Gruczolak wielopostaciowy ślinianki przyusznej

Gruczolak wielopostaciowy, inaczej guz mieszany ślinianki przyusznej, to dość rzadko występująca zmiana nowotworowa głowy i szyi, stanowiąca około 3% przypadków raka tej okolicy, a zarazem najczęstszy rak ślinianki (niemal co drugi przypadek).

Gruczolak wielopostaciowy (łac. adenoma pleomorphicum; ang. pleomorphic adenoma) charakteryzuje się relatywnie niewielką tendencją do złośliwienia – nowotwory łagodne stanowią około 70–80% przypadków. Natomiast zauważalny szybszy wzrost bądź porażenie nerwu twarzowego mogą świadczyć o złośliwieniu zmiany.

Nowotwór ten rozwija się zarówno w dużych śliniankach, jak i w drobnych gruczołach ślinowych błony śluzowej jamy ustnej, warg, gardzieli, oskrzela. Występuje ponadto w obrębie gruczołów łzowych oraz podniebienia. Jego cechą jest także wyraźny polimorfizm utkania.

Leczeniem z wyboru jest zabieg operacyjny polegający na chirurgicznym usunięciu guza wraz z częścią ślinianki przylegającej bądź usunięcie całej ślinianki objętej guzem z zachowaniem nerwu twarzowego. Adenoma pleomorphicum wykazuje jednak skłonność do wznów.

Gruczolak wielopostaciowy rośnie powoli, zwykle tworzy formę kulistą, ma gładką powierzchnię i dużą twardość. W niektórych przypadkach pleomorphic adenoma może osiągnąć znacznie rozmiary, w ekstremalnych przypadkach odpowiadające wielkości głowy pacjenta.

Przypadek pacjenta z olbrzymim wielopostaciowym gruczolakiem ślinianki przyusznej opisany został w pracy opublikowanej we wrześniu br. na łamach czasopisma „Case Reports in Dentistry” (Hindawi). Autorzy związani z dwiema uczelniami medycznym w Rijadzie, stolicy Arabii Saudyjskiej, przedstawili przypadek 36-letniego, ogólnie zdrowego pacjenta, który zgłosił się do poradni chirurgii jamy ustnej i szczękowo-twarzowej Uniwersyteckiego Szpitala Stomatologicznego z powodu znacznych rozmiarów obrzęku w okolicy przedusznej prawej.

Pacjent zauważył guz niemal 4 lata wcześniej i od tego czasu powiększał się on stopniowo, nie dając jednak znacznych objawów bólowych lub zmian na skórze pokrywającej. W momencie zgłoszenia się do szpitala obrzęk obejmował już dużą część prawej strony twarzy pacjenta – od ucha do dolnej krawędzi żuchwy oraz kąta ust.

Nie stwierdzono zajęcia węzłów chłonnych ani wpływu zmiany na nerw twarzowy. Pacjenta skierowano na przedoperacyjną tomografię komputerową (CT), rezonans magnetyczny (MRI) oraz biopsję aspiracyjną cienkoigłową (FNAC). Na CT z kontrastem ujawniono dobrze zdefiniowaną masę w płatach powierzchniowych prawej ślinianki przyusznej, bez nadżerek kostnych oraz brak zmian w obrębie krtani i gardła.

Potwierdzając wyniki CT, rezonans magnetyczny głowy i szyi dodatkowo wykazał dobrze wyodrębnioną, niejednorodną zmianę o wymiarach 10 × 7 × 8 cm. FNAC wykazał liczne rozproszone grupy i skupiska komórek mioepitelialnych (koszyczkowych), związanych z macierzą chondromyksoidalną. Na podstawie TK, MRI i FNAC ustalono wstępne rozpoznanie: gruczakolak wielopostaciowy bez tendencji do złośliwienia.

Zaplanowano chirurgiczne usunięcie prawej ślinianki przyusznej w znieczuleniu ogólnym. Po uzyskaniu świadomej zgody zmiana została całkowicie wycięta przez ECD z zachowaniem wszystkich gałęzi nerwu twarzowego. Dostęp do prawej ślinianki przyusznej wykonano przez rozciągnięte szyjkowo przeduszne nacięcie skóry. Wycięta masa miała formę jajowatą i wymiary 7 × 13 × 7 cm, ważyła 1,2 kg. Badanie usuniętej zmiany wykazało otorbioną masę, w której występowała proliferacja mioepitelialna i przewodowa, metaplazja płaskonabłonkowa i rogowacenie.

Tytuł artykułu: Giant Parotid Pleomorphic Adenoma with Atypical HistologicalPresentation and Long-Term Recurrence-Free Follow-Up afterSurgery: A Case Report and Review of the Literature

Mohammed Al. Kindi 1, Sundar Ramalingam  1, Lujain Abdulmajeed Hakeem1, Manal A. Al. Sheddi 2

1 Department of Oral and Maxillofacial Surgery, College of Dentistry, King Saud University, Riyadh, Saudi Arabia

2 Department of Basic Sciences, College of Dentistry, Princess Nourah Bint Abdulrahman University, Riyadh, Saudi Arabia

Hindawi. Case Reports in Dentistry, Volume 2020, Article ID 8828775, 18 pages, https://doi.org/10.1155/2020/8828775

Artykuł dostępny jest pod adresem: http://downloads.hindawi.com/journals/crid/2020/8828775.pdf

Materiał redakcyjny