Neuralgia (nerwoból) nerwu trójdzielnego

Neuralgia nerwu trójdzielnego, zwana również rwa twarzową, dotyczy najczęściej osób powyżej 60 roku życia, częściej kobiet. W schorzeniu tym występują bardzo silne dolegliwości bólowe, które przyszparzają pacjentom niezwykle silnego cierpienie. Silny ból występuje raczej jednostronnie i dotyczy okolicy unerwianej przez II i III gałąź nerwu trójdzielnego. Ból lokalizuje się na twarzy, w okolicy policzka, oczodołu, skroni. Zwraca się uwagę na pewne aspekty występowania rodzinnego tej choroby.

Przyczyny

Istnieje wiele teorii neuralgii nerwu trójdzielnego. Uważa się, że bóle wywołane są napadami i okresowymi wyładowaniem czuciowych neuronów zlokalizowanych w okolicy zwoju trójdzielnego. Ból wyzwala się w następstwie podrażnienia obwodowych obszarów spustowych np.: podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej. Za najważniejszą przyczynę neuralgii nerwu trójdzielnego uważa się konflikt naczyniowo-nerwowy.

Polega on na ucisku zakończeń czuciowych nerwu trójdzielnego przez naczynia krwionośne w czaszce, w okolicy zwoju nerwu trójdzielnego. W wyniku tego ucisku dochodzi do demielinizacji, czyli utraty osłonki mielinowej nerwu. W związku z utratą tych osłonek dochodzi do masywnego pobudzania nerwu przy minimalnym drażnieniu receptorów znajdujących się w tkankach miękkich twarzy. Najczęściej wyładowania te występują przy powiewie wiatru, goleniu, czy myciu twarzy, niekiedy przy jedzeniu, ziewaniu, kichaniu, powiewie chłodnego powietrza.

Są to tzw. strefy spustowe, charakterystyczne dla tej choroby. Wiadomo obecnie, że powstanie wyżej opisanego konfliktu sprzyja miażdżyca i nadciśnienie, jak i również brana jest pod uwagę reakcja alergiczna.

Z innych przyczyn należy wymienić czynniki bezpośrednio drażniące nerw, jak:

-zapalenia toczące się wokół nerwu

-uszkodzenia

-zaburzenia w ukrwieniu nerwu

-ucisk korzenia nerwu przez zmienione mózgowe naczynia tętnicze lub żylne.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że niektóre choroby w obrębie jamy ustnej są przyczyną bólów podobnych do neuralgii. Najprostszym przykładem jest ostre zapalenie miazgi (nerwu), kiedy występują silny, trudno do zlokalizowania ból.

Również zmiany zwyrodnieniowe w stawach skroniowo-żuchwowych mogą być przyczyną tak silnych bólów. Należy również wykluczyć inne zmiany w układzie kostnym np.: zęby zatrzymane, kostniaki, torbiele.Cechy charakterystyczne neuralgii nerwu trójdzielnego:

– czas trwania ataków od kilku do 2 minut,

– ból jest z reguły jednostronny,

– ból jest nagły, silny i ostry,

– całkowity brak dolegliwości w okresach między napadami,

– ataki są podobne u wszystkich pacjentów,

– bóle pojawiają się i znikają nagle,

– napady kolejne są coraz silniejsze,

– występuje aura, np.: zaczerwienie skóry, drgawki mięśni.

– dodatkowo atakom towarzyszy: łzawienie, skurcz mięśni, ślinotok, pogorszenie słuchu, zaburzenia smaku.

Objawy wyżej wymienione nie występują jednak naraz, choć mogą.

Leczenie

Leczenie neuralgii jest wielospecjalistyczne i często mało skuteczne. Najważniejsze jest znalezienie przyczyny. U pacjentów z podejrzeniem neuralgii wykonuje się blokady ze środkiem znieczulającym, które łagodzą ból, jak również zleca się wykonanie zdjęcia radiologicznego, które ewentualnie wykluczy inne zębopochodne przyczyny bólu.

W okresie diagnozowania często lekarze przepisują środki przeciwbólowe z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), np.: Metindol, Profenid, Relifex, Ibuprofen. Jednak w przypadku neuralgii leki te są nieskuteczne, co wskazuje na neuralgiczny charakter bólu. Również wskazane są konsultacje specjalistyczne u lekarza neurologa, laryngologa, okulisty, neurochirurga.

W przypadku potwierdzenia neuralgii, lekami z wyboru są Karbamazepina oraz Baklofen. Równocześnie z podawaniem tych leków pomocne okazuje się stosowanie metod fizykoterapeutycznych np.: naświetlań lampą Solux, jonoferezy, laseroterapii, czy też akupunktury.

Jeśli przyczyną neuralgii nerwu trójdzielnego jest wspomniany konflikt naczyniowo-nerwowy wykonuje się zabiegi neurochirurgiczne polegający na odbarczeniu tegoż konfliktu. Jednak jest to zabieg wysokospecjalistyczny i ze względu na częstą recydywę rzadko podejmowany przez neurochirurgów.