Pacjent palacz – Światowy Dzień Rzucania Palenia 2017

Bardzo charakterystyczny pod wieloma względami jest jeden z typów pacjentów odwiedzający nasze gabinety. Tak to pacjent palacz. Ja dzielę ich jeszcze na dwa podtypy – pacjent secret palacz oraz pacjent super palacz. Czym się różnią? Super palacz nie potrafi powstrzymać się od zaciągnięcia papierosowym dymkiem nawet do 5-10 minut przed wizytą. Kto wie – może to sposób super palacza na pozbycie się stresu związanego ze stomatologiem…

Palenie tytoniu niesie ze sobą niestety wiele konsekwencji – odwracalnych i nieodwracalnych niestety.  Dlaczego dzisiaj właśnie taki temat? Co roku w Polsce w trzeci czwartek listopada obchodzony jest Światowy Dzień Rzucania Palenia. Niestety statystyki związane z paleniem tytoniu wśród naszych rodaków są nadal niepokojące.

PALACZ vs STATYSTYKI

Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje. Sytuacja zdrowotna palaczy pogarsza się z dnia na dzień. Również polskie Ministerstwo Zdrowia bije na alarm. Liczby mówią same za siebie:

 – około 9 milionów osób w Polsce nałogowo pali papierosy,

 – około 60 tysięcy osób umiera każdego roku z powodu palenia tytoniu (to kilkanaście razy więcej, niż ginie w wypadkach samochodowych – w 2012 roku zginęły 3 582 osoby),

 – o 30-40% palenie tytoniu podwyższa ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe,

 – ponad 6 tysięcy nowych zachorowań na raka płuc wśród Polek pojawia się co roku,

 – ponad 6 tysięcy kobiet umiera w naszym kraju na raka płuca każdego roku,

 – około 2 tysiące osób umiera co roku w Polsce z powodu biernego palenia.

STOMATOLOGICZNY OBRAZ PALACZA

Wyobraźmy sobie, że jesteśmy narratorem w pewnej opowieści.  Nasza główna bohaterka to higienistka stomatologiczna. Pewne pięknego, słonecznego, jeszcze jesiennego poranka w jej gabinecie pojawia się nowy pacjent. Pierwszy rzut oka na poczekalnie – „Całkiem sympatyczny. Nawet przystojny ten pan… Paweł?”. Jeszcze jedno spojrzenie w kartę pacjenta, „Tak, Paweł. Lat 38. No to do dzieła!”.

Pierwszy uścisk dłoni, „Hmm… zdecydowany, pewny siebie mężczyzna. Super! Będzie nam się dobrze rozmawiało, ale, ale…”. Higienistka poczuła charakterystyczny, niemożliwy do pomylenia z niczym innym, zapach, nijak nie pasujący do cudownych, męskich perfum. „Oj Pawcio… a tak dobrze się zapowiadało. Ale może jeszcze nie wszystko stracone. Może to z nerwów… Może tak radzisz sobie ze stresem… Zobaczymy jak usiądziesz na fotelu”. Higienistka zaprosiła swojego pacjenta do gabinetu. Uprzejme powitanie, wywiad i wreszcie badanie wewnątrzustne. „Niestety!…”.

– Pali Pan, prawda?

– Zdarza się – na twarzy Pacjenta Pawła pojawił się wyraźnie zakłopotany uśmieszek. Niestety mamy kolejnego reprezentanta grupy super palaczy.

