. Wyleczalność raka jest natomiast ściśle uzależniona od szybkiego rozpoznania i wprowadzenia ukierunkowanego leczenia. Dlatego w profilaktyce onkologicznej nowotworów jamy ustnej nieoceniona jest rola lekarzy dentystów oraz higienistek stomatologicznych, którzy podczas leczenia lub zabiegów profilaktycznych mogą rozpoznać niepokojące zmiany oraz pokierować pacjenta na dalszą diagnostykę.
Wśród najczęściej występujących stanów przedrakowych wyróżnia się:
• leukoplakię (rogowacenie białe) – dotyczy przede wszystkim palaczy między 40. a 50. rokiem życia, umiejscawia się na wewnętrznej stanie policzków, rzadziej na podniebieniu, wyrostkach zębodołowych i wargach, w zależności od stopnia zaawansowania ma postać zmętnienia nabłonka, białych plam, twardych białawych okręgów z nadżerkami lub białawych brodawek;
• erytroplakię (rogowacenie różowe) – pojawia się przede wszystkim na błonie śluzowej policzków, języku lub wargach, ma postać czerwonej, błyszczącej plamy, której towarzyszy zgrubienie i rogowacenie nabłonka;
• brodawczaka rogowaciejącego – jest to zazwyczaj pojedynczy, osobny guzek pokryty grubą warstwą zrogowaciałego nabłonka (rzadziej występuje mnogo), może pojawić się w zasadzie w każdym miejscu w jamie ustnej,
• przewlekłe złuszczające zapalenie gruczołów śluzowych wargi dolnej – spowodowane stałym wydzielaniem śliny przez gruczoły ślinowe oraz współistniejące odczyny zapalne, które mogą przekształcić się w zmiany nowotworowe,
• zespól Plummera-Vinsona – choroba będąca efektem niedoborów żelaza, objawia się wygładzeniem i pieczeniem języka, a także zapaleniem kącików ust, które może przekształcić się w zmiany nowotworowe, dotyczy przede wszystkim kobiet w okresie przekwitania.
Podczas wykonywanych zabiegów higienistka stomatologiczna może jako pierwsza wykryć ewentualne nieprawidłowości w wyglądzie błon śluzowych jamy ustnej pacjenta. W takich przypadkach warto zwrócić się o konsultację do lekarza stomatologa oraz pokierować pacjenta na badania diagnostyczne. Należy również zwracać uwagę na obecność czynników drażniących, takich jak niedopasowane protezy czy źle wykonane wypełnienia, które również zwiększają ryzyko zmian nowotworowych. Niezwykle istotna w pracy higienistek stomatologicznych jest również edukacja pacjentów w zakresie profilaktyki onkologicznej, obejmująca zarówno zasady prawidłowej higieny jamy ustnej, jak i ogólnie rozumiany zdrowy styl życia.
O „współpracy” lekarzy dentystów z onkologami mówi prof. Arkadiusz Jeziorski, kierownik Kliniki Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
AF
POWIĄZANE ARTYKUŁY
O głównych zadaniach higienistki stomatologicznej w diagnostyce i leczeniu chorób przyzębia mówi dr hab. n. med. Wojciech Bednarz, specjalista periodontologii, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i Polskiego Towarzystwa Periodontologiczne...
W dniach 4-11 kwietnia w Stanach Zjednoczonych obchodzony jest Narodowy Tydzień Higienistek Stomatologicznych (National Dental Hygienists Week) – wydarzenie, które w środowisku stomatologicznym od lat stanowi okazję do podkreślenia znaczenia tej prof...
W Stanach Zjednoczonych brakuje higienistek stomatologicznych – wiele przedstawicielek tej profesji nie wróciło bowiem do pracy po pandemii koronawirusa. Skutkiem jest m.in. długi czas oczekiwania na zabiegi higienizacyjne w całym kraju. Z badań opu...
Poseł Marek Matuszewski skierował do ministerstwa zdrowia interpelację w sprawie roli oraz wykorzystywania potencjału higienistek stomatologicznych w systemie ochrony zdrowia. Poseł chce wiedzieć, czy prace nad wykazem czynności zawodowych higieniste...
Ponad 800 osób uzyskało pomoc w dentobusie, który od 2020 r. działa w prowincji Kolumbia Brytyjska w Kanadzie. Ogromną rolę w funkcjonowaniu mobilnego gabinetu stomatologicznego odgrywają tam higienistki stomatologiczne. Dentobus w prowincji Kolumbi...
– Higiena jamy ustnej ma fundamentalne znaczenie dla zachowania zdrowia dziąseł, a także dla procesu leczenia wszystkich stadiów zapalenia przyzębia. Jest to baza, od której możemy startować z pacjentem w konstruowaniu złożonych planów leczenia. Jeśl...
– W Polsce liczba pacjentów z chorobami dziąseł i przyzębia jest naprawdę ogromna. Rolą higienistki w zapobieganiu tym chorobom jest nie tylko przyjmowanie pacjenta w gabinecie higieny, ale również edukacja. Najważniejsze jest to, aby nauczyć pacjent...
– Należy edukować nie tylko pacjentów, ale też nas, specjalistów. Rola lekarzy dentystów w profilaktyce, rozpoznawaniu oraz leczeniu nowotworów głowy i szyi jest bardzo ważna – mówi prof. dr hab. Wojciech Golusiński, specjalista otolaryngologii, kier...
Blisko 95% amerykańskich lekarzy dentystów uważa, że rekrutacja higienistek stomatologicznych do pracy jest obecnie „trudna” lub „bardzo trudna”. W USA panuje ogromny niedobór wykwalifikowanych higienistek, więc szkoły przygotowujące adeptów do pracy...
Posłanka Urszula Nowogórska skierowała do ministerstwa zdrowia interpelację, w której pyta, czy asystentki i higienistki stomatologiczne zatrudnione w prywatnych praktykach lekarskich powinny być objęte podwyżkami płac wprowadzonymi w ustawie o sposo...
Poseł Janusz Cieszyński skierował do ministerstwa zdrowia interpelację, w której zapytał, jakie przesłanki uzasadniały decyzję o przyznaniu higienistkom stomatologicznym uprawnień m.in. do samodzielnego wykonywania wstępnych badań stomatologicznych. ...
