Kłopoty z zębami – stale wypadające plomby

Dbasz o swoje zęby, regularnie odwiedzasz stomatologa, a mimo to masz problemy z notorycznie wypadającymi plombami? Zdaniem fińskich naukowców, wina wcale nie musi leżeć po stronie dentysty – być może za ten stan rzeczy jest odpowiedzialny Twój własny organizm.

Zespół naukowców z uniwersytetu w fińskim mieście Oulupod kierownictwem prof. Leo Tjäderhanego próbował ustalić, dlaczego połączenia pomiędzy powierzchnią zębów i wypełnieniami dentystycznymi wytrzymują u niektórych pacjentów wiele lat, zaś u innych już po kilku miesiącach tracą 50% swojej wytrzymałości. Do tej pory sądzono, że na trwałość wypełnień w znacznym stopniu wpływa właściwy dobór materiałów i systemów wiążących, minimalizujący zjawisko nazywane skurczem polimeryzacyjnym.

Skurcz polimeryzacyjny – co to takiego?
Skurcz polimeryzacyjny polega na zmniejszeniu objętości plomby pod wpływem naświetlania – mówiąc innymi słowy, kiedy kompozytowe wypełnienie twardnieje, jednocześnie w minimalny sposób się kurczy. W efekcie między wypełnieniem a zębiną może powstać tzw. szczelina brzeżna – niewidoczny gołym okiem odstęp, który natychmiast wypełnia się płynami pochodzącymi z jamy ustnej i kanalików zębinowych. Ta mikroskopijnej wielkości szczelina stanowi również otwarte wrota dla bakterii, które odpowiadają za rozwój próchnicy.

Efektem nieszczelności brzeżnej są takie powikłania, jak nadwrażliwość, przebarwienia, próchnica wtórna, stan zapalny miazgi, a także – samoistne wypadanie plomby.

Na wartość współczynnika skurczu mają wpływ materiał i technika jego zakładania, technika naświetlania, intensywność, ale także rodzaj źródła światła użytego do polimeryzacji (utwardzania plomby).

Za nieszczelność plomb mogą odpowiadać enzymy
Jak jednak wynika z badań fińskich naukowców, trwałość połączenia pomiędzy zębem i wypełnieniem zależy w dużym stopniu od enzymów z grupy metaloproteinaz. Enzymy te są odpowiedzialne za trawienie kolagenu oraz innych białek należących do przestrzeni międzykomórkowej. Ponieważ proteiny te wchodzą także w skład zębiny, czyli tkanki wchodzącej w bezpośredni kontakt z wypełnieniem, ich aktywność ma ogromny wpływ na to, jak długo będziemy się cieszyli nową plombą. W opinii badaczy, osoby cechujące się nadmierną produkcja metaloproteinaz są więc niejako „skazane” na brak szczelności i znacznie częstsze wypadanie wypełnień.

Na szczęście dla pacjentów zespół prof. Tjäderhanego jednocześnie wykazał, że niektóre leki skutecznie blokują aktywność metaloproteinaz, co skutecznie zwiększa żywotność połączenia pomiędzy plombą i powierzchnią zęba. Co więcej – okazało się, że jednym z takich leków jest chlorheksydyna, preparat od dawna stosowany w gabinetach dentystycznych. Można więc liczyć, że już niedługo będzie on dodawany do mieszanek, z których wykonuje się standardowe wypełnienia stomatologiczne.

B.Sz.

Źródło:  Kopalnia Wiedzy