– Pierwszym i najbardziej oczywistym efektem bardzo łatwym do zauważenia u nałogowych palaczy są przebarwienia zębów. Ilość płytki nazębnej, zarówno na dolnym, jak i na górnych łuku zębowym świadczy, że pali Pan dość dużo, a z dokładną i właściwą higieną jamy ustnej żyje Pan na bakier – wymuszony uśmieszek znikł z twarzy Super Palacza. – No i jeszcze prawdopodobnie… zapalenie dziąseł. Co prawda u osób palących jest ono słabiej wyrażone klinicznie. – Pawcio nieśmiało pokiwał głową. – U osób palących zauważa się także niewłaściwą głębokość kieszonek przydziąsłowych. Niestety nie jest Pan wyjątkiem …

Niekoniecznie trzeba być Super Palaczem, aby można było zauważyć oznaki chorób przyzębia. Bagatelizowanie objawów chorób przyzębia może prowadzić do problemów z układem sercowo-naczyniowym, wzmacniać objawy cukrzycy, a nawet być przyczyną przedwczesnego porodu. Palenie tytoniu to jedna z głównych przyczyn chorób przyzębia i ma wpływ na:

 – odkładanie się kamienia i płytki nazębnej (większe tempo gromadzenia się),

 – przebarwienia zębów,

 – zapalenia i krwawienia zębów,

 – głębokość kieszonek przydziąsłowych (głębokie kieszenie),

 – większą utratę tkanki kostnej (kości wyrostka zębodołowego),

 – skład bakteryjny płytki,

 – cechy odpowiedzi tkankowej.

JAK UŚWIADAMIAĆ – PACJENT PALACZ

Zaprzestanie palenia to nie tylko korzyści dla zdrowia jamy ustnej, ale także dla ogólnego stanu zdrowia. Przede wszystkim nasi pacjenci rezygnując z przysłowiowego „dymka” są dużo mniej narażeni na występowanie dolegliwości ze strony przyzębia. U osób niepalących, z wiekiem, zauważa się (i jest to potwierdzone licznymi badania) dużo wolniejsze tempo utraty zębów.

Mimo tego, że jak to wynika z badań przeprowadzonych przez Ministerstwo Zdrowia ponad 50% osób palących chciałoby pozbyć się swojego uzależnienia to i tak bardzo trudno jest przekonać nałogowego palacza do porzucenia nałogu. Moim celem na wizycie higienizacyjnej jest skłonienie pacjenta palacza do refleksji. Jeżeli nam się uda, wówczas jest to już mały sukces, który być może w przyszłości będzie owocował zaprzestaniem palenia. Jak zawsze będę namawiać Was do wykonania zdjęć przed i po wizycie higienizacyjnej. Aby dotrzeć do pacjentów trzeba opracować sobie kilka ścieżek działania. Jednak najprościej jest uświadomić zagrożenie ze strony dymu tytoniowego w sposób bardzo logiczny przedstawiając dane liczbowe, wykresy, wyniki badań. Dla innych najlepsze będą fotografie ukazujące skutki palenia tytoniu zauważalne w jamie ustnej (może to być przygotowane w formie prezentacji multimedialnej). Są także pacjenci, którzy nie przywiązują wagi do zdrowia własnej jamy ustnej, ale do refleksji skłonią ich wiadomości dotyczące wpływu papierosów na inne aspekty ich zdrowia takie jak np. niepłodność.

TAKI MAŁY, A TAKI GROŹNY

Być może największe wrażenie na palaczu zrobi skład papierosa i wszystkie szkodliwe substancje w nim zawarte. Wy też na koniec rzućcie okiem jak bardzo niebezpieczny jest ten nałóg –> W jednym papierosie zawartych jest około 4 tysiące różnych, szkodliwych substancji, m.in.: aceton, amoniak, arsen, benzopiren, butan, chlorek winylu, ciała smołowate, cyjanowodór, DDT, dibenzoakrydyna, dimetylonitrozoamina, fenole, formaldehyd, kadm, metanol, naftyloamina, nikotyna, piren, tlenek węgla (czad, CO), toluidyna, uretan, promieniotwórczy polon… 🙁

Przed higienistkami jeszcze wiele wyzwań związanych z promocją zdrowia. W dzisiejszym spisie przedstawiłam jedno z nich. A czy Ty już wiesz dlaczego warto zostać higienistką stomatologiczną? Rzuć okiem na jeden z poprzednich artykułów 🙂