Medycyna estetyczna to także świadczenia zdrowotne

W bazie orzecznictwa Sądu Najwyższego opublikowane zostało postanowienie z dnia 26 maja 2021 r. w sprawie o sygnaturze I KK 23/21. Jest to postanowienie oddalające kasację od orzeczenia Naczelnego Sądu Lekarskiego. Kasacja została wniesiona przez obrońcę dentystki ukaranej przez sąd lekarski za przekroczenie uprawnień zawodowych w postaci podjęcia się zakończonego drastycznym powikłaniem zabiegu powiększania piersi poprzez iniekcję żelu. Sąd Najwyższy przyznał rację NIL stojąc na stanowisku, że medyczny charakter zabiegów medycyny estetycznej jest oczywisty i że są to świadczenia zdrowotne, pomimo że żaden istniejący przepis wprost tego nie formułował.

Dentystka Agnieszka K. w ramach prowadzonej przez siebie praktyki wykonała u pacjentki zabieg z zakresu medycyny estetycznej, polegający na powiększeniu piersi poprzez iniekcję specjalnego żelu. Po zabiegu u kobiety doszło do powikłań, m.in. uszkodzenia tkanek oraz utraty naturalnego kształtu piersi. Sprawa ostatecznie trafiła do Sądu Najwyższego, który uznał, że dentystka wykonując taki zabieg przekroczyła swoje uprawnienia. Pisaliśmy o tym TUTAJ.

Relacja usługodawca-klient, a nie lekarz-pacjent?

Linia obrony dentystki – zarówno przed sądami lekarskimi, jak i we wniosku kasacyjnym – opierała się o argument polegający na negowaniu medycznego charakteru zabiegów z zakresu medycyny estetycznej i sprowadzający charakter relacji do schematu: usługodawca-klient. Według tego toku rozumowania – popartego jednym orzeczeniem sądowym – kryterium rozróżniającym, czy mamy do czynienia ze świadczeniem zdrowotnym udzielonym pacjentowi, czy z usługą udzieloną klientowi jest to, czy o jej wykonanie zwróciła się osoba chora czy zdrowa.

Obrona dentystki twierdziła, że sąd lekarski nie jest właściwy do orzekania w tej sprawie, gdyż powiększanie piersi nie jest świadczeniem zdrowotnym, a co za tym idzie – nie jest polem, na którym może nastąpić przewinienie zawodowe, gdyż jest to usługa inna niż świadczenie służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia ani inne działanie medyczne wynikające z procesu leczenia.

Medycyna estetyczna to świadczenia zdrowotne

Sąd Najwyższy przyznał, że zabieg nie miał związku z ratowaniem życia i zdrowia, ale nie zgodził się z twierdzeniem, że tylko z tego powodu można odmówić temu świadczeniu statusu świadczenia zdrowotnego.

– Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 10 u.d.l., świadczeniami zdrowotnymi są „działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania”. Z definicji tej wynika, że pojęcie świadczeń zdrowotnych, oprócz działań służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia, obejmuje także „inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia” lub „inne działania medyczne wynikające z przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania”. W rezultacie pojęciem świadczenia zdrowotnego są objęte także działania medyczne, które nie są „ukierunkowane” na zachowanie, ratowanie, przywracanie lub poprawę zdrowia (…). W rozpatrywanej sprawie rzeczą niekwestionowaną było, że sam zabieg wykonany przez obwinioną nie służył zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia pokrzywdzonej. Kluczową kwestią było więc dokonanie oceny, czy na gruncie obowiązujących przepisów uprawnione było uznanie przez Naczelny Sąd Lekarski tego zabiegu za „inne działanie medyczne” (zabieg medyczny), wynikające z przepisów odrębnych regulujących zasady jego wykonywania. Naczelny Sąd Lekarski, aprobując w tym zakresie ustalenia Sądu I instancji przyjął, że działanie obwinionej stanowiło wykonanie zabiegu medycznego, chirurgicznie inwazyjnego, ponieważ doprowadziło do penetracji wnętrza ciała innej niż przez otwory naturalne lub stały otwór sztuczny – argumentował skład sędziowski.

Sąd Najwyższy przyznał rację NIL stojąc na stanowisku, że medyczny charakter zabiegów medycyny estetycznej jest oczywisty i że są to świadczenia zdrowotne, pomimo że żaden istniejący przepis wprost tego nie formułował. – Skutek tego postanowienia wykracza więc poza konkretny przypadek zabiegu powiększania piersi, bowiem ustala ono nie tylko odpowiedzialność związaną z przekroczeniem przez lekarza uprawnień do ingerowania w obszar ciała poza jego kompetencjami, ale przyjęte przez Sąd Najwyższy kryteria mają zastosowanie w znakomitej większości (jeśli nie wszystkich) zabiegów medycyny estetycznej – podkreśla samorząd lekarski.

– Ten rynek w Polsce znacząco rośnie. Pamiętajmy też, że to usługa luksusowa. Dla pacjentów cena nie jest najważniejszym kryterium przy wyborze kliniki – mówi o zabiegach medycyny estetycznej dr Mateusz Tomaszewski, który prowadzi szkolenia w tym zakresie.

Źródło: https://nil.org.pl/