Zaburzenia czynnościowe narządu żucia wśród pacjentów zgłaszających się do stomatologa
Zaburzenia czynnościowe narządu żucia wśród pacjentów zgłaszających się do stomatologa
W ostatnich latach obserwuje się gwałtowny wzrost liczby chorych z zaburzeniami narządu żucia. Zaburzenia te, obok próchnicy zębów i chorób przyzębia stanowią jeden z podstawowych problemów społecznych współczesnej stomatologii.
Zaburzenia czynnościowe narządu żucia, ze względu na złożoną patogenezę, stwarzają wiele trudności diagnostycznych i terapeutycznych. Umiejętność rozpoznawania dysfunkcji i dostrzegania zależności między pojedynczymi ogniwami narządu żucia jest miarą doświadczenia klinicznego, tak potrzebnego w codziennej praktyce stomatologicznej.
Jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń czynnościowych narządu żucia jest stres psychologiczny (Okeson, 1995; Olesen, 1993). We współczesnych warunkach życia człowieka jest on zjawiskiem powszechnym i z tego powodu wydaje się predystynować do powstawania wszelkich zaburzeń.
Stres psychologiczny może wywoływać parafunkcje narządu żucia i doprowadzać do hiperfunkcji mięśni, co w konsekwencji prowadzi do dysfunkcji w zakresie jamy ustnej i żuchwy. Cechuje ją między innymi bóle i trzaski w stawie skroniowo-żuchwowym, ograniczenie ruchomości stawu. W około 15% przypadków dysfunkcji towarzyszy ból głowy typu napięciowego (Beaton, 1991; Duckro, 1990; Gerke, 1992, Koeck, 1997; Kutilla, 1997).
Kliniczna diagnostyka czynności narządu żucia wymaga zarówno szerokich wiadomości z zakresu anatomii i fizjologii, jak i umiejętności samego lekarza w prowadzeniu wywiadu medycznego i stomatologicznego, badania przedmiotowego oraz badań pomocniczych. Z badań dodatkowych najbardziej pomocne jest badanie przy użyciu technik obrazowania RTG i NMR (Koeck, 1997).
Diagnostyka instrumentalna czynności narządu żucia stanowi uzupełnienie klinicznej analizy czynnościowej. Opiera się ona na wewnątrzustnej rejestracji centralnego położenia głów żuchwy w stawach skroniowo-żuchwowych oraz i ocenie wzajemnych wpływów biomechanicznych struktur narządu żucia (Gerber, 1990; Kleinrok, 1992; Koeck, 1997).
Fizjologiczna czynność całego narządu żucia przebiega harmonijnie, wiążąc ze sobą poszczególne elementy tego układu. Kiedy powstaje nierównomierne obciążenie, przekazywane z mięśni na stawy, na zęby oraz na inne tkanki narządu żucia, tworzy się zamknięty krąg przyczyn i skutków.Dlatego tak ważne jest postawienie prawidłowej diagnozy, docierającej do przyczyn i umożliwiającej wybranie właściwego sposobu leczenia.
Wśród pacjentów zgłaszających się do stomatologa w celu sanacji jamy ustnej i protezowania oceniano występowanie zaburzeń czynnościowych narządu żucia.
W prowadzonych badaniach pod uwagę wzięto 536 pacjentów, w tym 348 kobiet, (64,9% badanych) i 188 mężczyzn (35,1% badanych). Wiek badanych zamykał się w przedziale od 16 do 70 lat (średnia wieku 36,9 lat).
Metodykę badań oparto na ukierunkowanym wywiadzie, badaniu przedmiotowym, diagnostyce instrumentalnej (wewnątrzustnej rejestracji zwarcia, wykresie łuku gotyckiego i strzałkowym wykresie toru wyrostka kłykciowego żuchwy) i badaniu RTG.
W wywiadzie zwrócono uwagę na występowanie parafunkcji zwarciowych (zgrzytanie zębami, zaciskanie zębów) i niezwarciowych (żucie gumy, gryzienie ołówków, ogryzanie płytki paznokciowej, ogryzanie łożyska paznokciowego, przygryzanie błony śluzowej warg i policzków), na asymetryczne żucie pokarmów, występowanie bólów głowy, w szczególności bólu głowy typu napięciowego, jako skutek działania czynników psychogennych.
Końcowym etapem wywiadu było również ustalenie związku przyczynowego pomiędzy występowaniem objawów dysfunkcji a przebytym leczeniem stomatologicznym (protetycznym czy ortodontycznym).
