Trybunał Konstytucyjny oddalił wniosek NRL

Ponad rok temu, a dokładnie 17 października 2011 roku, Naczelna Rada Lekarska złożyła w Trybunale Konstytucyjnym wniosek o zbadanie konstytucyjności wielu przepisów dotyczących tzw. Koszyka świadczeń gwarantowanych.

Jednym z nich był m.in. komunikat NFZ z dnia 11 stycznia 2010 r. w sprawie przysługującego w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia leczenia endodontycznego.

Pomimo, że wniosek opracowała profesjonalna kancelaria prawna, Trybunał odmówił jego przyjęcia. Dziwić może fakt, że sama procedura odmowy przyjęcia wniosku (bez zagłębiania się w jego meritum) zajęła TK ponad rok czasu.

Czym Trybunał motywuje odmowę przyjęcia wniosku?

Według niego Naczelna Rada Lekarska jest organem Naczelnej Izby Lekarskiej, a ta reprezentuje samorząd zawodowy skupiający osoby wykonujące profesje lekarza i lekarza dentysty.

W związku z tym może ona reprezentować wyłącznie osoby wykonujące te dwa zawody. I dlatego powoływanie się we wniosku na konieczność ochrony prawa do ochrony zdrowia i równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przysługuje osobom fizycznym z uwagi na posiadanie statusu obywatela, nie zaś legitymowanie się tytułem zawodowym (np. lekarza).

Krótko mówiąc sędziowie uznali, że NRL nie ma tytułu do kwestionowania rożnych przepisów, gdyż reprezentuje wyłącznie lekarzy i lekarzy dentystów, a nie ogół społeczeństwa. Mało tego, nie zgodzili się również z twierdzeniem NRL, że występowanie w ochronie świadczeniodawców oznacza ochronę zawodu lekarza.

W konsekwencji zaskarżone uregulowanie nie dotyczy spraw objętych zakresem działania Naczelnej Rady Lekarskiej w rozumieniu art. 191 ust. 2 Konstytucji RP – uznał Trybunał.

Z powyższym nie zgadza się szef NIL Maciej Hamankiewicz, który w odpowiedzi napisał, że postanowił „podjąć dalsze działania zmierzające do rozwiązania tej sprawy. O kolejnych poczynaniach i ich wyniku zostaną Państwo (czyli TK – przyp. red.) poinformowani  w późniejszym terminie.”

Więcej na oil.org.pl

O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy naszego kolegę Andrzeja Cisło, członka NIL:

Tym elementem postanowienia, które budzi najpoważniejsze skutki i zagrożenie jest to, że zakwestionowano tożsamość relacji pacjent – lekarz z relacją świadczeniodawca – świadczeniobiorca w CAŁYM zakresie.

Ta identyczność tych dwu relacji istnieje z całą pewnością w przypadku indywidualnych praktyk, gdzie podmiotem wykonującym działalność leczniczą jest, zgodnie z ustawą o działalności leczniczej, nie "osoba fizyczna" a właśnie "lekarz"  (art.5 ust2 pkt1).

Innymi słowy kiedy lekarz działający w ramach praktyki wchodzi z pacjentem w relację lekarz – pacjent, to jest to równoznaczne z relacją świadczeniodawca – świadczeniobiorca. I tego lekarza i warunki w jakich działa reprezentuje Izba.

Jest jeszcze argument, którego niestety Kancelaria nie umieściła w zażaleniu, a jest w przypadku tej sprawy istotny.

Otóż równoprawną formą wykonywania zawodu lekarza jest kierowanie podmiotem leczniczym (art2 ust3 ustawy o zawodach lekarza).

Jeśli więc lekarz – kierownik podmiotu dyscyplinuje podległych sobie lekarzy do nieudzielania jakichś świadczeń (bo wie, że NFZ nie zapłaci), to staje w konflikcie lojalności pomiędzy dobrem kierowanego podmiotu a prawem, wedle którego być może te świadczenia de facto się pacjentom należą. I staje w tej sytuacji nie jako biznesmen, a właśnie jako lekarz, a jako lekarza reprezentuje go Izba.

Dlatego nie rozumiem tego postanowienia.

W Trybunale jest chyba aktualnie 4 lub 5 wniosków NRL. Prezes Hamankiewicz ma rację planując dalsze działania w tej sprawie. Inaczej Izba zostanie w dużym stopniu zmarginalizowana.

Więcej na ten temat Andrzej Cisło napisał w komentarzu: O (nie)budowaniu państwa obywatelskiego