Zielnik dentystyczny

Lecznicze działanie ziół i naturalnych surowców roślinnych jest znane od stuleci. Już w starożytnych Chinach, Indiach i Egipcie, a także w państwie Inków i Azteków stosowano ziołowe wywary i płukanki, które miały chronić zęby przed próchnicą, wzmacniać dziąsła, odświeżać oddech, a nawet usuwać kamień nazębny. Niektóre rośliny wykorzystywano również do uśmierzania bólu lub szybszego gojenia się ran po zabiegu ekstrakcji.

Także współczesna stomatologia docenia zalety ziołolecznictwa. Do dziś wielu lekarzy dentystów ordynuje swoim pacjentom domowe płukanki z szałwi lub rumianku, wspomagające leczenie chorób dziąseł i przyzębia. W ostatnim czasie terapia ziołami staje się również coraz bardziej popularna wśród pacjentów. Najczęstszym powodem wyboru takiej postaci leczenia jest możliwość samodzielnego wyboru preparatu, niezadowolenie z efektów stosowania leków syntetycznych, niski koszt oraz przeświadczenie pacjentów, że „zioła są naturalne, a więc nieszkodliwe”.

Ziołolecznictwo w stomatologii
W stomatologii najczęściej wykorzystywane są zioła wykazujące działanie przeciwzapalne, ściągające, przeciwkrwotoczne, antyseptyczne oraz osłaniające. Właściwości te są szczególnie pomocne w terapii chorób przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej.

Najczęstszą postacią leków są płynne i stałe wyciągi roślinne, olejki eteryczne, mieszanki ziołowe, granulaty, maści, żele i tabletki. Pojawiają się także kompozycje łączące zioła z witaminami lub składnikami mineralnymi. Z powodu powolnego działania ziół fitoterapia jest często łączona z lekami syntetycznymi, co daje bardzo dobre rezultaty.

Nie tylko szałwia i rumianek
Warto jednak wiedzieć, że nie tylko szałwia i rumianek mogą nam pomóc w zwalczaniu różnych dolegliwości – lista ziół mających zastosowanie w leczeniu schorzeń jamy ustnej jest długa i występują na niej następujące rośliny:

Anthodium Arnicae – koszyczek arniki. Preparaty z koszyczka arniki, stosowane zewnętrznie, posiadają właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Nalewka Tinctura Arnicae jest stosowana do płukania w chorobach jamy ustnej – zapaleniu jamy ustnej i dziąseł, rogowaceniu białym (leukoplakii), zapaleniu przyzębia, martwiczo-wrzodziejącym zapaleniu przyzębia oraz w parodontopatiach zanikowych.

Millefolii Herba – ziele krwawnika. Krwawnik ma właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu może być stosowany w leczeniu zapalenia pęcherzowego gardła i jamy ustnej oraz owrzodzenia odleżynowego.

Thymi Herba – ziele tymianku. Olejek tymiankowy stosowany zewnętrznie wywołuje działanie przeciwbólowe i przeciwświądowe. Olejek jest pomocny w wielu schorzeniach jamy ustnej, np. w zapaleniu jamy ustnej, zapaleniu jamy ustnej gronkowcowym, wrzodziejącym, aftowym, w aftach przewlekłych nawrotowych, pryszczycy, zapaleniu przyzębia.

Radix Inulae – korzeń omanu. Wyciąg z korzenia omanu działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Ze względu na swoje właściwości może być stosowany w leczeniu powierzchownych zmian i nadżerek w jamie ustnej.

Radix Scutelariae – korzeń tarczycy bajkalskiej. Korzeń tarczycy bajkalskiej – stosowany od wieków w tradycyjnej Medycynie Chińskiej i japońskiej medycynie Kampo – działa przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie, przeciwwolnorodnikowo, przeciwbakteryjnie (jest skuteczny również wobec gronkowca złocistego), przeciwgrzybiczo (ogranicza rozwój drożdżaków Candida albicans), przeciwwirusowo, dlatego znajduje zastosowanie w leczeniu zapaleń dziąseł oraz parodontopatiach, może być również stosowany profilaktycznie.

Tiliae Inflorescentia – kwiatostan lipy. Ze względu na swoje właściwości osłaniające i przeciwzapalne jest zalecany (podobnie jak kwiat bzu czarnego) we wrzodziejącym zapaleniu jamy ustnej, aftach przewlekłych nawrotowych, liszaju płaskim Wilsona.

Flos Malvae arboreae – kwiat malwy czarnej. Kwiat malwy czarnej zawiera śluzy, flawonoidy i antocyjany. Podobnie jak inne surowce zawierające śluzy działa osłonowo, powlekająco i łagodząco. W stomatologii może być stosowany m.in. w leczeniu przewlekłych aft nawrotowych, nieżytowego zapalenia jamy ustnej i dziąseł, zapalenia jamy ustnej: gronkowcowego, wrzodziejącego, aftowego, w liszaju płaskim Wilsona i rogowaceniu białym.

Quercus Cortex – kora dębu. W korze dębu zawarte są garbniki skondensowane, przez co surowiec ten jest stosowany jako środek ściągający. Odwar z kory dębu może być stosowany do płukania jamy ustnej w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej, np. gronkowcowym zapaleniu jamy ustnej, aftach, półpaścu.

Folium, Cortex Hamamelidis – liść, kora oczaru. Tak jak inne surowce garbnikowe, działa ściągająco, przeciwzapalnie, przeciwkrwotocznie, uszczelnia ściany naczyń włosowatych. Jest zalecany w stanach zapalnych skóry, błon śluzowych i gardła.

Uwaga! Nigdy nie należy stosować ziołowych preparatów lub wywarów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem dentystą. Należy wiedzieć, że wiele ziół wchodzi w niepożądane interakcje z innymi lekami lub w przypadku zbyt długiego stosowania daje niepożądane objawy.

B.Sz.