W badaniu przedmiotowym uwzględniono objawy akustyczne w czasie ruchu żuchwy, bolesność dotykową mięśni, braki zębowe. Instrumentalna diagnostyka czynności dotyczyła wewnątrzustnej rejestracji zwarcia za pomocą płytek wewnątrzustnych i kinematycznego łuku twarzowego systemu Gerbera, analizy wykresu łuku gotyckiego oraz analizy wykresu strzałkowego toru głowy żuchwy. Badanie rtg polegało na wykonaniu zdjęcia pantomograficznego i jego analizie.
ZABURZENIA NARZĄDU ŻUCIA U BADANYCH PACJENTÓW
n = 563 |
||
n
|
% | |
Dolegliwości związane ze stawem skroniowo-żuchwowym | 224 |
41,8 |
Trzaski w stawach skroniowo-żuchwowych | 296 | 55,2 |
Obustronne trzeszczenie w stawach skroniowo-żuchwowych | 132 | 24,6 |
Zaciskanie zębów | 40 | 7,5 |
Zgrzytanie zębami | 372 | 64,4 |
Ból głowy typu napięciowego | 224 | 41,8 |
Braki w uzębieniu | 208 | 38,8 |
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że u połowy zgłaszających się osób występowały zaburzenia narządu żucia. Zaburzenia te współwystępowały z wykonywanymi parafunkcjami, bólami głowy typu napięciowego i z brakami w uzębieniu.
dr n. med. Tomasz Maria Kercz
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Blisko 1000 lekarzy dentystów zarejestrowało się na stronie Akademii Sensodyne, by wziąć udział w webinarach „Zdrowy uśmiech to nie wszystko? Co stomatolog musi wiedzieć o hemostazie”, organizowanych przez firmę GSK, właściciela marek Sensodyne, Core...
U kilkunastu studentów Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku badania potwierdziły koronawirusa. Przebywają oni w izolacji domowej. Jak czytamy na stronie uczelni, jej władze natychmiast podjęły wszelkie możliwe środki ostrożności w celu przeciwdział...
- To zagadnienie, które budzi obawy u lekarzy praktycznie każdej specjalności - mówi w rozmowie z Dentonetem dr n. med. Magdalena Górska-Kosicka z Kliniki Zaburzeń Hemostazy i Chorób Wewnętrznych IHIT w Warszawie. Fot. lekoh, pixabay.com...
W opinii Brytyjskiego Stowarzyszenia Otorynolaryngologii oraz Chirurgii Głowy i Szyi pacjenci, którzy doświadczają utraty smaku i powonienia, ale nie mają standardowych objawów zakażenia wirusem SARS-CoV-2, mogą być nosicielami koronawirusa, nieświad...
W Wielkiej Brytanii zaburzenia smaku oraz powonienia zostały oficjalnie uznane za jeden z podstawowych objawów zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Jak informuje Polska Agencja Prasowa, już od wielu tygodni przypuszczano, że zaburzenia smaku i węchu mogą b...
Centrum Egzaminów Medycznych opublikowało statystyki zdawalności Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego dla lekarzy i lekarzy dentystów, którzy zgłosili się do egzaminów w latach 2009-2018.W analizowanym okresie do egzaminu PES z chirurgii stomatolog...
Do środy 31 lipca można składać oferty w konkursie ogłoszonym przez Urząd Miasta Krakowa na realizację badań profilaktycznych, szczepień oraz programów prewencyjnych dla mieszkańców Krakowa. Na realizację 13 programów zdrowotnych miasto przeznaczy ni...
W czasopiśmie "Journal of Internal Medicine" opublikowano wyniki badań, z których wynika, że zaburzenia węchu występują aż u 86% pacjentów z łagodnym przebiegiem COVID-19 i jedynie u 10% osób w umiarkowanym i ciężkim stanie. Zaburzenia węchu są jedn...
W odpowiedzi na interpelację posłanki Marty Kubiak podsekretarz stanu w ministerstwie zdrowia Zbigniew Król poinformował, że resort pracuje nad rozwiązaniami wprowadzającymi leczenie implantoprotetyczne dla osób po nowotworach zlokalizowanych w jamie...
Zaburzenia w odczuwaniu bodźców smakowych (fachowo nazywane dysgeuzją) mogą przybierać różną, niekiedy mocno dokuczliwą dla pacjentów formę. Najbardziej skrajnym zaburzeniem je......
Pacjenci szpitala Uniwersytetu Medycznego w Aalborgu (Dania) muszą obowiązkowo myć zęby przed oraz po przeprowadzanych tam zabiegach. Badania dowiodły, że znacznie zmniejsza to ryzyko powikłań okołooperacyjnych.Obowiązkowe mycie zębów przez pacjentów...
Dodaj komentarz (0 komentarzy)
Każdy komentarz zostanie poddany moderacji