Kilka refleksji po Kongresie EAO

Uwaga: to nie będzie prawdziwe sprawozdanie z kongresu naukowego. Tylko kilka refleksji, jakie nasunęły mi się po 4 dniach wysłuchiwania mądrzejszych ode mnie, z nadzieją, że czegoś się nauczę.

11 października wieczorem, uroczystym rautem z udziałem burmistrza Wiednia, zakończył się doroczny Kongres Europejskiego Stowarzyszenia Osteointegracji. Był to już dwunasty Kongres EAO, czwarty, na którym byłem i pierwszy, na którym się zawiodłem. Wiem, jak bezczelnie to brzmi, ale cóż poradzę, że bardzo niewiele dowiedziałem się nowego; czegoś, czego bym już nie wiedział.

Merytoryczny poziom Kongresu oceniam zdecydowanie poniżej średniej. Wykładowcy – naukowcy zajmowali uczestnikom czas takimi oto np. rozważaniami: dr Gotfredsen z Danii wyliczył, że u palacza, który wypala więcej niż 31 papierosów dziennie a czyni to od dziesięciu lat, ryzyko niepowodzenia w leczeniu implantami jest o 29% większe, niż u palacza, który wypala mniej niż 20 papierosów dziennie i to od mniej niż dziesięciu lat. Były wykresy, algorytmy, setki danych statystycznych na ekranie… Ośmielę się spytać: po co to komu potrzebne? A tytuł wykładu dla niektórych zachęcający – „Implanty a nikotyna”.

Niestety, sam jeden będąc, nie byłem w stanie wysłuchać i obejrzeć wszystkiego, sesje odbywały się równolegle. Możliwe, że wybierałem te nie właściwe, choć w kuluarowych rozmowach temat niskiego poziomu merytorycznego przewijał się bezustannie. Były oczywiście wyjątki. Popularny (i nie dziwota) w świecie medycznym Sascha Jovanovic z UCLA School of Dentistry, w 45 minut wtłoczył mi do łba więcej wiedzy, niż zdołałbym wyczytać gdziekolwiek przez pół roku. A zrobił to w stylu, dla którego właśnie jest tak popularny. Spektakularny show w stylu Davida Copperfielda „naukowo” był bez zarzutu. Wszystko było widać, wszystko można było zrozumieć, a cała odrobinę „cyrkowa” oprawa zamiast drażnić, uatrakcyjniła przekaz. O Saszy napiszę więcej w dziale „Implantologia”.

Wrócimy teraz do generaliów. Kongres został doszczętnie zdominowany przez sponsorów. Złotych, srebrnych, a nawet brązowych. We wspaniałych wnętrzach zamku Hofburg panowała atmosfera zdecydowanie biznesowa, nie naukowa. Producenci implantów i sprzętu prześcigali się w pomysłach, jak uatrakcyjnić swe nowe produkty. Były wspaniałe pokazy multimedialne, możliwość „wzięcia udziału” w zabiegu z wykorzystaniem kinowej techniki 3D, a nawet bezpośredni przekaz satelitarny z zabiegu przeprowadzanego w tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych.

Sponsorzy zadbali również o niesłychanie bogaty tzw. social program, czyli atrakcyjne wypełnienie wolnego czasu uczestnikom Kongresu. Zwiedzanie zabytków Wiednia, koncerty (nie tylko symfoniczne, rockowe również), sute kolacje… No właśnie. Skoro już o jedzeniu mowa. Bezpośredni organizatorzy Kongresu – wymienię z dziennikarskiego obowiązku: Przewodniczący prof. Georg Watzek, Prezydent EAO Massimo Imion i dr Pokorny (wszyscy z Austrii) wliczyli w opłatę konferencyjną codzienny posiłek, szumnie nazywany „lunchem”. Doprawdy dziwnie to wyglądało.

Przecudnej urody komnaty Hofburga, kandelabry, złocenia i stiuki, a wśród tego wszystkiego codziennie o 12:00 chińska firma kateringowa rozdająca wszem i wobec papierowe torby z plastikowymi, niejadalnymi kanapkami w pudełkach i po małej butelce wody mineralnej. Duch tak kochanej przez Austriaków Sissi pękał chyba ze śmiechu.

Oczywiście kilkunastoosobowy komitet organizacyjny (wymieniłem tylko trzy najważniejsze persony) wyjaśniał trudną sytuację EAO jako organizacji i przepraszał za ewentualne niedociągnięcia i ja to wszystko rozumiem. Badania naukowe wymagają pieniędzy, nie tylko (a może nie przede wszystkim) prywatnych. Ale gdyby nie sponsorzy i środki własne, pomarlibyśmy z głodu na chińskich kanapkach.

To, co się stało, a właściwie, co cały czas się dzieje złego w medycynie zajmującej się implantami (i to nie tylko zębowymi) bardzo trafnie scharakteryzował prof. Schaerer, przewodniczący jednej z sesji naukowych. Uczynił to niejako „poza konkursem”, wygłaszając króciutką przemowę do obecnych na sali głównej.

Po pierwsze stwierdził, że wyścig producentów w zasadzie osiągnął metę. Każdy ze „złotych sponsorów” oferuje już dziś takie implanty, co do których można mieć 100% pewności, że się sprawdzą. Są tylko piekielnie drogie. Pozostaje więc jedynie doprowadzić do unifikacji w tym rozumieniu, by każde oprzyrządowanie pasowało do każdego implantu. Schaerer twierdzi, że prędzej czy później unifikacja musi nastąpić, jeśli mamy pozostać lekarzami mającymi na względzie dobro każdego Pacjenta, nie tylko tego zamożnego.

Z jednej strony rozszerza się Europa otwierając producentom implantów nowe rynki zbytu. Z drugiej strony są to przeważnie rynki biedniejsze. A chora jest sytuacja, kiedy nauka (jakakolwiek) pozostaje całkowicie uzależniona od prywatnych pieniędzy. Spójrzmy, co dzieje się w przemyśle farmaceutycznym. Nie dopuścimy, by to samo przytrafiło się implantologii. Dobre, zunifikowane implanty też przecież zapewnią zysk, zwłaszcza, jeśli będą dostępne powszechnie, co oznacza, że będzie ich trzeba dużo wyprodukować.

Tyle prof. Schaerer.

Złoci Sponsorzy słuchali Go z przerażeniem choć od większości obecnych dostał gromkie brawa. Nie umiem powiedzieć, jak sprawy potoczą się dalej. Co zwycięży: fachowa i życiowa mądrość autorytetów medycznych, czy wielki biznes. Tego drugiego trochę się boję.

Grzegorz Chwiłoc

(lek. stom. Grzegorz Chwiłoc jest konsultanatem naszego serwisu ds. implantologii)