Ubytki niepróchnicowego pochodzenia

Jakie są ubytki niepróchnicowego pochodzenia?

Czym jest atrycja?

Czym są erozje?

Czym są abrazje?

Jakie są ubytki niepróchnicowego pochodzenia?

Główną przyczyną utraty twardych tkanek zęba jest próchnica. Jednak w wielu przypadkach do utraty tkanek zęba dochodzi na skutek procesów niepróchnicowych. Do grupy ubytków pochodzenia niepróchnicowego zaliczamy:

• atrycje, czyli ścieranie w wyniku sił żucia;
• erozje, wywołane działaniem czynników chemicznych;
• abrazje, wywołane działaniem czynników fizycznych pochodzenia zewnętrznego.

Czym jest atrycja?

Atrycja występuje u każdego człowieka. U jednego w mniejszym, u innego w większym nasileniu. Polega na powolnej utracie twardych tkanek zęba w wyniku naturalnego żucia. W związku z tym, że powstaje na skutek naturalnego żucia, starciu ulegają powierzchnie żujące zębów bocznych i brzegi sieczne zębów przednich. Tego typu ubytki są naturalnym stanem rzeczy, a związane są ze zużyciem w procesie starzenia.

Występuje głównie w uzębieniu stałym. Oprócz ścierania fizjologicznego, które trwa całe życia, dość często spotyka się starcia nieprawidłowe spowodowane zaburzeniami w narządzie żucia np.:

• zgrzytaniem zębów (bruksizm);
• wadami zgryzu;
• nieprawidłową budową zębów.

Powierzchnie żujące lub brzegi sieczne takich zębów są dość mocno starte, gładkie, lśniące, twarde, o widocznej zmniejszonej koronie zęba.

W ramach leczenia wykonuje się eliminacje parafunkcji zębowych, nieprawidłowych uzupełnień protetycznych. Zęby starte można, w zależności od zaawansowania ubytku twardych tkanek zęba, odbudować za pomocą materiałów złożonych. W przypadkach występowania nadwrażliwości lekarz może zaproponować korony protetyczne, które całkowicie pokrywają startego zęba.

Czym są erozje?

Erozje związane są z czynnikami chemicznymi. Do utraty twardych tkanek zębów dochodzi na skutek czynników chemicznych bez udziału drobnoustrojów. Czynniki etiologiczne są złożone, jednak duże znaczenie ma czynnik kwasowy oraz zmiany ilościowe i jakościowe śliny. Do innych czynników możemy zaliczyć kwaśne pokarmy, napoje, leki stosowane przy nadkwaśności żołądka, niskie pH śliny.

Kwasy o pH poniżej 4,5 doprowadzają do rozpuszczenie całej powierzchownej warstwy szkliwa, zarówno hydroksyapatyty jak i fluoroapatyty.

Ubytki erozyjne powstają najczęściej na powierzchniach przedsionkowych zębów przednich szczęki, później żuchwy. Mają one postać płaskich ubytków szkliwa, wgłębień, które nigdy nie obejmują powierzchni stycznych i brzegu siecznego. Powierzchnia takiego ubytku jest gładka, lśniąca i twarda.

W profilaktyce ubytków erozyjnych należy na początku wyeliminować spożycie kwasowych pokarmów, oraz stosowanie preparatów fluoru w postaci płukanek. Szczotkowanie zębów powinno odbywać się po 30 minutach od spożycia kwaśnych pokarmów. Zaleca się również stosowanie miękkich szczoteczek oraz past o niskim współczynniku ścieralności.

Leczenie w gabinecie polega na odbudowaniu ubytku twardych tkanek zębów materiałami kosmetycznymi po możliwie jak najszybszym wyeliminowaniu czynników etiologicznych.

Czym są abrazje?

Abrazja to ścieranie twardych tkanek zęba pod wpływem fizycznych czynników zewnętrznych. Wśród różnych typów abrazji najczęściej spotykaną formą abrazji są ubytki abrazyjne, dawniej nazywane klinowymi.

Umiejscawiają się w okolicy przyszyjkowej na powierzchni wargowej i policzkowej zębów przednich oraz bocznych. Ubytek abrazyjny jest bardzo charakterystyczny, ma on kształt na przekroju podłużnym klina. Jego płaszczyzny są gładkie i lśniące.

Przyczyna:

• nieprawidłowe szczotkowanie zębów (szorowanie poziome) wraz z nieodpowiednimi pastami (ponad 90% przypadków).
• czynniki chemiczny, który przyśpiesza powstanie ubytku;
• zaburzenia zwarcia, parafunkcje.

W profilaktyce ubytków abrazyjnych należy stosować prawidłową technikę szczotkowania, korzystać z odpowiedniej pasty oraz dodatkowych zabiegów higienicznych. Ubytki te uzupełnia się materiałami złożonymi, które kosmetycznie odtwarzają powstały ubytek.