Gruczolak wielopostaciowy podniebienia u 12-latka

Gruczolak wielopostaciowy (guz mieszany, gruczolak pleomorficzny) jest najczęstszym nowotworem gruczołów ślinowych, ale zmiana ta występuje bardzo rzadko u pacjentów pediatrycznych. W większości przypadków lokalizuje się w śliniance przyusznej, a zdecydowanie najrzadziej zajmuje ślinianki mniejsze. W pracy przedstawiono przypadek pleomorphic adenoma na podniebieniu u 12-letniego pacjenta leczonego w jednym ze szpitali w Amsterdamie.

Guzy ślinianek u dzieci rozwijają się niezwykle rzadko – szacuje się, że występują nawet 20-krotnie rzadziej niż u osób dorosłych. Gruczolaki wielopostaciowe są najczęstszymi guzami podniebienia.

Gruczolak wielopostaciowy – co to jest?

Jest to łagodny nowotwór gruczołów ślinowych, jednak nieleczony może po latach ulec zezłośliwieniu. Charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem morfologicznym. Zbudowany jest z otoczki, komórek nabłonkowych o wrzecionowatym lub prostopadłościennym kształcie, komórek mioepitelialnych, mezenchymalnych/zrębowych. Może rozwijać się w dużych śliniankach i drobnych gruczołach ślinowych, ale też m.in. w obrębie gruczołów łzowych oraz na podniebieniu.

Pleomorphic adenoma narasta powoli – nawet przez wiele lat i zwykle (poza ekstremalnymi przypadkami) nie przekracza 6 cm średnicy. Na podniebieniu guz ten zlokalizowany jest najczęściej na granicy pomiędzy podniebieniem twardym i miękkim. U najmłodszych pacjentów występuje nieco częściej u dziewcząt niż u chłopców – w proporcji 1,3 : 1.

Obrzęk podniebienia utrzymujący się od 5 lat

Ogólnie zdrowy, leczony ortodontycznie 12-letni chłopiec został skierował przez lekarza ortodontę na oddział chirurgii szczękowo-twarzowej z powodu zmiany obecnej na podniebieniu. Pacjent nie skarżył się na żadne dolegliwości, nie odczuwał bólu, nie miał trudności z mową lub połykaniem, nie uległ urazowi, nie miał objawów ze strony układu oddechowego lub pokarmowego, nie występowały u niego zmiany masy ciała.

Obrzęk na podniebieniu pacjenta utrzymywał się od około 5 lat, był obserwowany przez dentystę podczas regularnych wizyt kontrolnych, ale nie podjęto wcześniej żadnych dalszych działań. W związku z leczeniem zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) pacjent przyjmował Ritalin.

Ocena i rozpoznanie

W badaniu przedmiotowym u chłopca zaobserwowano 2-centymetrowy, nieruchomy, nie fluktuujący, guzowaty obrzęk pokryty nienaruszoną błoną śluzową po stronie lewej podniebienia twardego, w okolicy przedtrzonowo-trzonowej. Badanie kliniczne i radiograficzne zmiany nie wykazało żadnej patologii. U chłopca nie występowało również powiększenie węzłów chłonnych na szyi.

W badaniu rezonansem magnetycznym (RM) ujawniono dobrze odgraniczoną masę po lewej stronie podniebienia twardego, bez nacieku kości. Rozpoznanie patologiczne ustalono na podstawie biopsji cienkoigłowej wykonanej w znieczuleniu miejscowym. W badaniu histologicznym zdiagnozowano gruczolaka wielopostaciowego gruczołów ślinowych podniebienia.

Resekcja zmiany, gojenie i obserwacja

Guz wycięto w znieczuleniu ogólnym z intubacją dotchawiczą. Błona śluzowa wokół guza została nacięta z odpowiednim marginesem, a następnie preparowana, z resekcją całej otorbionej masy oraz mucoperiosteum. Za pomocą wiertła z zastosowaniem irygacji solą fizjologiczną usunięto powierzchniowe fragmenty kości znajdującej się pod guzem, aby upewnić się, że pozostałości zmian chorobowych nie spowodują nawrotu.

Po resekcji zmiany nie przeprowadzono rekonstrukcji podniebienia, ponieważ zwykle nie jest to niezbędne – tak jak w opisanym przypadku. Założono jodowy opatrunek (tampon), a ranę zakryto płytką wykonaną z akrylu. Gojenie pooperacyjne przebiegało bez powikłań, a ocena histopatologiczna wycinka operacyjnego potwierdziła pierwotne rozpoznanie wielopostaciowego gruczolaka podniebienia.

Rana goiła się stopniowo – całkowite wygojenie zaobserwowano po upływie 4 miesięcy od zabiegu. Obserwacja po 12 miesiącach od resekcji nie wykazała nawrotu. Pacjent pozostaje pod obserwacją lekarzy.

Tytuł artykułu: „Pediatric Pleomorphic Adenoma of the Palate”

Autorzy: Jerome A. Lindeboom¹, Jean-Pierre T. F. Ho², Naomi Donner³, Willem H. Schreuder⁴

¹Department of Oral and Maxillofacial Surgery, Amsterdam University Medical Centers and Amstelland Hospital, University of Amsterdam, Netherlands

²Department of Oral and Maxillofacial Surgery, Amsterdam University Medical Centers and Northwest Clinics, University of Amsterdam, Netherlands

³Department of Pathology, Amsterdam University Medical Centers, University of Amsterdam, Amsterdam, Netherlands

⁴Department of Oral and Maxillofacial Surgery, Amsterdam University Medical Centers, University of Amsterdam, Amsterdam and Department of Head and Neck Surgery, Antoni van Leeuwenhoek Hospital, Amsterdam, Netherlands

Hindawi. Case Reports in Dentistry, Volume 2021, Article ID 9938672, 5 pages, https://doi.org/10.1155/2021/9938672   

Artykuł dostępny jest pod adresem: https://downloads.hindawi.com/journals/crid/2021/9938672.pdf