Możemy odejść od fotela, ale pacjenci nie przestali chorować [WYWIAD]

– Stajemy pomiędzy wyborem. Możemy odejść od fotela i zostać w domu, chroniąc siebie, rodzinę, współpracowników, pośrednio pacjentów. Jednak z drugiej strony pacjenci nie przestali chorować. Czasami dzwonią do nas i mówią, że są w stanie głowę sobie oderwać, bo ich tak strasznie boli. Potrzebują pomocy – mówi w rozmowie z Dentonetem prof. dr hab. n. med. Marzena Dominiak, prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. W najbliższy piątek zapraszamy na webinar, podczas którego rekomendacje PTS dotyczące bezpiecznego leczenia pacjentów w dobie pandemii przedstawią prof. dr hab. n. med. Marzena Dominiak oraz prof. dr hab. n. med. Tomasz Konopka z Prezydium PTS. Będzie też możliwość zadawania pytań.

Kilka dni temu Polskie Towarzystwo Stomatologiczne opublikowało rekomendacje dotyczące funkcjonowania praktyk stomatologicznych w dobie pandemii COVID-19. Czym jest ten dokument i w oparciu o jakie dane powstał?

– Ten dokument powstał z potrzeby poradzenia sobie w tej trudnej sytuacji. Jesteśmy towarzystwem naukowym, więc nie możemy wydać standardów postępowania. Możemy tylko wydać rekomendacje i tak to też nazwaliśmy. Wybrane one zostały na podstawie całego dostępnego, najnowszego piśmiennictwa. Zależało nam na podaniu jak najbardziej sprawdzonej wiedzy, na podaniu tego, co zostało zbadane i opisane. Wiedza zaczerpnięta została m.in. z renomowanych czasopism, takich jak Nature czy British Dental Journal. Nasze rekomendacje opracowaliśmy na podstawie ponad 40 artykułów, również porównując je z innymi opublikowanymi rekomendacjami, np. amerykańskiego, francuskiego czy niemieckiego towarzystwa stomatologicznego. Przygotowaliśmy rekomendacje, aby urzeczywistnić pracę lekarza stomatologa w sytuacji, w której się znajdujemy. Jako lekarze stomatolodzy jesteśmy odpowiedzialni za zdrowie i pośrednio życie pacjenta.

Stajemy pomiędzy wyborem. Możemy odejść od fotela, zostać w domu, chroniąc siebie, rodzinę, współpracowników, pośrednio pacjentów. Jednak z drugiej strony pacjenci nie przestali chorować. Nie mówimy tu przecież o stomatologii estetycznej, wybielaniu czy poprawianiu uśmiechu. Mówię o kwestii pacjentów bólowych, o zmianach nowotworowych czy potencjalnie nowotworowych, zmianach zapalnych, przebiegu periodontopatii, wyrzynających się ósemkach. Czasami pacjenci dzwonią do nas i mówią, że są w stanie głowę sobie oderwać, bo ich tak strasznie boli. Potrzebują tej pomocy. Dlatego to nabrało tak dużego znaczenia.

Ostatnie doniesienia, najbardziej niepokojące, mówią natomiast o negatywnym łączeniu przebiegu śródmiąższowego zapalenia płuc z powikłaniami bakteryjnymi. Wiemy, że te powikłania mogą być różnego pochodzenia. Są dla nas bardzo niebezpieczne, bo w przypadku obniżonej odporności organizm nie broni się należycie przed tymi bakteriami i połączenie tych dwóch jednostek chorobowych może być groźne dla zdrowia i życia. A w stomatologii mamy bardzo wiele sytuacji, które mogą prowadzić do powikłań ropnych, do powstania ropni, może dojść do ropowic, może dojść do sepsy. Dlatego trzeba sobie zdać sprawę, że to nie jest tylko i wyłącznie takie proste, że stomatologia to piękny uśmiech. Tylko to jest zdrowie naszych pacjentów.

Musimy tutaj wyważyć własne możliwości, przygotowanie gabinetów i lekarzy oraz potrzeby pacjenta. To duży temat. Dużo będziemy mówili o tym podczas panelu w piątek. Nam przyświecało to, by podać rekomendacje lekarzom – kiedy i w jakich sytuacjach możemy przystąpić do leczenia stomatologicznego.

Czy Polskie Towarzystwo Stomatologiczne dysponuje informacjami lub szacunkami, jaki odsetek praktyk stomatologiczny przyjmuje pacjentów w obecnej sytuacji?

– Niestety nie dysponujemy takimi danymi, bo nie jesteśmy jednostką, która zrzesza wszystkich stomatologów. Taką jednostką jest Naczelna Rada Lekarska. Natomiast dane, o które pan pyta, są dziś na pewno trudne do monitorowania. Mamy pewien pomysł. Jeśli dostaniemy upoważnienie od środowiska medycznego, będziemy w stanie przygotować mapę interaktywną. Tam każdy działający gabinet będzie mógł poinformować o działalności. Ta mapa dotychczas służyła nam do działań związanym ze Światowym Dniem Zdrowia Jamy Ustnej. Trochę jednak w tej sytuacji wychodzimy przed szereg, pozostawiamy więc tę kwestię otwartą. Jeśli będzie taka wola środowiska medycznego, zostaniemy przez nie upoważnieni, to pewne narzędzia mamy i moglibyśmy to monitorować.

Czy docierają do Państwa informacje, z jakimi potrzebami zmagają się gabinety, które nie zaprzestały działalności na czas epidemii SARS-CoV-2?

– Docierają, pośrednio i bezpośrednio. Otrzymujemy maile, zgłaszane są problemy w mediach społecznościowych. Widzę jakie są problemy, czego dotyczą apele do premiera i rządu. Widzę też wiele sprzecznych informacji dot. możliwości sprowadzenia maseczek z zagranicy. To nas niepokoi.

Dołączamy się do różnych akcji, podpisujemy petycje, wysyłamy listy, jak chociażby do ministerstwa zdrowia dotyczący przedstawionych przez nas rekomendacji. Wcześniej prosiliśmy ministra zdrowia i Główny Inspektorat Sanitarny o wydanie opinii na temat standardów postępowania. Konsultanci krajowi dostali później zadanie przygotowania tych standardów. Wysyłaliśmy pisma i zapytania dotyczące leczenia pacjentów, którzy mają dodatni wynik testu na koronawirusa.

Ja występuję jako prezydent PTS-u, ale też jako Marzena Dominiak, jako przedsiębiorca, bo prowadzę swój gabinet, jako pracownik uniwersytecki, jako kierownik kliniki. Wiem, że są braki. Niezmiernie ciężko zdobyć środki ochrony. Wesprzemy każdą akcję, która będzie w stanie poprawić tę sytuację.

Wspomniała Pani, że jest przedsiębiorcą – tak jak wielu lekarzy dentystów w Polsce. Rząd poinformował, że przedsiębiorstwa, których działalność znacznie ucierpiała ze względu na epidemię koronawirusa, będą mogły ubiegać się o wsparcie finansowe. Czy PTS zamierza instytucjonalnie włączyć się w pomoc praktykom w uzyskaniu dofinansowania?

– Możemy być stowarzyszeniem, które może inicjować działania także w tym aspekcie. Widzę, że na Facebooku są zbierane podpisy pod listem do władz, przygotowanym stowarzyszenie prywatnych przedsiębiorców. Jako PTS tym tematem do tej pory nie zajmowaliśmy się. Potrzeba istnieje i będziemy w najbliższym czasie pewnie także nad tym pracować.

Dziękuję za rozmowę.