Profilaktyka fluorkowa w gabinecie – co trzeba o niej wiedzieć?

Profilaktyka fluorkowa to jeden z najprostszych sposobów ochrony zębów przed bakteriami i rozwojem próchnicy. Polega ona na regularnym stosowaniu preparatów z odpowiednim stężeniem fluoru.

Profilaktyka fluorkowa może przybierać różne formy – od najczęściej stosowanej fluoryzacji egzogennej po fluoryzację endogenną (wewnętrzną).

Profilaktyka fluorkowa egzogenna

Fluoryzacja egzogenna (miejscowa, zewnętrzna) – to metoda profilaktyki polegająca na podawaniu preparatów zawierających fluor bezpośrednio na powierzchnię zębów. Do fluoryzacji wykorzystuje się m.in. specjalne żele, pianki i lakiery, płyny oraz pasty do zębów.

Fluorowanie kontaktowe – polega na wcieraniu w powierzchnię dokładnie oczyszczonych i osuszonych zębów preparatów zawierających duże stężenie fluoru za pomocą tamponu z waty lub pędzelka. Innym przykładem fluorkowania kontaktowego są okłady z pianki lub żelu zawierającego jony fluorkowe. Żel jest nakładany na jednorazowe łyżki, które są przykładane do górnego i dolnego łuku zębów pacjenta na około 5 minut. Po tym zabiegu nie należy pić ani spożywać pokarmów przez przynajmniej godzinę. Aby fluorowanie kontaktowe było skuteczne, należy je kilka razy powtórzyć (fluoryzację za pomocą żelów powtarza się nawet do 10 razy w ciągu roku, natomiast lakiery powinny być nakładane raz na pół roku).

Jonoforeza fluorkowa – jest to profesjonalny zabieg wykonywany w gabinetach stomatologicznych za pomocą specjalnego aparatu i polega na wprowadzaniu jonów fluoru do szkliwa za pomocą prądu stałego o słabym natężeniu. Skuteczność jonoforezy w redukcji próchnicy ocenia się na około 70%.

Lakierowanie – polega na pokryciu zębów cienką warstwą preparatu zawierającego związek fluoru o silnym stężeniu (od 0,1 do 6%). Lakier szybko twardnieje i tworzy na zębach cieniutką błonkę ochronną, która przez kilka-kilkanaście godzin od momentu zakończenia zabiegu uwalnia małe ilości fluoru. Lakierowanie może być stosowane zarówno na zębach mlecznych, jak i na zębach stałych. Przed zabiegiem fluoryzacji dentysta oczyszcza zęby z kamienia nazębnego specjalną mechaniczną szczoteczką, potem płucze i dokładnie osusza zęby, a następnie nakłada lakier za pomocą malutkiego pędzelka. Lakier posiada żółtą barwę i – mimo wysokiego stężenia fluoru – jest całkowicie bezpieczny dla pacjenta. Aby zapewnić długie wchłanianie fluoru, po zabiegu nie wolno jeść około 2 godzin. Tego dnia nie należy również szczotkować zębów, a jedynie dokładnie przepłukać jamę ustną wodą.

Szczotkowanie zębów szczoteczką, na którą wcześniej nałożono płyn z fluorem – tę metodę fluoryzacji nadal stosuje się w szkołach (po uzyskaniu zgody rodziców dziecka na zabieg).

Fluoryzacja endogenna

Fluoryzacja endogenna (wewnętrzna) – polega na dostarczaniu do organizmu fluoru z pokarmem (fluoryzacja wody pitnej, soli kuchennej, mleka) oraz w postaci tabletek lub kropli fluorkowych. Spożycie fluoru prowadzi do jego szybkiego wchłaniania, głównie w żołądku, ale także w jelicie. Osocze krwi wykazuje obecność fluoru już w 30 minut po jego spożyciu. Drogą krwi fluor dostaje się do wielu narządów i tkanek. Głównym biorcą tego pierwiastka są w organizmie tkanki zmineralizowane, a więc kości i zęby. U dorosłych około 50% wchłoniętego fluoru pobierają kości, u dzieci ilość ta sięga nawet 80%.

Obecnie jednak – w związku z coraz większym zanieczyszczeniem środowiska (zwłaszcza gleby i powietrza), podwyższoną zawartością fluoru w żywności oraz zwiększeniem ryzyka fluorozy – coraz większa liczba stomatologów rezygnuje z fluoryzacji w formie tabletek i proponuje swoim pacjentom fluorowanie kontaktowe.

Bakterie wywołujące choroby dziąseł mogą być przyczyną stanu zapalnego oskrzeli oraz płuc. Wyjaśnia prof. dr hab. Tomasz Konopka.

AF

Fot. jarmoluk, pixabay.com