Periodontitis może być leczone bez antybiotyków?

Nowatorska metoda, opracowana przez badaczy z trzech instytucji na Wschodzie Niemiec, może sprawić, że wkrótce możliwe będzie leczenie paradontozy bez stosowania antybiotyków. W rozwiązaniu tym niszczone mają być wyłącznie bakterie wywołujące chorobę, a oszczędzane te, które są nieszkodliwe. Autorzy wyrażają przy tym, nadzieję, że opracowywana metoda będzie wolna od poważniejszych skutków ubocznych.

Nowa metoda powstała dzięki współpracy pomiędzy Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg (MLU), Fraunhofer-Institut für Zelltherapie und Immunologie (IZI) w Lipsku oraz firmą PerioTrap Pharmaceuticals w Halle.

Leczenie zapalenia przyzębia bez antybiotykoterapii?

Do tej pory leczenie zapalenia przyzębia polegało przede wszystkim na stosowaniu antybiotyków o szerokim spektrum działania, które zwalczają wszystkie bakterie obecne w jamie ustnej. Jednak, jak podaje jeden z głównych autorów badania, dr. Mirko Buchholz z PerioTrap Pharmaceuticals, metoda ta nie jest wolna bez wad.

– Jednym ze skutków ubocznych zabiegu jest to, że niszczone są również wszystkie nieszkodliwe lub pożyteczne bakterie obecne w jamie ustnej. Ponadto z czasem bakterie mogą rozwinąć oporność na antybiotyki – wyjaśnił w komunikacie prasowym dr Buchholz.

Kluczowe znaczenie cyklazy glutaminylowej

Aby znaleźć metodę eliminacji bakterii wywołujących zapalenie przyzębia, zespół badawczy opracował substancję testową, która zwalcza cyklazę glutaminylową, specyficzny enzym bakterii, który odgrywa ważną rolę w metabolizmie. Założenie badaczy polegało na tym, że dezaktywacja enzymu spowoduje uszkodzenie bakterii, a tym samym zapobiegnie rozwojowi zapalenia przyzębia.

Opracowana substancja została już przetestowana pod kątem skuteczności w różnych klinikach, a także na uczelniach medycznych w Szwajcarii, Polsce oraz w Stanach Zjednoczonych, gdzie wykazano, że skutecznie hamuje rozwój bakterii chorobotwórczych.

Prof. Milton T. Stubbs, drugi główny autor badania i biotechnolog z MLU, wyjaśnił różne warianty badanego enzymu: – Cyklaza glutaminylowa występuje w dwóch różnych wariantach. Zwykle rośliny i bakterie mają jeden wariant enzymu, a ssaki inny. Obydwa warianty działają w podobny sposób, ale znacznie różnią się swoją strukturą. To trochę jak ze śrubokrętem z płaską końcówką w porównaniu ze śrubokrętem krzyżakowym – wyjaśnił prof. Stubbs.

Badacze odkryli, że bakterie wywołujące periodontitis mają odmianę enzymu występującą u ssaków. – Ma to kluczowe znaczenie dla naszego projektu, ponieważ wskazuje potencjalny cel, dlatego uśmiercamy tylko bakterie chorobotwórcze, a te, które są nieszkodliwe, pozostawiamy nietknięte – powiedział dr Mirko Buchholz.

Metoda wolna od skutków ubocznych?

Według prof. Stubbsa, zespół badawczy odkrył niewielkie, ale istotne różnice pomiędzy enzymami bakteryjnymi a ich ludzkim wariantem. Różnice te mogą być wystarczające, aby nowa substancja nie wpływała na ludzkie enzymy. Dlatego badacze liczą na to, że nowa metoda będzie wolna od poważniejszych skutków ubocznych.

Lek dostępny za kilka lat?

Zdaniem niemieckich naukowców wyniki przeprowadzonych badań wskazują na to, że cyklaza glutaminylowa jest obiecującym kierunkiem, który może doprowadzić do opracowania nowego leku do stosowania w leczeniu zapalenia przyzębia i chorób towarzyszących. Konieczne są jednak dalsze badania in vitro i in vivo, dlatego może upłynąć jeszcze kilka lat, zanim gotowy lek trafi do gabinetów.

Artykuł zatytułowany „Mammalian-like type II glutaminyl cyclases in Porphyromonas gingivalis and other oral pathogenic bacteria as targets for treatment of periodontitis” ukazał się na stronie internetowej „Journal of Biological Chemistry”, poprzedzając publikację w drukowanej wersji czasopisma.

W wielu dziedzinach stomatologii wprowadzane są, m.in. dzięki zastosowaniu aparatury cyfrowej, nowatorskie metody leczenia. Czy cyfryzacja zmienia również periodontologię, czy wciąż bardziej sprawdzają się wypróbowane analogowe metody? Na to pytanie odpowiada nam dr hab. n. med. Ewa Dolińska, periodontolog.

T.H.

źródło: https://www.dental-tribune.com/news/study-paves-way-for-targeted-therapy-of-periodontitis/

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0021925821000302