Dentonet
LEKARZ
E-mail
WYBIERZ KATEGORIĘ
Aktualności
Prawo i finanse
Praca w gabinecie
Student
Edukacja i technologie
Medycyna

Zaburzenia czynnościowe narządu żucia wśród pacjentów zgłaszających się do stomatologa

Publikacja:

Zaburzenia czynnościowe narządu żucia wśród pacjentów zgłaszających się do stomatologa

W ostatnich latach obserwuje się gwałtowny wzrost liczby chorych z zaburzeniami narządu żucia. Zaburzenia te, obok próchnicy zębów i chorób przyzębia stanowią jeden z podstawowych problemów społecznych współczesnej stomatologii.

Zaburzenia czynnościowe narządu żucia, ze względu na złożoną patogenezę, stwarzają wiele trudności diagnostycznych i terapeutycznych. Umiejętność rozpoznawania dysfunkcji i dostrzegania zależności między pojedynczymi ogniwami narządu żucia jest miarą doświadczenia klinicznego, tak potrzebnego w codziennej praktyce stomatologicznej.

Jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń czynnościowych narządu żucia jest stres psychologiczny (Okeson, 1995; Olesen, 1993). We współczesnych warunkach życia człowieka jest on zjawiskiem powszechnym i z tego powodu wydaje się predystynować do powstawania wszelkich zaburzeń.

Stres psychologiczny może wywoływać parafunkcje narządu żucia i doprowadzać do hiperfunkcji mięśni, co w konsekwencji prowadzi do dysfunkcji w zakresie jamy ustnej i żuchwy. Cechuje ją między innymi bóle i trzaski w stawie skroniowo-żuchwowym, ograniczenie ruchomości stawu. W około 15% przypadków dysfunkcji towarzyszy ból głowy typu napięciowego (Beaton, 1991; Duckro, 1990; Gerke, 1992, Koeck, 1997; Kutilla, 1997).

Kliniczna diagnostyka czynności narządu żucia wymaga zarówno szerokich wiadomości z zakresu anatomii i fizjologii, jak i umiejętności samego lekarza w prowadzeniu wywiadu medycznego i stomatologicznego, badania przedmiotowego oraz badań pomocniczych. Z badań dodatkowych najbardziej pomocne jest badanie przy użyciu technik obrazowania RTG i NMR (Koeck, 1997).

Diagnostyka instrumentalna czynności narządu żucia stanowi uzupełnienie klinicznej analizy czynnościowej. Opiera się ona na wewnątrzustnej rejestracji centralnego położenia głów żuchwy w stawach skroniowo-żuchwowych oraz i ocenie wzajemnych wpływów biomechanicznych struktur narządu żucia (Gerber, 1990; Kleinrok, 1992; Koeck, 1997).

Fizjologiczna czynność całego narządu żucia przebiega harmonijnie, wiążąc ze sobą poszczególne elementy tego układu. Kiedy powstaje nierównomierne obciążenie, przekazywane z mięśni na stawy, na zęby oraz na inne tkanki narządu żucia, tworzy się zamknięty krąg przyczyn i skutków.Dlatego tak ważne jest postawienie prawidłowej diagnozy, docierającej do przyczyn i umożliwiającej wybranie właściwego sposobu leczenia.

Wśród pacjentów zgłaszających się do stomatologa w celu sanacji jamy ustnej i protezowania oceniano występowanie zaburzeń czynnościowych narządu żucia.

W prowadzonych badaniach pod uwagę wzięto 536 pacjentów, w tym 348 kobiet, (64,9% badanych) i 188 mężczyzn (35,1% badanych). Wiek badanych zamykał się w przedziale od 16 do 70 lat (średnia wieku 36,9 lat).

Metodykę badań oparto na ukierunkowanym wywiadzie, badaniu przedmiotowym, diagnostyce instrumentalnej (wewnątrzustnej rejestracji zwarcia, wykresie łuku gotyckiego i strzałkowym wykresie toru wyrostka kłykciowego żuchwy) i badaniu RTG.

W wywiadzie zwrócono uwagę na występowanie parafunkcji zwarciowych (zgrzytanie zębami, zaciskanie zębów) i niezwarciowych (żucie gumy, gryzienie ołówków, ogryzanie płytki paznokciowej, ogryzanie łożyska paznokciowego, przygryzanie błony śluzowej warg i policzków), na asymetryczne żucie pokarmów, występowanie bólów głowy, w szczególności bólu głowy typu napięciowego, jako skutek działania czynników psychogennych.

Końcowym etapem wywiadu było również ustalenie związku przyczynowego pomiędzy występowaniem objawów dysfunkcji a przebytym leczeniem stomatologicznym (protetycznym czy ortodontycznym).

W badaniu przedmiotowym uwzględniono objawy akustyczne w czasie ruchu żuchwy, bolesność dotykową mięśni, braki zębowe. Instrumentalna diagnostyka czynności dotyczyła wewnątrzustnej rejestracji zwarcia za pomocą płytek wewnątrzustnych i kinematycznego łuku twarzowego systemu Gerbera, analizy wykresu łuku gotyckiego oraz analizy wykresu strzałkowego toru głowy żuchwy. Badanie rtg polegało na wykonaniu zdjęcia pantomograficznego i jego analizie.

