Kiedy „opłaty covidowe” naruszają prawa pacjenta?

W czasie trwania epidemii Rzecznik Praw Pacjenta wszczął 136 postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Dotyczyły one m.in. nieuzasadnionego pobierania tzw. „opłat covidowych” w placówkach medycznych współpracujących z NFZ-em.

Świadczenie usług medycznych w czasie pandemii koronawirusa wiąże się z koniecznością przestrzegania wielu bardzo rygorystycznych zasad sanitarnych, dotyczących m.in. dezynfekcji pomieszczeń oraz środków ochrony osobistej. Dla lekarzy i lekarzy dentystów to dużo większe niż wcześniej koszty związane z ich zakupem. Dlatego wiele gabinetów lekarskich i stomatologicznych zaczęło doliczać do cen świadczonych usług tzw. opłaty covidowe, mające na celu zrekompensować te koszty.

Prywatnie tak, na NFZ – nie

Czy jest to zgodne z prawem? Eksperci nie mają wątpliwości – prywatne gabinety mogą doliczać „opłaty covidowe” do cen swoich usług, przy czym pacjenci muszą być o nich wcześniej poinformowani. – Apeluję do wszystkich świadczących różne rodzaje usług, w szczególności do prywatnych gabinetów medycznych, o uczciwość i rzetelne informowanie o cenach i opłatach przed realizacją usług – apelował jakiś czas temu Tomasz Chróstny, prezes UOKiK-u.

Niedopuszczalne są sytuacje, w których o dodatkowych kosztach pacjenci informowani są np. po zabiegu. Prawidłowość uwidaczniania cen w tym zakresie kontroluje Inspekcja Handlowa. Za nieprawidłowości w zakresie oznakowania cen może nałożyć na przedsiębiorcę karę finansową w wysokości do 20 tys. zł.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku gabinetów – również stomatologicznych – współpracujących z NFZ-em. Tutaj dodatkowe opłaty są niedozwolone i naruszają prawa pacjenta. – Pacjent korzystający z pomocy medycznej w ramach NFZ nie może zostać obciążany dodatkowymi opłatami za środki do dezynfekcji. To kierownik placówki medycznej jest odpowiedzialny za stworzenie bezpiecznych warunków leczenia i zobowiązany jest on wdrożyć zgodne z aktualnymi zaleceniami działania profilaktyczne, do których m.in. należy zapewnienie płynu do dezynfekcji rąk – informował jeszcze w 2020 r. Rzecznik Praw Pacjenta.

136 postępowań RPP

W czasie trwania epidemii Rzecznik wszczął 136 postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Nieprawidłowości dotyczyły m.in. braku możliwości skontaktowania się z przychodnią za pomocą telefonu, wymagania przedstawienia testu na COVID-19 jako warunku przyjęcia do podmiotu leczniczego na planową hospitalizację w ramach NFZ-u, ale także pobierania opłat za środki ochrony przeciw wirusowi SARS-CoV-2 od pacjentów korzystających ze świadczeń na NFZ oraz zobowiązywania pacjentów do złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się roszczeń za ewentualne zakażenie SARS-CoV-2 w przychodni przed udzieleniem świadczenia.

Placówki medyczne realizują decyzje Rzecznika Praw Pacjenta i zaprzestają stosowania tych praktyk. Co ważne, żadna z decyzji Rzecznika nie została uchylona przez sądy administracyjne.

O prawnych aspektach funkcjonowania gabinetów stomatologicznych w czasie pandemii rozmawiamy z mec. Ewą Mazur-Pawłowską, prawnikiem specjalizującym się w obsłudze gabinetów stomatologicznych. – Dokument, w którym pacjent zwalnia gabinet i lekarza z odpowiedzialności w kwestii ewentualnego zakażenia, może obrócić się przeciwko lekarzowi – przestrzega nasza rozmówczyni.

Źródła:

https://www.gov.pl/web/rpp

https://www.uokik.gov.pl/