Rak jamy ustnej: wzrost liczby zachorowań o 34% w 10 lat

Według danych Fundacji Zdrowia Jamy Ustnej (Oral Health Foundation) liczba mieszkańców Wielkiej Brytanii, u których diagnozuje się raka jamy ustnej, podwoiła się w ciągu jednego pokolenia. Mimo tych alarmujących danych, wciąż zbyt mało osób dysponuje wiedzą, jak wykrywać wczesne objawy nowotworów tego regionu.

Najnowsze badania przeprowadzone przez organizację charytatywną Oral Health Foundation w ramach trwającego w listopadzie Miesiąca Świadomości Raka Jamy Ustnej dowodzą, że większość Brytyjczyków nie zdaje sobie sprawy z tego, jakie symptomy świadczą o rozwijającej się chorobie i gdzie objawy te mogą wystąpić.

Które objawy występują najczęściej?

Niegojące się owrzodzenia jamy ustnej, guzki, obrzęki i czerwone lub białe plamy w jamie ustnej to najczęstsze objawy, ale tylko połowa (51%) dorosłych mieszkańców Wielkiej Brytanii jest w stanie rozpoznać je jako objawy raka jamy ustnej. Niestety ma to swoje konsekwencje – niska świadomość objawów oznacza, że ponad połowa (53%) wszystkich przypadków raka jamy ustnej jest diagnozowana w stadium IV – kiedy rak jest najbardziej zaawansowany, co znacznie obniża szanse na pokonanie choroby.

Nigel Carter, dyrektor naczelny Oral Health Foundation, mówi, że wczesne wykrycie raka jamy ustnej jest niezbędne do skutecznego leczenia i podkreśla potrzebę rutynowej kontroli pod kątem oznak raka w domu. – Wczesne wykrycie raka jamy ustnej może podnieść szanse przeżycia z 50% do 90%. Niestety niska świadomość raka jamy ustnej jest często powodem, dla którego tak wiele przypadków zostaje wykrytych zbyt późno. Aby zmniejszyć liczbę ofiar śmiertelnych, więcej osób powinno wiedzieć, jak i gdzie może pojawić się rak jamy ustnej. Naprawdę ważne jest, aby każdy miał świadomość w zakresie zdrowia tego regionu, był w stanie rozpoznać wszelkie nietypowe zmiany w jamie ustnej i reagować na nie. Jeśli zauważysz coś niepokojącego, nie zwlekaj, tylko od razu udaj się do lekarza dentysty lub lekarza – powiedział Nigel Carter.

Jeden na trzy przypadki raka jamy ustnej pojawia się na języku (33%), podczas gdy prawie jeden na cztery (23%) dotyczy migdałków. Rak jamy ustnej może również wystąpić na wargach, dziąsłach, wewnętrznej stronie policzków, podniebieniu, na dnie jamy ustnej oraz w gardle. Dane zebrane przez Oral Health Foundation wskazują na to, że w 2021 roku chorobę tę zdiagnozowano u 8864 Brytyjczyków. Oznacza to wzrost o 34% przez 10 lat oraz ponad dwukrotny wzrost liczby przypadków (o 103%) w ciągu ostatniej generacji.

Na nowotwory jamy ustnej chorują nie tylko palacze

Karen, 49-letnia mieszkanka hrabstwa Essex, żona i matka dwójki dzieci, przeżyła szok, gdy dowiedziała się, że pozornie nieszkodliwy wrzód na jej języku to objaw raka jamy ustnej. Wcześniej Karen określała siebie jako zdrową osobę, nie paliła, nie piła za dużo, lubiła biegać i odżywiała się zdrowo. Obecnie Karen jest zdeterminowana, aby wykorzystać swoje doświadczenie i podnosić świadomość innych na temat choroby, podkreślając znaczenie znajomości wczesnych „znaków ostrzegawczych”.

Karen powiedziała: – Wiele osób myśli, że rak jamy ustnej przytrafia się tylko palaczom, ale moja historia pokazuje, że nie zawsze tak jest. Bądź zawsze wyczulony na nietypowe zmiany w jamie ustnej, a jeśli niepokoją cię, sprawdź je. Nie bój się, ważne jest, aby nie cierpieć w milczeniu i pamiętaj, że im szybciej się temu przyjrzymy, tym szybciej będzie można coś z tym zrobić. Są szanse, że wszystko będzie dobrze, tylko w nielicznych przypadkach tak nie jest, więc może to uratować życie.

Minuta samokontroli może uratować życie

Nowe badania przeprowadzone przez Oral Health Foundation i firmę Denplan dowodzą, że prawie dwie osoby na trzy (62%) nigdy nie badały jamy ustnej pod kątem oznak raka. Dorośli w Wielkiej Brytanii są około trzy razy bardziej skłonni do przeprowadzania rutynowych samokontroli w kierunku raka jąder i raka piersi niż w przypadku raka jamy ustnej. Dalsze wyniki pokazują, że przeprowadzając samobadanie aż 83% Brytyjczyków albo nie jest pewnych, czego szukają, albo w ogóle nie wiedzą, czego szukać.

Catherine Rutland, dyrektor kliniczna w Denplan, dodała: – Samokontrola raka jamy ustnej zajmuje minutę, a może uratować życie. Wykonywanie prostej kontroli podczas rutynowych zabiegów higieny jamy ustnej pozwoli monitorować wszelkie zmiany. Jeśli zauważysz coś niezwykłego, idź do swojego dentystę – jeśli rak jamy ustnej zostanie wykryty wcześnie, szanse na pokonanie go są duże.

– Należy edukować nie tylko pacjentów, ale też nas, specjalistów. Rola lekarzy dentysty w leczeniu, rozpoznawaniu, profilaktyce nowotworów głowy i szyi jest bardzo ważna – mówi w rozmowie z Dentonetem prof. dr hab. Wojciech Golusiński z Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu. – Lekarz dentysta może spowodować, że chory z nowotworem jamy ustnej czy gardła zgłosi się szybko do leczenia. Natomiast jeśli lekarz dentysta nie zauważy, że nowotwór się rozwija, jest bardzo źle. Znamy przykłady, gdzie tego typu zmiany w obrębie jamy ustnej były leczone przez lekarza dentystę, przez miesiąc czy dwa, były stosowane żele – opowiada prof. Golusiński.

T.H.

źródło: https://www.the-dentist.co.uk/content/news/be-mouth-aware