Nerwoból (neuralgia) nerwu trójdzielnego

Nerwoból (neuralgia) nerwu trójdzielnego jest schorzeniem piątego nerwu czaszkowego (nerwu trójdzielnego). Gałązki tego nerwu unerwiają usta, oczy, nos, skórę głowy, czoło, górną i dolną szczękę.

Przesyłają one do mózgu impulsy dotyku, bólu, nacisku i temperatury. Zaburzenia w funkcjonowaniu tego nerwu powodują intensywny kłujący ból w okolicy twarzy, przypominający porażenie prądem.

Nie ma żadnej jasno określonej przyczyny tej przypadłości.

Niektórzy twierdzą, że jest ona spowodowana urazowym uszkodzeniem nerwu w miejscach, gdzie przechodzi on z otworów w czaszce do mięśni i tkanek twarzy. Takie uszkodzenie uciska nerw, powodując, że odrzuca on pokrywającą go ochronną osłonkę mielinową.

Inni wierzą, że przyczyną jest zmiana biochemiczna w samej tkance nerwu. Ostatnio wysunięto tezę, że zwyrodniałe naczynie krwionośne uciska nerw w miejscu, gdzie wychodzi on z mózgu. Tak czy inaczej, przyczyną bolesnych ataków jest nadmierna aktywność uszkodzonego nerwu.

Nietypowa neuralgia nerwu trójdzielnego jest rzadszą odmianą tego zaburzenia. Może wywoływać mniej intensywny, stały, tępy, rwący ból, a czasem także kłucie przypominające porażenie prądem. Obydwie formy tego zaburzenia atakują najczęściej tylko jedną stronę twarzy, jednak niektórzy pacjenci doświadczają na przemian bólu po obu stronach.

Chociaż znane są przypadki neuralgii u dzieci, a nawet niemowląt, to najczęściej objawy pojawiają się po 50 roku życia. Atak może być wywołany przez mycie zębów, robienie makijażu, a nawet podmuch wiatru.

Neuralgia nerwu trójdzielnego, choć nie jest śmiertelna, należy do najbardziej bolesnych wśród znanych przypadłości. Pacjenci niekiedy mówią, że „chodzą z bólu po ścianach”. Leki przeciwbólowe, takie jak aspiryna lub Tylenol, są nieskuteczne w zwalczaniu tego bólu. Nie skutkują nawet narkotyki.

W początkowej fazie leczenia neuralgii nerwu trójdzielnego zazwyczaj stosuje się leki rozkurczające, takie jak Tegretol lub Neurontin. Również niektóre leki antydepresyjne wykazują dużą skuteczność w zwalczaniu objawów.

Czasami podawanie leków jest nieskuteczne lub powoduje niepożądane skutki. Skuteczność leczenia może być z początku duża, lecz zmniejszać się wraz z upływem czasu. Wówczas można zastosować zabieg neurochirurgiczny, zmniejszający ucisk na nerw lub zmniejszający jego wrażliwość.

Istnieje szereg zabiegów chirurgicznych, które można zastosować: od zastrzyku w celu wykonania blokady nerwu, poprzez zabieg chirurgiczny przez policzek, do operacji na otwartej czaszce i napromieniowania.

Każdy z tych zabiegów ma swoje wady i zalety. Nie ma jednej terapii, która byłaby skuteczna w każdym przypadku. Średnia skuteczność wynosi koło 85%, lecz 25% pacjentów z tej grupy ma w jakimś stopniu nawrót choroby w okresie od roku do 5 lat.

Niektórzy pacjenci twierdzą, że udało im się zredukować lub wyeliminować ból za pomocą terapii alternatywnych, takich jak akupunktura, leczenie chiropraktyczne, autosugestia lub medytacja.

(opr. Jacek Zarzycki na podstawie www.dentistry.about.com/)