ZABURZENIA NARZĄDU ŻUCIA U BADANYCH PACJENTÓW

n = 563

n
%
Dolegliwości związane ze stawem skroniowo-żuchwowym 224
41,8
Trzaski w stawach skroniowo-żuchwowych 296 55,2
Obustronne trzeszczenie w stawach skroniowo-żuchwowych 132 24,6
Zaciskanie zębów 40 7,5
Zgrzytanie zębami 372 64,4
Ból głowy typu napięciowego 224 41,8
Braki w uzębieniu 208 38,8

Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że u połowy zgłaszających się osób występowały zaburzenia narządu żucia. Zaburzenia te współwystępowały z wykonywanymi parafunkcjami, bólami głowy typu napięciowego i z brakami w uzębieniu.

dr n. med. Tomasz Maria Kercz


POWIĄZANE ARTYKUŁY

mikrodoncja
Mikrodoncja i inne zaburzenia budowy anatomicznej zębów Pacjent

Zaburzenia budowy anatomicznej zębów zazwyczaj są spowodowane oddziaływaniem pewnych niekorzystnych czynników w okresie odontogenezy, czyli rozwoju zębów (zawiązków zębowych) w trakcie życia płodowego dziecka. Do czynników tych zalicza się np. mutacj...

jama ustna
Zaburzenia odżywiania a zdrowie jamy ustnej - główne objawy Lekarz

W brytyjskim portalu Dentistry.co.uk dwoje autorów – Nick Coller i Alison Dooley – przyjrzało się związkowi pomiędzy zaburzeniami odżywiania a zdrowiem jamy ustnej oraz temu, na jakiej podstawie lekarze stomatolodzy mogą pomóc w diagnozowaniu tego ro...

Szkocja stomatologia
Szkocja: „Indyjskie zęby” – nowy „trend” wśród pacjentów? Lekarz

Ze względu na kryzys stomatologii finansowanej przez NHS, coraz więcej szkockich pacjentów decyduje się leczyć zęby… w Indiach – alarmują eksperci. „Indyjskie zęby” są bowiem jeszcze tańsze niż te „tureckie”, o których w mediach było w ostatnich mies...

ROZWIŃ WIĘCEJ
COVID-19 - Dentonet.pl
Zaburzenia węchu i smaku w COVID-19 obecnie bardzo rzadkie Lekarz

Zaburzenie węchu i smaku u pacjentów chorych na COVID-19 obserwujemy obecnie bardzo rzadko. Ma to związek z brytyjskim wariantem koronawirusa – powiedział w rozmowie z PAP specjalista chorób zakaźnych prof. Miłosz Parczewski. Dodał, że u części pacje...

shutterstock 131929337
Zaburzenia TMD powiązane z depresją i somatyzacją Lekarz

Autorzy artykułu opublikowanego w czasopiśmie „Journal of Prosthetic Dentistry” dowodzą, że u pacjentów z nieprawidłowościami w pracy stawu skroniowo-żuchwowego częściej występują zaburzenia psychiczne. W tym kontekście naukowcy skoncentrowali się pr...

zaburzenia TDM
Przemoc fizyczna i psychiczna w dzieciństwie a zaburzenia TMD Lekarz

Fizyczne i emocjonalne nadużycia, jakich pacjenci doświadczali w dzieciństwie, mogą powodować pogorszenie stanu psychicznego, a zarazem prowadzić do rozwoju zaburzeń skroniowo-żuchwowych. To wnioski płynące z artykułu badawczego, który został opublik...

zaburzenia smaku
COVID-19: obniżone odczuwanie smaku a zaburzenia węchu Lekarz

Wielu pacjentów chorujących na COVID-19 zgłasza zaburzenia smaku i powonienia. Należą one do najczęstszych objawów choroby, przy czym zaburzenia smaku (takie jak np. ageuzja, hipogeuzja czy parageuzja) to najpowszechniej występująca manifestacja koro...

dzieci
Dentyści mogą wykrywać zaburzenia rozwojowe u dzieci Lekarz

Japońscy naukowcy zaobserwowali związek pomiędzy funkcją jamy ustnej a zaburzeniami rozwojowymi u dzieci. Jak przekonują, pomocne w ich wykryciu, a zarazem wczesnym wdrożeniu odpowiedniego wsparcia są badania przesiewowe. Wyniki badania opublikowano ...

stres
Co trzeci lekarz w Polsce cierpi na zaburzenia depresyjne i lęki Lekarz

– Medycy nie są robotami tylko ludźmi, którzy też mają prawo czuć się zmęczeni, sfrustrowani i wypaleni zawodowo – podkreśla Urszula Szybowicz, prezes Fundacji Nie Widać Po Mnie. Jak podkreśla, badania fundacji wskazują, że ponad 30% lekarzy cierpi n...

Dentonet - higiena szczoteczki do zębów
Aalborg: obowiązkowe mycie zębów wśród pacjentów w szpitalu Asysta

Pacjenci szpitala Uniwersytetu Medycznego w Aalborgu (Dania) muszą obowiązkowo myć zęby przed oraz po przeprowadzanych tam zabiegach. Badania dowiodły, że znacznie zmniejsza to ryzyko powikłań okołooperacyjnych. Obowiązkowe mycie zębów przez pacjent...

halitoza
Fetor ex ore – wciąż niemile widziany wśród pacjentów Asysta

Nieświeży oddech znajduje się na samym szczycie listy rzeczy, które trudno zaakceptować przy poznawaniu nowego partnera. Tak wynika z ankiety przeprowadzonej przez amerykańską firmę SmartMouth produkującą produkty do higieny jamy ustnej we współpracy...