Jak nie dać się spalić wypaleniu zawodowemu?

Wypalenie zawodowe to „potwór”, który swoje prawdziwe oblicze odkrywa stopniowo. Jego przyczyną jest przedłużający się stres związany z pracą, a ten może mieć różne podłoże, np. konflikt, wysokie oczekiwania pracodawcy lub przyjęcie nowych obowiązków, które przerastają możliwości.

Zaczyna się niewinnie. Wychodzisz z pracy i nie potrafisz przestać myśleć o nieprzyjemnej sytuacji. Z czasem konflikt narasta lub pojawiają się nowe czynniki wywołujące stres. Rodzina i znajomi zaczynają się skarżyć, że ciągle roztrząsasz sprawę i nie da się z Tobą o niczym innym porozmawiać. A Ty masz wrażenie, że toniesz w nerwach i stresie. Ciągle czujesz zmęczenie, nawet rano po przebudzeniu. Tak w ogóle zapominasz, co to zdrowy sen. No i ten ciągły ból głowy i pleców, co rusz nowe infekcje – nie wiesz, skąd się to bierze?

Problemy zdrowotne, kłopoty ze snem, niechęć do pracy i miejsca pracy, ciągłe zmęczenie – to tylko niektóre z symptomów, które mogą świadczyć o wypaleniu zawodowym. Niestety w większości przypadków zbyt późno orientujemy się, że coś jest nie tak. A konsekwencje wypalenia zawodowego mogą być poważne, ponieważ ten stan wpływa nie tylko na nasze zdrowie psychiczne, ale odbija się także na relacjach z ludźmi oraz jakości naszej pracy. W skrajnych przypadkach mogą pojawić się myśli samobójcze.

Pierwsze rozwiązanie, jakie nasuwa się na myśl, to: „Muszę zmienić pracę”. Jednak ze względu na różne czynniki może to być niemożliwe. Poza tym zmiana pracy nie gwarantuje, że stres nie powróci. Na szczęście są proste sposoby radzenia sobie ze stresem w pracy, które zahamują rozwój wypalenia zawodowego. Kluczem jest jak najszybsze rozpoznanie wczesnych jego symptomów.

1. Obserwuj reakcje swojego ciała
Chroniczny stres ma wpływ na cały organizm. Objawy mogą być różne: migreny, ból pleców, zawroty głowy, dolegliwości żołądkowe, problemy ze snem, chroniczne zmęczenie, problemy z łaknieniem lub też nawracające przeziębienia i infekcje. Cechą charakterystyczną dolegliwości wynikających ze stresu jest to, że nie mijają mimo leczenia lub uporczywie powracają. Jeśli rozpoznasz je u siebie – zacznij działać. Walka z objawami nie przyniesie rezultatów. W tym przypadku konieczne jest wyeliminowanie przyczyny, czyli stresu.

2. Zrób coś z tym stresem
Zapytasz: „Ale jak?”. Przede wszystkim znajdź sposób na rozładowanie stresu. Mogą to być spacery, wysiłek fizyczny, zajmowanie się pasją, weekendowe wyjazdy – cokolwiek, byle tylko sprawiło, że będziesz w stanie zapomnieć o pracy i stresujących sytuacjach. Jak podają psychologowie, nawet niewielka redukcja stresu może przyczynić się do poprawy jakości życia i dać siłę do rozwiązania trudnej sytuacji.

3. Zastanów się, o czym myślisz
Kiedy całe Twoje życie zaczyna kręcić się wokół pracy, kiedy nie możesz zasnąć, bo wciąż na nowo analizujesz sytuacje związane z pracą, kiedy nie potrafisz rozmawiać o niczym innym niż praca, to czas najwyższy aby coś z tym zrobić. W jaki sposób? Przede wszystkim postaraj się wyłapać momenty, kiedy Twoje myśli zaczynają wymykać się spod kontroli i skieruj je na inne tory, np. zajmij się czymś, co odwróci Twoją uwagę. Początkowo nie będzie to łatwe, ale z czasem nabierzesz wprawy.
W tym punkcie bardzo ważna jest świadomość, że myślenie o pracy i rozmawianie o niej nie jest złe – złe i szkodliwe staje się wtedy, kiedy opanowuje wszystkie aspekty życia.

4. Inni mogą być Twoim wsparciem
Pomóc mogą zarówno znajomi w pracy, jak i Twoi najbliżsi.

Warto porozmawiać o stresującej sytuacji w pracy z którymś ze współpracowników – być może podpowie on, jak sobie poradzić z daną sytuacją, podpowie, jak postępować z osobą, z którą masz konflikt, albo wytłumaczy, dlaczego zachowuje się ona tak a nie inaczej, dzięki czemu znajdziesz sposób na rozwiązanie problemu. Jeśli przyczyną stresu jest nadmiar obowiązków – może warto porozmawiać o tym z przełożonym.

Natomiast bliscy są nieocenionym wsparciem w rozładowaniu stresu, u nich możesz znaleźć zrozumienie i wsparcie psychiczne. Ważne jednak, żeby uświadomić ich, że masz problem ze stresem i potrzebujesz ich pomocy.

5. Działaj
Jeśli zauważasz u siebie symptomy wypalenia zawodowego, to nie czekaj aż zrujnują one Twoje zdrowie i życie, tylko zacznij działać. Szukaj rozwiązań, szukaj pomocy, nie pozwól, aby stres zabrał Ci radość. Nie bój się wsparcia psychologa – jego wiedza na temat radzenia sobie ze stresem oraz doświadczenie nabyte w pracy pomogą Ci szybciej i skuteczniej uporać się z problemem.

Oczywiście zmiany nie nastąpią w ciągu pięciu minut. Prawdopodobnie walka ze stresem zajmie jakiś czas, będzie wymagała silnego zaangażowania. Warto jednak podjąć wyzwanie, żeby odzyskać szczęście, żeby praca znów sprawiała radość, żeby relacje w pracy i rodzinie powróciły do normy. A co najważniejsze dzięki tej walce zyskasz doświadczenie i siłę, które w przyszłości mogą uchronić Cię przed powrotem wypalenia zawodowego. Powodzenia!

Źródła: „Po czym poznasz, że się wypalasz?”, „Co Cię stresuje w pracy?” dr Jarosław Kulbat (artykuły są dostępne na stronie: psychologia-społeczna.pl)

KeL