Jak technologia 3D wspiera naukę protetyki stomatologicznej
Dr Rafael Pacheco – wykładowca protetyki w Dental College of Georgia – opracował innowacyjne narzędzie dydaktyczne, które rewolucjonizuje sposób nauczania tej dziedziny. Dzięki wykorzystaniu technologii 3D studenci mogą szczegółowo analizować każdy etap leczenia z zastosowaniem koron protetycznych w dowolnym momencie – na komputerze, tablecie lub smartfonie. Nowatorskie rozwiązanie spotkało się z entuzjastycznym przyjęciem zarówno ze strony studentów, jak i kadry akademickiej, a jego autor planuje dalszy rozwój projektu, także w kierunku wirtualnej rzeczywistości.
Aby zostać dobrym stomatologiem nie wystarczy sama wiedza – ważne są również precyzja i doskonała koordynacja manualna. W procedurach protetycznych, np. opracowywaniu tkanek zęba pod koronę, nawet najmniejsze niedociągnięcie może skutkować poważnymi komplikacjami. Nauczenie studentów tak skomplikowanych działań jest więc wyjątkowo trudne.
Dr Rafael Pacheco – specjalista protetyki stomatologicznej, wykładowca na Dental College of Georgia (DCG) przy Augusta University – dostrzegł lukę w tradycyjnym sposobie nauczania tej dziedziny stomatologii gdy pracował na University of Detroit Mercy. Zauważył, że studenci często nie byli w stanie odtworzyć prezentowanych etapów zabiegów, ponieważ nie zauważali wszystkiego, co w danej chwili było pokazywane na ekranie.
– Widziałem, że coś im umyka – jeden moment nieuwagi, oderwanie wzroku od ekranu – i tracili kontekst. Przez to nie rozumieli w pełni procedury – mówi dr Pacheco.
Nieocenione okazało się wcześniejsze doświadczenie dr. Pacheco jako… projektanta graficznego. Zadał sobie pytanie: co by było, gdyby studenci mogli oglądać każdy etap przygotowania zęba w trójwymiarze, obracać model, przybliżać detale i wracać do dowolnego momentu?
Od pomysłu do cyfrowego podręcznika
Dr Pacheco rozpoczął prace nad narzędziem edukacyjnym, które krok po kroku pokazuje proces opracowywania tkanek zęba pod koronę – w formie interaktywnych modeli 3D. Każdy etap był fotografowany, skanowany za pomocą nowoczesnego skanera wewnątrzustnego, a następnie udostępniany studentom na dedykowanej platformie online.
Studenci mogli przeglądać modele na komputerze, tablecie lub telefonie. Każdy arkusz ćwiczeniowy zawierał zdjęcie danego etapu i kod QR przekierowujący do modelu 3D. – Zrobiłem trzy takie arkusze i reakcja była niesamowita. Studenci siadali, otwierali materiały i porównywali swoje działania z modelami. To było coś, czego naprawdę im brakowało – wspomina dr Pacheco.
Projekt szybko zyskał uznanie – jego opis został opublikowany w „Journal of Dental Education”, a prezentacje narzędzia miały miejsce podczas międzynarodowych konferencji stomatologicznych. Obecnie trwają prace nad wersją w wirtualnej rzeczywistości i pozyskiwaniem funduszy na dalszy rozwój.
Od pasji do współpracy i realnej zmiany w edukacji
Po przeprowadzce z University of Detroit Mercy do Dental College of Georgia pod koniec 2022 r. dr Pacheco wdrożył swoje rozwiązanie na zajęciach z protetyki. W realizacji projektu wspierała go żona – dr Gabriela Magalhães, również wykładowczyni DCG. – Rafael ma mnóstwo świetnych pomysłów, ale nie zawsze ma czas na ich realizację. Zdecydowaliśmy jednak, że działamy. On przygotowywał zęby, a ja skanowałam i robiłam zdjęcia – mówi dr Magalhães.
Do 2024 r. powstały kompletne, trójwymiarowe podręczniki – zawierające nie tylko obrazy 3D, ale także wskazówki dotyczące narzędzi niezbędnych na każdym etapie pracy. Studenci mogą dowolnie obracać model, przybliżać szczegóły, a wszystko to jest zsynchronizowane z demonstracjami prowadzonymi na żywo.
Reakcje studentów nie pozostawiają wątpliwości – nowoczesna technologia ułatwia zrozumienie przestrzennych aspektów stomatologii, znacznie podnosząc efektywność nauczania. – To było ekscytujące – w końcu widzimy, jak wygląda ząb ze wszystkich możliwych stron, a nie tylko na statycznym slajdzie PowerPointa – mówi Rachel Dobbs, studentka II roku stomatologii.
Edukacja bez granic
Dr Pacheco marzy, by jego narzędzie trafiło do innych uczelni i wykładowców w całym kraju. Już teraz udziela wsparcia kolegom po fachu, ucząc ich, jak tworzyć własne wersje modeli 3D i materiały dydaktyczne. Jak podkreśla, jego celem nie jest przypisywanie sobie sukcesu, ale zmiana sposobu, w jaki przyszli lekarze uczą się precyzyjnych procedur.
Prof. Rodway Mackert, emerytowany wykładowca DCG, nie kryje uznania dla młodszego kolegi. – Wielu studentów ma trudność z wyobrażeniem sobie trójwymiarowej struktury zęba i tego, jak powinien wyglądać po przygotowaniu. Narzędzie dr. Pacheco to przełom – pomaga zrozumieć każdy etap pracy, nie tylko efekt końcowy – podkreśla.
Dzięki połączeniu wiedzy stomatologicznej, pasji do technologii i dbałości o szczegóły, dr Pacheco może wprowadzić edukację stomatologiczną w zupełnie nową erę.
Innowacyjne technologie, przede wszystkim cyfrowe, od kilkunastu lat rewolucjonizują stomatologię. Jedną z dziedzin, która dzięki cyfryzacji rozwinęła się najbardziej, jest protetyka. – Jest to narzędzie, które umożliwia nam niektóre rzeczy, których analogowo nie bylibyśmy w stanie zrobić – mówi dr n. med. Marcin Szerszeń, absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, asystent naukowo-dydaktyczny w Katedrze Protetyki Stomatologicznej WUM, pasjonat najnowszych rozwiązań technologicznych w zakresie protetyki stomatologicznej. – W rękach odpowiedniej osoby, która wie, jak tym narzędziem zarządzać, może np. pomóc budować właściwy przepływ informacji między lekarzem a pacjentem, opiekunem pacjenta czy laboratorium protetycznym – dodaje.
Źródło: https://jagwire.augusta.edu
