Ryzyko i zarządzanie ryzykiem w medycynie

Temat ryzyka zawodowego podjął Piotr Muszyński (Medexpress). Ryzyko jest nierozerwalną częścią naszych działań, bez niego nie ma postępu, ale z drugiej strony multimiliarder Warren Buffet stwierdził: „Niepożądane ryzyko bierze się z nieświadomości poczynań”. A J.W. von Goethe: „Potykając się można zajść daleko, nie wolno tylko upaść i nie podnieść się”.

Dlatego w pracy zawodowej należy ryzyko oszacować, dokonać jego oceny i udokumentować (np. jaki jego poziom jest związany z konkretnym stanowiskiem). Ponadto – pracodawca powinien wskazać środki niezbędne do ochrony zbiorowej i indywidualnej, które ograniczą jego poziom do tzw. ryzyka akceptowalnego. Jednakże zabiegi prawne nie eliminują faktu istnienia ryzyka w podejmowanych działaniach. Dotyczy to szczególnie zawodu lekarza. Okazuje się, że nawet jeśli lekarze są w 100% pewni postawionej diagnozy – w 40% przypadków jest ono błędne. Wynika to z różnych przyczyn – niewystarczającej znajomości sprzętu medycznego, niewystarczających kompetencji, a nawet… niemycia rąk. Okazuje się, że niewystarczająca higiena rąk jest przyczyną wielu zakażeń szpitalnych.

Zdaniem Renaty Jażdż-Zaleskiej z Polanicy Zdroju, prezes jednego z najlepiej w Polsce zarządzanych szpitali, największym ryzykiem jest ryzyko epidemiologiczne i ryzyko niskiej jakości świadczeń. Niesie ono za sobą pozwy o odszkodowania i idące za tym konsekwencje finansowe dla placówki medycznej.
Aby obniżyć stopień ryzyka – podejmowanych jest wiele działań: szkolenia (medyczne, interpersonalne, ewakuacyjne – bardzo ważne w przypadku zdarzeń masowych), wprowadzanie nowych procedur.

Zagadnienie ryzyka i zarządzanie nim podjęto w medycynie w latach 70. Podjęte w tej materii badania wykazały, że w szczególności szpitale (z uwagi na złożoność udzielanych świadczeń medycznych) są instytucjami podejmującymi wysoki poziom ryzyka. Komisja Wspólnot Europejskich stoi na stanowisku, że państwa europejskie powinny stworzyć lub udoskonalić systemy rejestrowania skali i przyczyn zdarzeń niepożądanych oraz opracowywać skuteczne rozwiązania i sposoby reagowania. Kształcenie i szkolenie personelu medycznego powinno kłaść akcent na bezpieczeństwo pacjentów.

Obecnie w Polsce to zagadnienie również jest podejmowane z należytą uwagą: zarządzanie ryzykiem w placówkach medycznych nabiera rangi adekwatnej dla znaczenia problemu. Wdrażane są wysokospecjalistyczne narzędzia analityczne i systemy szkoleniowe, które pozwalają na lokalizację zagrożeń, błędów w zarządzaniu, uchybień w controllingu. To daje szansę na uniknięcie powtarzania tych samych błędów i definiowanie nowych zagrożeń.

B.Z.

Medexpress