Groźna leukoplakia

Lekoplakia lub rogowacenie białe („biała plama”) określa nieprawidłowy proces rogowacenia nabłonka błon śluzowych, m.in. jamy ustnej.

Co jest przyczyną tego typu zmian?

Etiologia nie jest całkowicie wyjaśniona. Jednak zmiany te występują przeważnie u mężczyzn między 40-60 rokiem życia. Zaobserwowano również, że zmiany o typie leukoplakii pojawiają się często w tych miejscach jamy ustnej, które narażone są na różnego typu urazy:

-urazy chemiczne: substancje smoliste i chemiczne pochodzące z papierosów, alkohol, częste spożywanie ostro przyprawionych potraw, szkodliwy wpływ środowiska pracy (np. przemysł chemiczny)

-urazy mechaniczne: ostre brzegi zniszczonych zębów i źle wykonanych wypełnień, nieprawidłowo wykonane protezy, wady zgryzu

-urazy termiczne: gorące potrawy, ciepło wydzielające się podczas palenia papierosów;

-urazy elektrogalwaniczne związane z obecnością w jamie ustnej metali np. wypełnień amalgamatowych, koron protetycznych, mostów;

Jak wyglądają tego typu zmiany?
Zmiany chorobowe rozpoczynają się zmętnieniem nabłonka, przekształcającym się z wolna w wyraźnie białawe opalizujące plamy, nie dające się usunąć, które powodują utratę jej prawidłowej elastyczności. Plamy te są początkowo miękkie, z czasem jednak zmieniają się w wyniosłe twarde tarczki.

Nie leczony proces postępuje – w obrębie tarczek tworzą się czerwone rozpadliny i nadżerki, a na ich obwodzie dość często powstaje odczyn zapalny. Czasami tworzą się brodawkowate wyrośla. Leukoplakia kąta ust budząca podejrzenie stanu przedrakowego.

Czy zmianom towarzyszą jakieś dolegliwości?
W połowie przypadków, podczas palenia tytoniu i przyjmowania pokarmów, występują takie dolegliwości, jak pieczenie i szczypanie w miejscach wykwitów.

Gdzie umiejscawiają się wykwity?
Najczęściej – w błonie śluzowej policzków i kąta ust, raczej symetrycznie. Uwidaczniają się jako pasmo, ciągnące się od kątów ust ku tyłowi. Największe nasilenie zmian obserwuje się przeważnie w okolicy kątów ust. Rzadziej zajęte jest dno jamy ustnej, a także grzbietowa i boczna powierzchnia języka, warga dolna i dziąsła. Bardzo charakterystyczny jest obraz leukoplakii podniebienia, który występuje głównie u palaczy tytoniu, a po zaprzestaniu palenia zmiany te często ustępują.

Czy leukoplakia jest niebezpieczna?
Leukoplakia zaliczana jest do tzw. stanów przedrakowych, choć wcześniej tak nie uważano. Oznacza to stan związany z podwyższonym ryzykiem wystąpienia raka. Skłonność leukoplakii do zezłośliwienia występuje w ok. 10-12 %. Ryzyko rozwoju raka wiąże się z wiekiem pacjenta, nawykiem palenia, pracą w warunkach narażających na styczność z substancjami rakotwórczymi oraz z przewlekłymi urazami i stanami zapalnymi.

Jak leczy się leukoplakię?
Przede wszystkim należy jak najszybciej wyeliminować uchwytne czynniki drażniące, co często wystarcza, aby zmiany cofnęły się samoistnie (np. zaprzestanie palenia papierosów). Jeżeli to nie wystarczy i zmiany utrzymywać się będą powyżej 1-2 miesięcy, konieczne jest badanie wycinka pobranego ze zmiany i wdrożenie leczenia chirurgicznego (elektrokoagulację, krioterapię lub wycięcie zmienionych tkanek) i farmakologicznego (stosuje się między innymi witaminy z grupy B, witaminę A, E C, PP).

inf.wł.