Niedożywienie wśród seniorów związane ze zdrowiem jamy ustnej

Według danych European Nutrition for Health Alliance, niedożywionych jest ponad 30% osób po 65. roku życia. Problem występuje zarówno wśród starszych ludzi mieszkających w domu, jak i przebywających w szpitalach oraz domach opieki. Wśród najczęstszych przyczyn niedożywienia wśród seniorów wymienia się problemy z funkcjonowaniem jamy ustnej.

Z wiekiem zapotrzebowanie na kalorie maleje – senior potrzebuje nawet 40% mniej energii do prawidłowego funkcjonowania niż 20-latek. W podeszłym wieku bardziej niż kiedykolwiek należy jednak dbać o jakość posiłków, bo – według badań – to osoby starsze są grupą społeczną szczególnie narażoną na niedożywienie. Według danych European Nutrition for Health Alliance, niedożywionych jest ponad 30% osób po 65. roku życia. Problem występuje zarówno wśród starszych ludzi mieszkających w domu, jak i przebywających w szpitalach oraz domach opieki.

Dlaczego tak łatwo o niedożywienie u seniorów? Z czasem w ludzkim organizmie przemiana materii zwalnia oraz zmienia się skład ciała – rośnie udział tkanki tłuszczowej, maleje udział tkanki mięśniowej, spada zawartość składników mineralnych. Niedożywienie seniora może wynikać z dwóch powodów: zbyt małej podaży energii pochodzącej z posiłków w stosunku do zapotrzebowania organizmu (mówimy wtedy o niedożywieniu ilościowym) lub niedoboru określonych składników mineralnych lub witamin, które nie są dostarczane w odpowiedniej ilości, nie są właściwie wchłaniane albo są w nadmiernym stopniu wydalane przez organizm (mamy wtedy do czynienia z niedożywieniem jakościowym)

– Niezależnie od rodzaju, niedożywienie wpływa negatywnie na stan funkcjonalny i obniża jakość życia. Zmniejsza bowiem wydolność fizyczną i osłabia siłę mięśniową, upośledzając w ten sposób zdolność osoby starszej do samodzielnego jedzenia, korzystania z toalety czy utrzymania prawidłowej higieny. To z kolei pociąga za sobą skutki natury psychospołecznej – zmniejsza zdolności adaptacyjne oraz chęć prowadzenia życia towarzyskiego czy angażowania się w życie społeczne. Prowadzi też do wielu zaburzeń – np. zaburzeń świadomości, funkcji układu pokarmowego, krążenia i oddechowego, zaburzeń wodno-elektrolitowych czy hipotonii ortostatycznej (nagły spadek ciśnienia przy pionizacji). Niedożywienie łączy się też ze skłonnością do częstszego występowania odleżyn i zakażeń. W przypadku osób przewlekle chorych, zwiększa natomiast liczbę możliwych powikłań i znacznie pogarsza rokowania – wymienia dr n. med. Iwona Cabaj-Wiater.

Nieprawidłowe odżywianie i zaburzenia w tym obszarze u osób starszych mogą być spowodowane wieloma czynnikami. Niemałą rolę odgrywa fakt, że niemal 70% osób w wieku podeszłym to osoby samotne, często w żałobie – a wtedy tak trywialna czynność jak jedzenie schodzi na dalszy plan. – Niedożywienie to często efekt spadku aktywności życiowej, za który niemal w 50% przypadków odpowiada depresja. A to oznacza brak motywacji do codziennego funkcjonowania. Wraz z nią pojawia się problem niedoborów żywieniowych wynikający w ubogiej diety – zauważa prof. Bolesław Samoliński, kierownik Zakładu Alergologii Immunologii Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Koalicji na rzecz Zdrowego Starzenia.

Ale przede wszystkim to zmiany zdrowotne, jakie z wiekiem zachodzą w organizmie, utrudniają prawidłowe odżywienie seniora. Wśród potencjalnych przyczyn zdrowotnych wymienia się m.in. problemy związane z funkcjonowaniem jamy ustnej (suchość jamy ustnej, choroby zębów, tkanek przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej, brak protezy lub niewłaściwie dobrana proteza), a także choroby przewodu pokarmowego, choroby układu krążenia, choroby endokrynologiczne czy choroby układu oddechowego.

W większości przypadków najlepszym rozwiązaniem dla seniorów są protezy stałe, ale nie każdy pacjent (ze względu na ubytki czy koszty) może być w ten sposób leczony protetycznie. Dla pacjentów, którzy zdecydują się więc na protezy ruchome, również są rozwiązania zapewniające estetykę uzupełnienia protetycznego.

Oprac. AF na podst. https://zdrowie.pap.pl/

Fot. stevepb, pixabay.com