Zaburzenia w wydzielaniu śliny – kserostomia oraz ślinotok
Zaburzenia w wydzielaniu śliny – kserostomia oraz ślinotok
Zaburzenia wydzielania śliny to problem zdrowotny coraz większej ilości pacjentów gabinetów stomatologicznych. Wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje tego typu zaburzeń: ślinotok, czyli nadmierne wydzielanie śliny oraz kserostomię, czyli jej niedobór. Oba wymagają wdrożenia specjalistycznego leczenia.
Dobowa ilość wydzielanej przez ślinianki śliny oscyluje wokół 1000-1500 ml. Substancja ta ma olbrzymie znaczenie dla zdrowia zębów i jamy ustnej: działa ona przeciwbakteryjnie, nawilża błony śluzowe jamy ustnej oraz wypłukuje pozostałości pokarmów. Dodatkowo, ślina zmiękcza i ułatwia gryzienie pokarmu, co odgrywa niebagatelną rolę w procesach trawiennych.
Jednym z zaburzeń w wydzielaniu śliny jest ślinotok. Można o nim mówić w sytuacjach, w których ilość produkowanej śliny przekracza na czczo 50 ml na godzinę. Ślinotok jest najczęściej schorzeniem towarzyszącym innym chorobom: zapaleniom gardła i jamy ustnej, chorobom narządów rozrodczych u kobiet, bruksizmowi, chorobom żołądka, trzustki i przełyku, ale również bywa objawem zatruć pokarmowych, zatruć lekami i środkami chemicznymi czy symptomem towarzyszącym ząbkowaniu u dzieci.
W większości przypadków ślinotok nie jest na tyle nasilony, aby wymagał specjalistycznej interwencji lekarskiej. Jeśli towarzyszy innym chorobom, poprawę sytuacji przynosi zazwyczaj terapia schorzenia podstawowego. Zdarza się jednak, że nadmierna produkcja śliny prowadzi do stanów zapalnych skóry policzków oraz kącików ust. Wskazane jest wówczas nawilżanie podrażnionych miejsc oraz wykluczenie z diety kwaśnych i słodkich napojów oraz owoców. Jeżeli ślinotok ma podłoże neurologiczne, niekiedy stosuje się ostrzykiwanie ślinianek przyusznych i podżuchwowych toksyną botulinową. Ostatecznością jest chirurgiczne przemieszczenie ujść przewodów ślinianek w okolicę łuków podniebiennych.
Stanem odwrotnym do ślinotoku jest kserostomia, czyli niedobór śliny. Występuje on wówczas, gdy ilość produkowanej śliny nie przekracza na czczo 35 ml na godzinę. Także kserostomia najczęściej bywa objawem towarzyszącym innym chorobom: autoimmunologicznym, cukrzycy, niedoczynności tarczycy, chorobie Alzheimera oraz Parkinsona. Niedobory śliny są również skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków (np. antydepresyjnych), radioterapii okolic szyi i głowy, długotrwałego stresu, często występują także u osób starszych.
Objawy kserostomii są bardzo charakterystyczne. Zalicza się do nich suchość błon śluzowych jamy ustnej, suchy język pokryty kleistym nalotem, wysuszenie i pękanie warg, a także trudności z połykaniem pokarmów. Długotrwała kserostomia może prowadzić do rozwoju próchnicy, kandydozy jamy ustnej, nieprzyjemnego zapachu z ust oraz trudności w użytkowaniu ruchomych uzupełnień protetycznych. Jeśli chodzi o leczenie niedoborów śliny, to jeżeli jest ona objawem towarzyszącym innym schorzeniom, poprawę sytuacji przynosi terapia podstawowej choroby. W innych przypadkach można zalecić pacjentowi stosowanie sztucznych substytutów śliny oraz stosowanie właściwej diety. Więcej informacji na ten temat znajduje się tutaj.
Studenci stomatologii zrzeszeni w Międzynarodowym Towarzystwie Studentów Stomatologii (International Association of Dental Students) wakację spędzają na zagranicznych wymianach. W ramach takich akcji do Polski przyjechali m.in. Thomas i Tatiana ze Słowacji. Zapraszamy na filmową relację z ich wizyty w łódzkiej klinice Vinci Clinic.
AF
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Z badania, którego wyniki zostały upublicznione przed kilkoma dniami, można wnioskować, że wczesne oznaki schorzeń sercowo-naczyniowych są możliwe do rozpoznania na podstawie prostej próbki śliny. Badanie ukazało się online w czasopiśmie naukowym „Fr...
Fizyczne i emocjonalne nadużycia, jakich pacjenci doświadczali w dzieciństwie, mogą powodować pogorszenie stanu psychicznego, a zarazem prowadzić do rozwoju zaburzeń skroniowo-żuchwowych. To wnioski płynące z artykułu badawczego, który został opublik...
Z pracy opublikowanej w sierpniu na łamach czasopisma naukowego „Journal of Dental Research”, dotyczącej objawów zakażeniem SARS-CoV-2 w jamie ustnej wynika, że u ponad 40% pacjentów z COVID-19 występowała suchość w ustach, ale częste były również ró...
Dzięki testom opracowanym przez polską firmę możliwe jest ograniczenie czasu oczekiwania na wynik testu przeciw COVID-19 z kilku godzin do zaledwie kilkudziesięciu minut. Tego typu testy są też tańsze od RT-PCR o ponad 37%. Choć nie są tak skuteczne ...
Zaburzenia budowy anatomicznej zębów zazwyczaj są spowodowane oddziaływaniem pewnych niekorzystnych czynników w okresie odontogenezy, czyli rozwoju zębów (zawiązków zębowych) w trakcie życia płodowego dziecka. Do czynników tych zalicza się np. mutacj...
Wielu pacjentów chorujących na COVID-19 zgłasza zaburzenia smaku i powonienia. Należą one do najczęstszych objawów choroby, przy czym zaburzenia smaku (takie jak np. ageuzja, hipogeuzja czy parageuzja) to najpowszechniej występująca manifestacja koro...
Autorzy artykułu opublikowanego w czasopiśmie „Journal of Prosthetic Dentistry” dowodzą, że u pacjentów z nieprawidłowościami w pracy stawu skroniowo-żuchwowego częściej występują zaburzenia psychiczne. W tym kontekście naukowcy skoncentrowali się pr...
Zespół doktorantów z Politechniki Warszawskiej opracował szybki test ze śliny, który w 15 minut wykrywa wirusa wywołującego gorączkę krwotoczną Lassa. Jak czytamy na stronie Politechniki Warszawskiej, wirus Lassa może się dostać do organizmu człowie...
Japońscy naukowcy zaobserwowali związek pomiędzy funkcją jamy ustnej a zaburzeniami rozwojowymi u dzieci. Jak przekonują, pomocne w ich wykryciu, a zarazem wczesnym wdrożeniu odpowiedniego wsparcia są badania przesiewowe. Wyniki badania opublikowano ...
Badanie przeprowadzone przez naukowców z Queen Mary University w Londynie dowiodło, że pacjenci z cukrzycą mają gorszą jakość śliny niż osoby zdrowe. Jest ona rzadsza i zawiera mniej bakteriobójczych białek, przez co diabetycy są bardziej narażeni na...
– Medycy nie są robotami tylko ludźmi, którzy też mają prawo czuć się zmęczeni, sfrustrowani i wypaleni zawodowo – podkreśla Urszula Szybowicz, prezes Fundacji Nie Widać Po Mnie. Jak podkreśla, badania fundacji wskazują, że ponad 30% lekarzy cierpi n...
