Nowotwory jamy ustnej – ponure statystyki

Z okazji MIędzynarodowego Dnia Walki z Rakiem, który jest na całym świecie prawdziwym świętem profilaktyki, po raz kolejny apelujemy do naszych Czytelników – nie lekceważcie objawów, które mogą świadczyć o rozwoju choroby nowotworowej! W ramach badań profilaktycznych regularne odwiedzajcie swojego dentystę. Przeglądy jamy ustnej – wykonywane minimum co 6 miesięcy – umożliwiają wczesne wykrycie raka i skuteczną walkę z chorobą.
Zapoznajcie się z czynnikami ryzyka występowania nowotworów w obrębie jamy ustnej, zrezygnujcie z palenia papierosów i nadużywania alkoholu (a przynajmniej – mocno ograniczcie spożycie obu tych używek). Jeżeli niepokoją Was jakieś zmiany w obrębie jamy ustnej, poproście swojego dentytę o wykonanie badań zewnątrz- oraz wewnątrzustnych, a także o ocenę stanu błony śluzowej. Pamiętajcie, że macie do tego pełne prawo – wykonanie badań przesiewowych jest procedurą, która zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie zakresu świadczeń opieki zdrowotnej, w tym badań przesiewowych, oraz okresów, w których te badania są przeprowadzane – powinna obowiązywać każdego stomatologa. Punkt 10 Rozporządzenia stanowi: „W celu przeciwdziałania chorobom jamy ustnej i zębów lekarz dentysta wykonuje:
1) wywiad stomatologiczny;
2) badanie jamy ustnej i zębów;
3) przekazuje pacjentowi ocenę stanu zdrowia jamy ustnej i zębów, wraz z zaleceniami dotyczącymi dalszego postępowania, w tym instruktaż higieny jamy ustnej”.

Drodzy czytelnicy, jeszcze raz prosimy – nie bagatelizujcie zagrożenia, jakim jest nowotwór jamy ustnej. Zdobądźcie choćby podstawową wiedzę na temat oznak i symptomów, które mogą sygnalizować rozwój tej groźnej choroby i w przypadku ich wystąpienia jak najszybciej skonsultujcie się z lekarzem dentystą.

Prof. dr hab. Wojciech Golusiński: "Przeciętny Europejczyk o nowotworach szyi i głowy nie wie praktycznie nic".
Niestety, także w Polsce o raku jamy ustnej wciąż mówi się niewiele, a jego wykrywalność należy do najniższych w całej Europie. W efekcie wskaźnik śmiertelności wynosi w naszym kraju ponad 2,5 przypadków na 100 tys. mieszkańców w skali roku, podczas w krajach zachodnioeuropejskich, zwłaszcza skandynawskich, nie przekracza progu 0,9. Tak znaczny spadek śmiertelności w Europie Zachodniej jest efektem programów profilaktycznych, realizowanych przez różne ogniwa systemu opieki zdrowotnej: od lekarzy pierwszego kontaktu po wyspecjalizowane placówki medyczne.

Prof. dr hab. Jan Zapała: "Większość materiału klinicznego chorych na nowotwór w krajach Zachodniej Europy to stopień zaawansowania T1, T2. U nas – T4, rzadko T3"
W praktyce oznacza to, że nowotwory szyi i głowy są wykrywane w Polsce w zaawansowanym stadium rozwoju, najczęściej przypadkowo, podczas badania stomatologicznego lub laryngologicznego. Z reguły prawidłowa diagnoza jest postawiona zbyt późno, aby można było uratować życie pacjenta (między innymi ze względu na liczne przerzuty do odległych i okolicznych tkanek). Ponadto chory, o ile w ogóle przeżyje, w wyniku leczenia operacyjnego cierpi na zaburzenia węchu i smaku, ma problemy z mówieniem i jedzeniem, odksztuszaniem wydzieliny, ciągłymi infekcjami dolnych dróg oddechowych. Nierzadko w wyniku operacji dochodzi też do znacznej deformacji twarzy oraz szczękościsku.
Reasumując – im wcześniej zostanie wykryty nowotwór, tym zakres operacji jest mniejszy, a jakość życia po zabiegu lepsza.

Prof. dr hab. Wojciech Golusiński: "Dzisiaj szacuje się, że nowotwory głowy i szyi to jest 12 tys. przypadków rocznie. To jest więcej niż raków szyjki macicy"
Brak procedur umożliwiających wczesną diagnostykę raka jamy ustnej, brak zakrojonych na szeroką skalę programów profilaktycznych, niski poziom wiedzy społeczeństwa na temat czynników ryzyka – wszystkie te elementy współtworzą ponurą statystykę. Rak jamy ustnej wciąż zbiera w Polsce obfite żniwo, plasując nas na szarym końcu Europy.

B.Sz.